مضامین ادبیات داستانی نوجوانان + چند نمونه رایج
- 16 شهریور 1401
- آموزش آکادمیک
ادبیات داستانی نوجوانان (YA) بر موضوعات مهمی که برای افراد در سنین نوجوانی و اوایل دهه بیست زندگی مهم هستند، تمرکز دارد. با این حال برخی از منتقدان ادبی، این نوع از ادبیات را به دلیل تمرکز بر مشکلات جزئی (مانند موضوعات عاشقانه) نادیده میگیرند. اما باید قبول کرد که امروزه ادبیات نوجوان به یک نیروی بزرگ تبدیل شده که کتابفروشیها و گیشهها را به تسخیر خود درآورده است.
در داستانهای متخص نوجوانان، مشکلاتی که این قشر با آنها مواجه هستند دست کم گرفته نمیشوند. بلکه بر عکس به خوانندگانشان نشان میدهند در مسائلی که در مدرسه، خانه و محل کار با آنها روبهرو میگردند تنها نیستند. از اینرو ما در این مطلب شبکه مترجمین راستین قصد داریم تا به بررسی ابعاد مختلف ادبیات داستانی نوجوانان بپردازیم و تفاوتهای آن را با سایر انواع ادبیات مورد کاوش قرار دهیم. همچنین نمونههایی از محبوبترین کتابهای نوجوانان حال حاضر را به شما معرفی میکنیم.
ادبیات داستانی نوجوان (YA Literature) چیست؟
تعریف ادبیات نوجوان در طول زمان تغییر کرده؛ زیرا تعریف خود نوجوان نیز در گذشت زمان دستخوش تغییر شده است. امروزه اکثر مردم با این حرف موافقند که ادبیات داستانی نوجوان برای نوجوانان 12 تا 18 ساله مناسب است. اما بیش از نیمی از افرادیکه از خواندن این دست از داستانها لذت میبرند، بالای 18 سال سن دارند.
گاهی از کتاب های ادبیات نوجوان به عنوان داستان های دوران بلوغ یاد میشود. چون شخصیت اصلی یک موقعیت یا تجربه محوری را پشت سر میگذارد که به او کمک میکند تا به سمت بزرگسالی حرکت کند. این تجربه ممکن است مربوط به یک رابطه، سختی یا شغل و یا هر چیز دیگری باشد که او را یاری میکند تا بر موقعیتی غلبه کند، بالغ شود و خود را برای مرحله بعدی زندگیش آماده نماید.
در اصل این نوع ادبیات برای پر کردن شکاف بین کتابهای کودکان و متون داستانی و غیرداستانی بزرگسالان به وجود آمده است. بسیاری از نوجوانان و جوانان دیگر تمایلی به خواندن داستانهای کودکانه ندارند؛ زیرا آنها دیگر برای مشکلاتی که نوجوانان در زندگی خود با آنها روبرو میشوند، راهحلی ندارند. کتابهای بزرگسالان معمولاً بیش از حد بالغ هستند، و به مسائل مرتبط با ازدواج، خانواده و مسائل شغلی میپردازند که هنوز نوجوانان و جوانان با آنها مواجه نشدهاند. در واقع ادبیات نوجوان، فضای بین کسانی که نه کودک هستند و نه بزرگسال را پر میکند.
ادبیات داستانی نوجوان دارای چه مضامینی است؟
نوجوانی یک دوران انتقالی است؛ زیرا برای برخی از افراد این سن رفتن به مرحله بعدی زندگی چالش برانگیز است. متاسفانه بسیاری از نوجوانان و جوانان در این دوره احساس تنهایی میکنند؛ آنها احساس میکنند به تنهایی باید با مسائل خاصی مانند افسردگی، کشمکشهای دوستی و مشکلات روابط دست و پنجه نرم کنند. اما ادبیات نوجوان به آنها نشان میدهد که اینگونه نیست.
اکثریت قریب به اتفاق مردم با مشکلاتی که در ادبیات داستانی نوجوانان مورد بحث قرار میگیرند، سر و کار داشتهاند. خواندن داستان درباره کسانیکه درگیریهای مشابهی را تجربه میکنند، به خوانندگان کمک میکند تا راحتتر بپذیرند که مقابله با سختیها بخشی از شرایط انسانی است.
برخی علاقه مندان به ادبیات تلاش میکنند تا بفهمند که چرا این ژانر در بین مخاطبان خارج از بازار هدف آن بسیار محبوب است. زیرا بسیاری از افراد با وجود بالا رفتن سن، همچنان با مسائلی که در دوران نوجوانی گریبانگیر آنها بوده، مواجه هستند. بزرگسالانی که این دوران سخت را سپری میکنند و یا در زمینه رابطه عاشقانه یا دوستی با مشکل روبهرو میشوند؛ اغلب با خواندن رمان های ادبیات نوجوان به آرامش میرسند؛ زیرا این رمان ها به آنها یادآوری میکنند که در این مسائل تنها نیستند.
ادبیات داستانی نوجوان عموماً مضامین مختلفی را شامل میشود که برخی از آنها عبارتند از:
علایق عاشقانه
دوستداران کتابهای نوجوان میدانند که عشق بخشی از استاندارد داستانهای نوجوانانه است. برای آنها دیدن شکستن قلب دیگران میتواند آرامش بخش باشد؛ مخصوصاً وقتیکه خودشان با مشکلی مشابه دست و پنجه نرم میکنند.
دوستی
از دست دادن و یافتن دوستان جدید بخشی از دوران نوجوانی است؛ اما رویارویی با مشکلات دوستی، خصوصاً زمانیکه تغییرات دیگری در زندگی فرد رخ میدهند، معمولاٌ بسیار مشکل میشود. از اینرو بسیاری از کتاب های ادبیات نوجوان بر موضوع دوستی تمرکز میکنند و گاهی اوقات آن را با موضوعات عاشقانه پیوند میدهند.
خودشناسی
مسائل مربوط به هویت از جمله تمایلات جنسی، ترجیحات تحصیلی و انتخاب سبک زندگی برای بسیاری از نوجوانانی که با این مسائل روبهرو هستند چالش برانگیز است. کتابها و داستانهای کوتاهی که بر خودشناسی تمرکز دارند؛ میتوانند به افراد این سن کمک کنند تا راههای جدیدی را برای مقابله با مسائل هویتی خود بیابند.
زندگی و مرگ
متاسفانه بسیاری از نوجوانان با واقعیت مرگ در خانواده و دوستان خود دست و پنجه نرم میکنند. خواندن داستانهایی در این مورد و مشاهده افرادیکه با تجربیات مشابه مواجه میگردند، به آنها کمک میکند تا بفهمند زندگی ادامه دارد؛ حتی زمانیکه احساس سختی و ناامیدی میکنند.
فردیت
نوجوانان اغلب تلاش میکنند تا جایگاه خود را در جهان پیدا نمایند و در این مسیر ممکن است با شخصیتهایی ارتباط برقرار کنند که احساس میکنند تناسبی با آنها ندارند. تمرکز بر اهمیت پذیرفتن چیزهایی که ما را منحصر به فرد میکند؛ به نوجوانان کمک میکند تا عواملی که آنها را از دیگران متمایز میکند شناسایی کنند و به آنها افتخار بورزند. این امر به خصوص برای نوجوانانی که به دنبال ایجاد روابط قوی در دبیرستان هستند، ارزش بیشتری دارد.
نمونه هایی از ادبیات داستانی نوجوانان
هر چند اکثر مردم تصور میکنند که کتاب های ژانر نوجوانان فقط شامل متون داستانی میشوند؛ اما آثار غیر داستانی نیز در این حوزه وجود دارند که مورد علاقه بسیاری از آنها میباشند. کتاب های غیرداستانی نوجوانان اغلب قصههای واقعی زندگی جوانان و نوجوانانی را روایت میکنند که تجربیاتی مانند زندگی در جنگ یا مبارزه با افسردگی را پشت سر گذاشتهاند و از آنها سربلند بیرون آمدهاند. در کل میتوان به سه نمونه شاخص زیر در این زمینه اشاره نمود.
1. گرگ و میش نوشته استفانی مایر
مجموعه رمان های گرگ و میش (Twilight) مورد علاقه نوجوانان سراسر جهان است و این علاقه بیدلیل نیست. مثلث عشقی ادوارد - بلا - جیکوب که توسط استفانی مایر (Stephanie Meyer) خلق شده است؛ برای نوجوانانی که تلاش میکنند بفهمند چرا و به چه دلیلی به کسی علاقه مند میشوند بسیار ملموس است. به علاوه عناصر خارق العاده داستان به نوجوانان کمک میکند تا در یک دنیای رویایی غرق شوند و در عین حال به دلیل تمرکز بر موضوعات مرتبط با مفاهیم عاشقانه، عدم امنیت، خانوادگی و دوستانه، آنها را به دنیای واقعی باز میگرداند.
2. بازی های گرسنگی نوشته سوزان کالینز
داستانهای مجموعه بازی های گرسنگی (The Hunger Games) در یک دنیای پاد آرمان شهر رخ میدهند که در آن کتنیس و دوستانش برای نجات جامعه خود مجبور میشوند تا سرحد مرگ بجنگند. قصه این رمانهای سوزان کالینز (Suzanne Collins) در دنیایی اتفاق میافتند که حتی تصور کردن آن سخت است؛ اما نوجوانان به راحتی میتوانند با مضامین آنها از جمله دوستی، عشق، بقا و خانواده ارتباط برقرار کنند.
بسیاری از نوجوانان از کتنیس الهام میگیرند؛ زیرا او کسی است که از آنچه به آن اعتقاد دارد دفاع می کند، آن هم بدون توجه به سختیهایی که ممکن است در آینده برایش به وجود بیاید. شجاعت و پشتکار او به نوجوانان یادآوری میکند که میتوانند هر کاری که به ذهنشان میرسد انجام دهند؛ حتی زمانیکه شرایط چندان مطلوب نیست.
3. مجموعه هری پاتر نوشته جی. کی. رولینگ
نوجوانان در سراسر جهان رویای تجربه یک زندگی جدید را در سر میپرورانند. تصور این زندگی جدید در دنیایی که یک جغد جادویی قهرمان داستان را به دنیای جادوگری دعوت میکند، آسان است. داستان هری پاتر تقریباً تمام مضامین رمانهای معمولی ادبیات داستانی نوجوان را پوشش میدهد؛ به همین دلیل مخاطبان در این رده سنی به راحتی میتوانند با آن ارتباط برقرار کنند.
کلام پایانی
برای بسیاری از نوجوانان و جوانان، برقراری ارتباط با شخصیتهای بزرگسال کتابها دشوار است، و غالباً نمیتوانند در اینگونه متون داستانی و غیرداستانی غرق شوند. اما آنها در ادبیات داستانی نوجوانان با قصههایی مواجه میگردند که مشکلات زندگی روزمرهشان را بیان میکند و دارای شخصیتهایی هستند که این افراد به راحتی میتوانند با آنها ارتباط برقرار نمایند.
در ادامه حتما بخوانيد: ادبیات گوتیک چیست؟ به همراه معرفی 6 نمونه برتر