5 ذهنیت نادرست در مورد ترجمه ماشینی

ترجمه ماشینی بر روی صنعت خدمات زبانی، تأثیر قابل توجهی به وجود آورده است. با این حال بسیاری از مردم از این نوع ترجمه به شکلی نامناسب استفاده می‌کنند و آن را به ناکارآمدی متهم می‌نمایند. ریشه این موضوع به بیش از اندازه ارزیابی نمودن قابلیت‌های ترجمه ماشینی مربوط می‌گردد. اساسا نرم‌افزارهای شکل گرفته در بستر اینگونه خدمات برآورده کننده نیاز متونی نظیر ترجمه کتاب نیستند.

همچنین برخی از شرکت‌ها به دلیل نداشتن دیدگاه درست در مورد خدمات ترجمه، اعتبار شرکت‌شان را به کارآمدی ترجمه ماشینی گره می‌زنند. کسانی هم وجود دارند که ارزشی برای ابزارهای CAT، هوش مصنوعی و موارد مشابه قائل نیستند و مدام سراغ ترجمه انسانی را می‌گیرند. اینگونه ذهنیت‌های نادرست استفاده از خدمات صنعت ترجمه را با مشکل روبه‌رو می‌کند و چالش‌های آن را بیشتر می‌نماید.

بیشتر افرادیکه با مؤسسه ما تماس می‌گیرند می‌گویند که ترجمه گوگل ترنسلیت و ماشینی نمی‌خواهند، و نیاز آنها ترجمه تخصصی است. استفاده از عبارت گوگل ترنسلیت و ترجمه ماشینی در کنار هم، این واقعیت را نشان می‌دهد که این افراد تفکیکی بین این دو مقوله قائل نیستند و اساسا آنها را یکی می‌دانند. اما باید به این نکته توجه داشت که نرم‌افزار گوگل ترنسلیت یک ابزار شناخته شده در حوزه ترجمه ماشینی است.

مترجمین حرفه‌ای هیچگاه برای انجام کارهای خودشان به گوگل ترنسلیت متکی نخواهند بود. اما کسانیکه گفتار ما در مورد "ترجمه و فناوری: دوست یا دشمن" را مطالعه کرده‌اند، می‌دانند که فناوری می‌تواند به مترجمین کمک کند. با این حال گوگل ترنسلیت به دلیل ماهیتی که دارد، نمی‌تواند به آنها کمکی نماید؛ بلکه این ابزارهای ترجمه به کمک کامپیوتر (CAT) هستند که آنها را برای ایجاد ترجمه تخصصی مقاله یاری می‌دهند.

در مطلبی تحت عنوان "رابطه بین تکنولوژی و فرصت‌های کاری مترجمین" به این عقیده نادرست بسیار پرداخته‌ایم، اما هنوز هم عده‌ای اسرار بر از بین رفتن ترجمه انسانی و جایگزینی ترجمه ماشینی دارند. شاید این اسرار به پیشرفت‌های صورت گرفته در مورد ترجمه ماشینی عصبی (NMT) ارتباط پیدا کند که مردم را به این باور رسانده که نرم‌افزارها می‌توانند کار مترجمین را انجام دهند.

با این حال آنهایی که در حوزه ترجمه دستی بر آتش دارند، و به تفاوت بین ترجمه انسانی و ترجمه ماشینی پی برده‌اند، می‌دانند که این مطلب درست نیست. ترجمه ماشینی می‌تواند عملکردهایی که ترجمه انسانی قادر به انجام دادن آن نیست را عملی کند. بررسی حجم زیادی از اسناد در لحظاتی کوتاه و فراهم کردن یک نسخه قابل درک در زبان مبدا بعضی از این عملکردهاست، با این حال این ابزارها نمی‌توانند دقت ترجمه انسانی را به وجود آورند.

آن دسته از مترجمینی که از ابزارهای CAT استفاده می‌کنند، معمولا هزینه ترجمه مقاله را کمتر حساب می‌کنند. بنابراین این دیدگاه که ترجمه ماشینی باعث کم شدن هزینه‌ها می‌شود، کمی رنگ واقعیت به خود می‌گیرد (البته اگر ابزارهای CAT را به عنوان ترجمه ماشینی به حساب آوریم). با این حالا اینگونه مترجمین در کشورمان بسیار اندک هستند و همانطور که در بخش نخست عنوان کردیم، مراد بیشتر مخاطبین ما از ترجمه ماشینی همان گوگل ترنسلیت است.

بالای 90 درصد کسانیکه این گفتار را مطالعه می‌کنند، به احتمال زیاد جمله فوق را درست تلقی می‌کنند. ولی شما باید بین ترجمه ماشینی و استفاده از ابزارهای کمک کننده به مترجمین، تفکیکی قائل باشید. مثلا اگر مترجمین از نرم‌افزارهای مخصوص تایپ استفاده نکنند، کار ترجمه تا چه اندازه بد و کم سرعت جلوه خواهد کرد. در حقیقت نرم‌افزارها در صورت استفاده درست تنها مخصوص مترجمین خواهند بود.

در دنیای امروز و احتمالا در آینده، انسان‌ها و کامپیوترها به همکاری با یکدیگر نیازمند هستند. این رویکرد، زبان‌شناسان را قادر خواهد کرد تا محتوا را سریعتر و با خطای انسانی کمتری به سرانجام برسانند. در حال حاضر، ابزارهای CAT توانایی ایجاد ترجمه ارزان‌تر و سازگارتر را دارند. وقتی مترجمین از پروکسی ترجمه استفاده می‌کنند، دقت زیادی در زمان ترجمه نخواهند داشت؛ اما نرم‌افزارهای کمکی میزان دقت را افزایش خواهند داد.