باورهای غلط در مورد ترجمه کتاب
- 20 مهر 1399
- جهان کتاب
روزانه بسیاری از افراد به ما زنگ میزنند و یا از طریق شبکههای اجتماعی با ما مکاتبه میکنند و سئوالات فراوانی در مورد ترجمه کتاب مطرح مینمایند. این دسته از افراد که عموما برای اولینبار است میخواهند کتابی ترجمه نمایند، باورهای غلطی در خصوص این حوزه از ترجمه دارند. آنها هنوز به درک درستی از مقوله ترجمه کتاب نرسیدهاند و نمیدانند هدف و چارچوب کاریشان را به چه صورت تعریف نمایند. هر چند که کارشناسان شبکه مترجمین راستین به واسطه وظیفهای که در زمینه اطلاعرسانی کامل و جامع به کاربران بر عهده دارند، همیشه به نحوه احسن آنها را راهنمایی میکنند؛ اما شاید دستهای از افراد بیشتر علاقمند جستجوی اینترنتی برای یافتن پرسشهای خود در خصوص ترجمه کتاب باشند، بنابراین این گفتار سعی دارد تا به آنها باورهای غلط در مورد ترجمه کتاب را آموزش دهد.
1. در نظر نگرفتن بودجه مناسب برای ترجمه کتاب
اگر میخواهید پول کمی خرج کنید یا بودجه محدودی دارید، به سراغ ترجمه کتاب نیاید. نمیتوان کتاب را با راهکارهایی مثل ترجمه دانشجویی یا ترجمه ارزان به شکلی مطلوب ترجمه نمود. اینگونه راهکارها بیشتر برای متون کم اهمیت به کار میروند و یقینا کارآیی خوبی برای ترجمه کتاب ندارند. همیشه برای کارهای حرفهای و تخصصی باید بودجه مناسبی در نظر گرفت. به یاد داشته باشید که ترجمه کتاب یکی از سختترین و زمانبرترین زمینههای صنعت ترجمه به حساب میآید، بنابراین صرف هزینه محدود برای انجام آن به احتمال زیاد دستاورد مطلوبی برای شما به بار نخواهد آورد.
همچنین توجه داشته باشید که اساسا مؤسسات حرفهای ترجمه و مترجمین برگزیده (این دست از مترجمین برای کار ترجمه کتاب مناسب هستند) با نرخهای محدود و غیرواقعی به انجام ترجمه کتاب نمیپردازند. آنها هزینه ترجمه کتاب را براساس سختی زمینه علمی، زمان و شرایط کاری تعیین خواهند کرد. پس با در نظر گرفتن یک هزینه نامعقول برای فرآیند ترجمه کتاب به هیچوجه نمیتوانید افراد مناسبی پیدا نمایید. شاید در زمان جستجو برای پیدا کردن مؤسسه ترجمه با قیمتهای نازلی مواجه گردید، اما این نرخها فریبنده هستند و خروجی خوبی ارائه نمیدهند (نرخهای ارزان ترجمه کتاب در اغلب موارد ماحصل کار مترجمین عمومی و یا ابزارهای ترجمه هستند).
اختصاص بودجه مناسب برای ترجمه کتاب
2. تفاوت قائل نشدن بین ترجمه کتاب و ترجمه مقاله
انجام هر یک از حوزههای ترجمه، شرایط خاصی را میطلبد و نمیتوان آنها را همانند یکدیگر فرض نمود. به کرات این سئوال از کارشناسان ما پرسیده میشود که چرا کیفیتهای عالی یا ممتاز برای ترجمه کتاب پیشنهاد میشود، اما برای ترجمه مقاله این مقدار حساسیت کمتر است (برای آشنایی با کیفیتهای ترجمه، به مطلبی تحت عنوان "انواع کیفیت ترجمه" مراجعه نمایید). در پاسخ به این سئوال باید بگوییم که هدف شما از ترجمه تخصصی مقاله صرفا استفاده در کار شخصی خودتان است (مثل نوشتن پایاننامه یا مقاله)، در حالیکه در ترجمه کتاب با جامعه هدف گستردهای سر و کار دارید که از شما انتظار ارائه یک کار بیعیب و نقص را دارند. پس میتوان اینگونه نتیجهگیری کرد که تعیین درست کیفیت ترجمه میتواند اهداف شما را بهتر محقق نماید.
حتما بخوانيد: واکاوی قیمت ترجمه مقاله؛ معرفی عوامل تأثیرگذار
3. عدم توجه به حجم و ابعاد کتاب جهت ترجمه
بعضی از کاربران انتظار دارند تا ترجمه کتاب بسیار سریع تمام شود. آنها بارها با کارشناسان مؤسسه تماس میگیرند و جویای وضعیت کاری ترجمه میشوند (هر چند که قبلا به آنها زمان اتمام کار گفته میشود). بعضی نگران از شرایط ترجمه کتاب هستند (چون فکر میکنند که مترجم یا مؤسسه به آنها کار را تحویل نخواهد داد) و برخی دیگر میخواهند سریعتر کتاب را به چاپ برسانند. دیدگاه تمام این افراد قابل درک است، شاید اگر ما هم جای این عزیزان بودیم همین فکرها به ذهنمان خطور میکرد؛ اما به این مسئله دقت داشته باشید که حجم کاری ترجمه کتاب بسیار زیاد است و نمیتوان از یک مترجم توقع داشت که کتاب 400 صفحهای را در عرض 5 روز ترجمه نماید (انجام این کار با محول نمودن ترجمه به چندین مترجم امکانپذیر است).
اگر در مورد تحویل ترجمه عجله ندارید و خواهان دستیابی به یک کار خوب هستید، خیلی مترجم و مؤسسه را تحت فشار قرار ندهید. ترجمه فوری کتاب قابل انجام است، اما مانند هر کار دیگری که با سرعت انجام میشود، احتمال بروز خطا در آن وجود خواهد داشت. بنابراین ذهنیت خود را براساس انجام ترجمه کتاب در 2 ماه کاری سازماندهی نمایید. در صورتیکه دوست دارید اولین کتاب خود را سریعتر به چاپ برسانید، میتوانید کتابهای کم حجم برای ترجمه سفارش دهید. ثبت سفارش ترجمه کتاب باید با شناخت پروسه این نوع ترجمه انجام گیرد تا هم کاربر و هم مؤسسه ترجمه دچار شرایط سردرگمی نشوند.
4. تقاضا نکردن تحویل بخش بخش ترجمه کتاب
یکی از باورهای غلطی که کاربران در دام آن گرفتار میشوند، ادعای مناسب بودن تحویل یکباره ترجمه کتاب است. بعضی از مترجمان این دیدگاه را دارند که در طول کار میتوان پیشرفت کرد، و بهتر با نوع نگارش متن و ساختار جملات نویسنده اصلی آشنا شد. پس هر چقدر کار بهتر پیش رود، میتوان کیفیت ترجمه را بهتر نمود. این دیدگاه کاملا درست است و نمیتوان ایرادی به آن گرفت، اما ما در دنیایی زندگی میکنیم که هر کس دیدگاه مختلفی در مورد رویدادها و مسائل مختلف دارد. به فرض اگر مترجم همین سبک را پیادهسازی کرد و به زعم خود ترجمه کتاب را بسیار عالی انجام داد، اما مورد رضایت مشتری قرار نگرفت و ایرادهای بسیاری در مورد کلمات تخصصی و نوع جملهبندی به آن وارد نمود، باید چه کرد؟
در این حالت کلی از وقت مترجم و مشتری گرفته میشود. اگر مشتری حوصله کند و قسمتهای مورد نظر را مشخص نماید، کمی در زمان صرفهجویی خواهد شد، اما کاملا رد کردن ترجمه از سوی وی، همانند دوباره ترجمه کردن کل کتاب است. برای جلوگیری از بروز این مشکل توصیه میشود تا از خدمات ترجمه کتاب با پرداخت اقساط استفاده کنید، چون در این حالت مؤسسه وظیفه دارد تا با پرداخت هر قسط، یک بخش از ترجمه کتاب را به شما تحویل نماید. این کار باعث میگردد تا با خیال راحت هر بار ترجمه را بررسی کرده و مشکلات احتمالی آن را به مترجم گوشزد نمایید. در این حالت علاوه بر صرفهجویی در هزینهها، سبب افزایش کیفیت کار ترجمه نیز میگردید.
استفاده از خدمات تحویل بخش بخش برای ترجمه کتاب
5. هماهنگی نداشتن با مترجم برای دستیابی به کیفیت خوب ترجمه کتاب
بعضی از کاربران فکر میکنند بعد از ارسال سفارش ترجمه کتاب و پرداخت هزینه، دیگر نباید کار خاصی انجام دهند و همه کارها از این مرحله به بعد بر عهده مؤسسه و مترجم است. شاید تا حدودی این ذهنیت درست باشد، اما هماهنگی و تعامل مستمر با مترجم به بهبود کیفیت ترجمه کتاب کمک شایانی میکند. شما در نظر بگیرید که مترجم مشغول ترجمه کتاب پزشکی است. در این کتاب انواع و اقسام اصطلاحات جدید پزشکی موجود است که مترجم باید برای برگردان آنها دست به معادلسازی بزند. وی پس از انجام این کار، معادل جدید واژگان را مشتری ارسال میکند. در صورتیکه مشتری با مترجم هماهنگی لازم را داشته باشد و لغات را تأیید یا رد نماید و یا پیشنهاد بهتری به وی ارائه نماید، به طور حتم ترجمه کتاب به شکل بهتری انجام خواهد شد.
6. بیتوجهی به بازخوانی و ویراستاری کتاب
یکی از رایجترین باورهای غلطی که در مورد ترجمه کتاب وجود دارد به عدم بازخوانی یا ویراستاری آن مربوط می شود. کاربران فکر میکنند که اگر کتاب به بهترین حالت ممکن ترجمه شده باشد، دیگر به بازخوانی مجدد آن نیازی ندارند و احتیاجی نیست که یک مترجم دیگر به بررسی آن بپردازد. برای خط بطلان کشیدن بر این باور کافی است تا به عدم تکرار مجدد یک کار در دیگر حرفهها توجه کنید. مثلا آیا میتوان تنها با یک بار انجام شدن یک تحقیق آزمایشگاهی به درستی نتایج آن گواهی داد؟ آیا تنها با یکبار نوشتن و بررسی کردن مقاله، و عدم توجه به شاخصهای ترجمه فارسی به انگلیسی میتوان به چاپ آن در یک ژورنال برجسته امیدوار شد؟ آیا بدون تکرار شیوههای آموزش زبان میتوان یه یادگیری زبان انگلیسی خوشبین بود؟ پاسخ تمام این سئوالات، منفی است.
در ترجمه کتاب همانند تمام حرفههای آکادمیک و تحصیلی به تکرار مجدد همان کار برای بهتر شدن نیاز است. این تکرار مجدد در قالب بازخوانی مجدد ترجمه و ویراستاری کتاب به مخاطبان عرضه خواهد شد. کاربران باید به این مسئله توجه داشته باشند که انجام ندادن این فرآیند نه تنها چاپ کتابشان را با چالش روبهرو خواهد کرد، بلکه به اعتبار آنها نیز لطمه خواهد زد. بهترین کار این است که از روز اول هزینه این بخش هم در بودجه ترجمه کتاب لحاظ گردد تا مؤسسه بتواند با فراغ بال بیشتری به راهنمایی کاربران بپردازد. کارشناسان شبکه مترجمین راستین این توضیحات را در مراحل اولیه به مشتریان ارائه میدهند، و آنها میتوانند دغدغهها و انتظارات خود را در یک فضای دوستانه مطرح نمایند. امیدواریم با درک باورهای غلط ترجمه کتاب، بتوانید به بهترین نوع کیفیت ترجمه کتاب دست پیدا کنید. ما در شبکه مترجمین راستین آمادگی محقق کردن خواستههای شما را داریم.
در ادامه حتما بخوانيد: هنر ترجمه کتاب