ترجمه متون ادبی و عاشقانه؛ چالش ها و راهکارها
- 22 خرداد 1401
- دانستنیهای ترجمه
امروزه نیاز به ترجمه متون ادبی و عاشقانه بیش از پیش احساس میشود. برای موفقیت در این زمینه باید با حقایق و جنبههای فرهنگی زبان مقصد به خوبی آشنا بود تا بتوان آثار را به زبان مربوطه برگرداند. عدم توجه به واژه نامهها، نکات ظریف و عوامل مذهبی و تاریخی، مخاطب هدف را آزار میدهد، و در نهایت کل تلاش یک مجموعه را از بین میبرد.
بنابراین پیشنهاد میکنیم با شبکه مترجمین راستین در این گفتار همراه باشید تا بیشتر با چالش ها و راهکارهای ترجمه متون ادبی و عاشقانه آشنا گردید.
7 چالش ترجمه متون ادبی
اخیراً مطالب عاشقانه به دلیل در دسترس بودن محتوای آنلاین و کتاب های الکترونیکی محبوب شدهاند، و مردم با استفاده از کتابخوان های الکترونیکی راحتتر به مطالعه اینگونه مطالب میپردازند. همین امر تقاضا را برای خدمات زبانی افزایش داده است. اما کل این فرآیند کار آسانی نیست، و شامل تلاشها، مقابله با چالشها و مشکلات زیادی است.
در حقیقت ترجمه به خودی خود یک کار چالش برانگیز و گسترده است. با این حال وقتی صحبت از ترجمه مطالب ادبی و عاشقانه به میان میآید؛ ماجرا پیچیدهتر میشود. در این روند، مترجم باید درایت و شایستگی کافی داشته باشد، و بداند که کار وی تنها به معنی دو زبانه بودن نیست و موارد بسیار بیشتری را شامل میشود. در واقع در هنگام کار بر روی ترجمه متون عاشقانه و ادبی باید به موارد زیر توجه داشت.
1. چالش های زبانی
اصطلاحات، ضرب المثلها و تکنیکهای زبانی، مظهر زیبایی یک کتاب عاشقانه و ادبی هستند. همه این عوامل، خواندن اینگونه آثار را جذابتر میکنند، و ترجمه مطلب عاشقانه به یک زبان کاملاً جدید را چالش برانگیز مینمایند.
غیر ممکن است در هنگام ترجمه آثار ادبی با چالش مواجه نشوید؛ مثل ترجمه کلمه به کلمه که در واقع کل مفهوم را از بین میبرد. در این فرآیند ممکن است جملات به طور کامل تغییر کنند و شاید به مترادف نما (False Friend) تبدیل شوند (یک مترادف نما به دو کلمه از زبانهای مختلف گفته میشود که شاید ساختار یکسانی داشته باشند و افراد تصور کنند که آنها معنی یکسانی دارند؛ اما در اصل دارای معانی مختلفی هستند).
حتما بخوانيد: ترجمه اصطلاحات: چرایی سخت بودن + آموزش انجام
2. تغییر در زبان ها و گویش ها
چالش دیگری که در هنگام ترجمه متون ادبی با آنها روبهرو میشوید؛ تغییرات مداوم زبانها و لهجههاست. یک کتاب عاشقانه شخصیتهای مختلفی دارد و بسیاری از آنها حاوی ویژگیهای زبانی متفاوتی هستند. بیش از 7000 زبان در سراسر جهان وجود دارد که هر یک از آنها مختص به یک منطقه هستند و دارای ساختار، ویژگیهای آوایی و ریشههای منحصر به فردی میباشند.
بنابراین باید سعی نمود نزدیکترین لهجه را در نظر گرفت؛ به گونهای که درک و ارتباط با آن برای خواننده هدف آسانتر باشد. حتی اگر یک کشور تنها دارای یک زبان باشد؛ باز هم در مناطق مختلف آن به لهجههای مختلفی صحبت میشود. به علاوه باید به گویشهای منطقهای نیز توجه داشت. در واقع یک کتاب ادبی دارای زبانی با لهجههای مختلف است که ترجمه مطلب به یک زبان مقصد جدید، ممکن است کیفیت آن را تحت تاثیر قرار دهد.
3. جنبه های فرهنگی
فرهنگ در مناطق و کشورهای مختلف یک نوع خاص نیست. حتی مردم مناطق گوناگون یک سرزمین، دارای فرهنگهای مختلفی میباشند. هر کشوری فرهنگ و روشهای ارتباطی خاص خود را دارد که هر کدام از آنها با زبانها، سمبلها، اختصار نویسیها و عوامل اختصاصی خود عجین شدهاند. هر یک از این موارد در هنگام ترجمه به زبانهای دیگر، معانی متفاوتی را میرسانند.
استفاده از سمبلها یا دیگر علائم بدون اطلاعات کافی، علاوه بر اینکه مخاطبان هدف را آزار میدهد؛ ممکن است برای آنها توهین آمیز تلقی گردد. وقتی حوزههای مختلف فرهنگی با هم ارتباط برقرار میکنند؛ معانی ممکن است دستخوش تغییر شوند. همین اتفاق در بسیاری از اوقات برای مترجمان چالش برانگیز است؛ بنابراین داشتن اطلاعات کافی درباره فرهنگ مخاطبان هدف در ترجمه متون ادبی بسیار ضروری است.
حتما بخوانيد: ملاحظات فرهنگی در ترجمه
4. آشنایی با اولویت های بازار هدف
یکی از مواردیکه فعالان این حوزه باید دقت زیادی به آن داشته باشند؛ استخدام مترجمان خبره و تحقیق در مورد خوانندگان و بازار هدف است. آنها بایستی با چیزهایی که اولویت خوانندگان در هنگام انتخاب مطالب و کتابهای عاشقانه هستند، آشنایی داشته باشند.
قالب ترجمه مطالب ادبی و عاشقانه نیز بر علاقه و توجه خواننده تاثیر میگذارد. پیروی از یک قالب خاص در حین برگردان چالش برانگیز است؛ زیرا در حین ترجمه کتاب ها و مطالب حاوی حجم زیاد، در یک قالب قرار دادن همه مطالب سخت خواهد شد.
5. توجه به ماهیت و پیش زمینه اصلی اثر
انجام این مورد در هنگام ترجمه متون ادبی، آسان نیست. کتابی که به زبان اصلی محبوب است؛ باید فاکتورهای اصلی را به زبان مقصد انتقال دهد. عدم توجه به این پروسه ممکن است ترجمه را به حالتی مکانیکی تبدیل نماید، و روانی و رسایی متن را از بین ببرد. تبدیل مکانیکی کلمه به کلمه مطلب بدون رعایت اصول روانی، باعث خسته شدن خواننده در هنگام خواندن مطلب میشود.
حفظ روانی مطلب اصلی باعث میگردد تا متن با مخاطب هدف سازگار شود، و راحتتر و بهتر خوانندگان و مخاطبان را به خود جلب کند. بنابراین مترجمان باید کاری کنند که مطلب برگردانده شده شفاف و روان باشد که دستیابی به چنین مهمی گاهی اوقات بسیار سخت است.
حتما بخوانيد: 8 نکته کاربردی برای ترجمه متون انگلیسی
6. رویدادهای تاریخی
صدها رمان و کتاب عاشقانه وجود دارند که دارای پس زمینههای تاریخی هستند و در طول یک جدول زمانی خاص رخ دادهاند. دنیای امروزه کاملاً پیشرفته است و فناوری مردم را زودرنج و بی حوصله کرده است. افزودن جزئیات طولانی و غیرضروری از رویدادهای تاریخی، جنگها و حوادث ممکن است بر روانی و خوانایی متن تاثیر منفی بگذارد و خواندن آن را سخت کند.
ممکن است حوصله خواننده سر برود و از خواندن متن منصرف شود و به دنبال خواندن مطالب جالب دیگری باشد. به همین دلیل جمع بندی و خلاصه کردن چنین رویدادهایی در هنگام ترجمه مطالب عاشقانه یک اصل بسیار مهم به شمار میآید. باید به این مورد توجه داشت و فقط جزئیات مرتبط و ضروری را اضافه کرد تا مایه ملال و خستگی خوانندگان فراهم نگردد.
7. مراجع مذهبی
مذهب بر روی بعضی از رمانها و کتابهای عاشقانه تاثیر داشته است. معمولاً نویسندگان از موارد مذهبی برای جذابتر و مهیجتر کردن طرح داستان استفاده میکنند که این نیز یک بخش سخت برای ترجمه است. اکثر مترجمان از جزئیات مطرح شده در کتابهای دینی آگاهی چندانی ندارند. به علاوه مخاطب هدف نیز چندان علاقهای به دانستن موارد مذهبی یک کتاب عاشقانه ندارد. از اینرو باید بخش مذهبی کتاب به بهترین شکل ممکن پوشش داده شود؛ بدون اینکه خللی به اصل داستان وارد گردد.
سخن آخر
ترجمه خواه در زمینه اسناد رسمی باشد و خواه مطالب عاشقانه و ادبی، مستلزم کار و تلاش فراوان است. ترجمه محتوای عاشقانه با چالشهای زیادی همراه است؛ زیرا باید عوامل متعددی را در نظر گرفت. علاوه بر حفظ بافت اصلی داستان، باید مراقب جنبههای مهم فرهنگی و مذهبی نیز بود. حتی به رویدادهای تاریخی هم بایستی توجه داشت و از ذکر جزئیات آنها تا حد ممکن باید خودداری نمود.
در ادامه حتما بخوانيد: پیچیدگی ترجمه علائم، نمادها و اندازه ها