14 شباهت و تفاوت پایان نامه ارشد و رساله دکتری

به طور کلی دانشجویان تحصیلات تکمیلی برای فارغ التحصیلی باید یک پایان نامه (Thesis) یا رساله (Dissertation) را تکمیل کنند. اشتباه گرفتن این دو اصطلاح موضوعی نیست که در دنیای آکادمیک تازگی داشته باشد. به همین خاطر در این گفتار شبکه مترجمین راستین می‌خواهیم به تفصیل در مورد آنها صحبت کنیم، و به 14 تفاوت و شباهت آنها بپردازیم.

پایان نامه ارشد

یک اثر علمی- پژوهشی است که معمولاً توسط دانشجویان کارشناسی ارشد به منظور فارغ التحصیلی از این مقطع ارائه می گردد. پایان نامه از دانشجویان می‌خواهد تا دانش و تخصص خود را در مورد موضوعی که بخشی از برنامه تحصیلی آنهاست، به نمایش بگذارند. به همین خاطر مورد داوری و بررسی قرار می‌گیرد، و براساس جواب‌های ارائه شده به دو نفر از اعضای هیئت علمی، نمره قبولی اعطا خواهد گردید. همچنین این نوع نوشته باید در قالب مشخصی مورد نگارش قرار گیرد؛ وگرنه به مرحله داوری و دفاع وارد نخواهد شد.

رساله دکتری

اگر دانشجویی بخواهد در زمینه‌های آکادمیک پیشرفت کند و دوره دکتری را طی نماید؛ بایستی جهت اخذ مدرک یک رساله یا تز ارائه دهد. وی ضمن مروری بر ادبیات پژوهش باید به صورت گسترده یک زمینه خاص را مورد مطالعه قرار دهد؛ سپس یافته‌هایش را بنویسید و در مورد آنها به تحلیل و تفسیر بپردازد. بدون داشتن یک ایده جدید، هیچگاه نوشتن رساله محقق نخواهد شد. پس از حضور در جلسه دفاع و پاسخ به پرسش‌های داوران، تأیید یا عدم تأیید کارهای پژوهشی مطرح گردیده در تز به اطلاع دانشجو می‌رسد.

شباهت پایان نامه و رساله

7 شباهت پایان نامه و رساله

اکنون که با تعریف پایان نامه ارشد و رساله دکتری آشنا شدید؛ شاید بتوانید به بعضی از شباهت‌های آنها اشاره نمایید. ولی ما کارتان را ساده نموده‌ایم و در زیر به صورت جامع به این شباهت‌ها پرداخته‌ایم.

1. هدف یکسان

هر دوی این نوشته‌ها هدف یکسانی دارند، و می‌خواهند با روش‌های مختلف به سئوالات مشخص علمی پاسخ دهند و راه‌حل‌هایی برای آنها مطرح نمایند؛ بنابراین به شناخت عمیق و دقیقی از مسئله پژوهشی نیازمند می‌باشند. همچنین به خاطر داشتن یک هدف مشترک، دانشجویان را ملزم می‌کنند تا مهارت‌های نوشتاری آکادمیک را بیاموزند و براساس آن به نگارش متون مشغول گردند.

2. مقید به قوانینی خاص

• رساله و پایان نامه دارای شرایط مشخصی هستند، و هر دوی آنها باید به موقع و بدون تاخیر ارائه شوند. با این حال اگر دانشجویی نتواند به درستی مراحل دفاع را طی نماید؛ می‌تواند این پروسه را دوباره انجام دهد.
• هر دو به مهارت‌های تحلیلی برای پشتیبانی از یافته‌ها نیازمندند.
• روش‌های اخلاقی در حین جمع‌آوری داده‌های تحقیقات باید دنبال گردند.
• ویراستاری و نمونه خوانی قبل از ارائه در آنها حیاتی است.

3. انتخاب موضوع

هم رساله و هم پایان نامه، دانشجویان را ملزم به انتخاب موضوعی تحقیقاتی می‌کنند که در قالب آن موظفند تا اثری پیچیده را برای نشان دادن سطح مهارت‌ و بروز دادن آموخته‌هایشان در طی دوران تحصیل ارائه دهند.

4. ساختار مشابه

آنها ساختار و قالب مشابهی دارند، و اغلب موارد در پنج فصل مورد نگارش قرار می‌گیرند. مواردی مثل فهرست مطالب، جداول، شکل‌ها، صفحه سپاسگزاری، صفحه تقدیم و چکیده در هر دو وجود دارد. شیوه‌های تایپ مطالب نیز در آنها یکسان می‌باشد و اغلب با نرم‌افزار ورد یا لاتک به رشته تحریر درمی‌آیند.

5. نیاز به پروپوزال

در صورتیکه دانشجویان قصد داشته باشند مدرک کارشناسی ارشد یا دکترای خود را دریافت کنند؛ باید قبل از نوشتن تحقیقات نهایی خود، پروپوزال‌شان را ارائه دهند. هدف اصلی از ارائه پروپوزال، نشان دادن منظور و هدف دانشجو از نوشتن رساله یا پایان نامه است. با این حال شیوه نگارش پروپوزال در این دو نوشته به یک صورت انجام نمی‌گیرد؛ ولی برای هر دو الزامی می‌باشد.

6. الزامی بودن دفاع

دانشجویان باید از آنها دفاع کنند تا بتوانند مدرک تحصیلی مورد نظر را دریافت نمایند. عدم ارائه پاسخ درست به داوران و نداشتن نوآوری در هر دو نوع نوشته می‌تواند باعث تأیید نشدن پژوهش گردد و آینده دانشجو را با خطر روبه‌رو سازد.

7. خودداری از سرقت ادبی

دانشجویانی که در حال نوشتن یک رساله یا پایان نامه هستند؛ باید قانون کپی رایت را رعایت کرده و آن را نقض نکنند. به عبارت دیگر آنها نمی‌توانند آثار نویسندگان دیگر را کپی نمایند؛ زیرا حق چاپ مطالب برای نویسنده اثر محفوظ است. لذا اگر قصد دارید با نمره بالا از پایان نامه یا رساله خود دفاع کنید؛ باید مراقب هر کلمه‌ای که می‌نویسید باشید.

تفاوت پایان نامه و رساله

7 تفاوت پایان نامه و رساله

همانطور که پیشتر هم بیان نمودیم؛ رساله و پایان نامه با هم تفاوت‌هایی دارند. این تفاوت‌ها عبارتند از:

8. زمان

دانشجویان با ارائه پایان نامه و رساله دکتری از مقاطع مختلفی فارغ التحصیل می‌شوند. آنها برای گرفتن مدرک کارشناسی ارشد باید پایان نامه ارائه دهند و برای دریافت مدرک دکتری ملزم به نوشتن تز هستند. بنابراین زمان به اتمام رسیدن آنها در یک بازه مشخص نخواهد بود.

9. حجم

طول این اسناد با هم متفاوت است. پایان نامه باید حداقل 100 صفحه باشد؛ اما رساله معمولاً از آن طولانی‌تر است. بالا بودن حجم تز به خاطر پیشینه پژوهش و اطلاعات تحقیقی بیشتر است، و در آن هر موضوعی باید به صورت جزئی و کامل تشریح گردد. ولی در پایان نامه احتیاجی به ذکر جزئیات همه چیز نیست (مثلاً قرار نیست تمام فرمول‌ها اثبات شود).

10. روش پژوهش

در رساله یک کار تحقیقاتی تازه انجام می‌گیرد و براساس یک ایده منحصر به فرد به خلق نتایج تئوری و عملی اقدام می‌گردد. اما در هنگام نوشتن پایان نامه با توجه به تحقیقات موجود به پژوهش پرداخته می‌شود و فقط دامنه مطالعات قبلی گسترده‌تر می‌گردد.

11. نوآوری و گستره علم

با نوشتن رساله یک ایده و موضوع کاملاً جدید به ادبیات علمی آن رشته اضافه می‌گردد؛ اما پایان نامه خود تکمیل کننده ادبیات پژوهش است و نوآوری تازه‌ای به علم نمی‌افزاید. 12. نوع تحقیقات نوشتن یک رساله مستلزم انجام کارهای گسترده‌ای برای توسعه تحقیقات در زمینه علمی مورد نظر است؛ در حالیکه دایره فعالیت پایان نامه محدودتر می‌باشد.

13. فرضیات

نظریه و فرضیات مطرح شده در پایان نامه و رساله متفاوت هستند. در اولی تنها یک نظریه بیان می‌گردد و نحوه اثبات یا رد آن توضیح داده می‌شود. اما در دومی به فرضیات بیشتری نیازمند است؛ بنابراین در ابتدا باید نتایج مورد نظر را تعریف کرده و انتظارات را شرح داد. همیشه در زمان نگارش تز باید از تئوری برای تحقیق در مورد یک موضوع خاص استفاده شود.

14. مهارت

انجام نوشتن پایان نامه اغلب دشوارتر است؛ چرا که دانشجویان برای خلق یک اثر خوب با ابهامات بیشتری روبه‌رو هستند و بعضا با نرم افزارهای پرکاربرد پایان نامه نویسی آشنا نیستند. با این حال در رساله با اینکه حجم کار سنگین‌تر است و به موضوعات تخصصی‌تری نیازمند می‌باشد؛ ولی به دلیل پختگی دانشجو بسیاری از مراحل آسان‌تر طی می‌شود.

نکته پایانی

این کار به مهارت‌های بی‌شماری در زمینه‌های مختلف نیاز دارد که مهارت عالی در نوشتن، اطلاعات زیاد در خصوص موضوع مورد مطالعه، بررسی پیشینه پژوهش، برنامه‌نویسی و صبر زیاد تنها پاره‌ای از آنها هستند. علاوه بر این باید مدام به مطالعه مقالات قبلی اقدام نمود تا بتوان ایده‌های جدید را از دلشان استخراج کرد. این کار به ترجمه تخصصی مقاله نیاز دارد که جزء تخصص‌های اصلی ماست. پس برای تمام کارهای مربوط به ترجمه، ویرایش و پارافریز در زبان‌های مختلف روی خدمات شبکه مترجمین راستین حساب باز کنید.