10 باور نادرست درباره ترجمه که باید بدانید

ترجمه تقریباً در تمامی جنبه‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی تأثیر دارد و امروزه همگان بر نقش مترجمان در تحولات جهان واقف گردیده‌اند؛ اما واقعاً چقدر از چیزهایی که درباره این بخش از صنعت خدمات زبانی با آنها آشنا هستیم درست هستند؟ ترجمه یک بازار به شدت متنوع و پیچیده است و از آنچه فکرش را می‌کنید بزرگتر است؛ به همین دلیل تعداد زیادی باور اشتباه آن را احاطه نموده است. متأسفانه بعضی از افراد به این باورها اعتقاد پیدا کرده‌اند؛ بنابراین شبکه مترجمین راستین در این مطلب سعی نموده تا به 10 تصور اشتباه درباره ترجمه بپردازد.

باورهای غلط در مورد صنعت ترجمه

امروزه با گسترش ابزارهای آنلاین و روی کار آمدن مؤسسات غیر حرفه‌ای، موضوع کار مترجمان و صنعت ترجمه با چالش‌هایی مواجه شده است. عموم این چالش‌ها از عدم درک افراد از ویژگی‌های این صنعت ناشی می‌شود. لذا برای اینکه بتوان به درک صحیحی از نقش آفرینی بهتر متخصصان رسید، بهتر است ابتدا ذهنیت خودمان را نسبت به این مقوله تغییر دهیم. پس 10 باور نادرست زیر را مطالعه کنید تا به شناخت خوبی از صنعت خدمات زبانی دست یابید.

1. ترجمه یک بازار تخصصی و کوچک است

این شرکت‌ها به صورت همزمان، پروژه‌های ترجمه را در زبان‌های متعدد برای مشتریان‌شان فراهم می‌کنند؛ این نوع سرویس متضمن استفاده از هزاران فایل، روندهای پردازشی و ابزارهای فناورانه است. تمامی این کلمات توسط صدها هزار متخصص زبانی که در سراسر جهان به فعالیت می‌پردازند، از زبان مبدا به مقصد برگردانده می‌شوند. بسیاری از مترجمان خود نیز مشتریانی دارند اما بیشتر آنها به صورت فریلنسری یا پروژه‌ای با موسسات این حوزه کار می‌کنند.

2. نیاز به ترجمه در حال از بین رفتن است

براساس برآوردهای اداره کل آمار ایالات متحده، تعداد افراد شاغل در حرفه‌های ترجمه و تفسیر در سال 2020 به 83000 نفر رسیده است. این بازار بین سال‌های 2010 تا 2020 با رشد 42 درصدی مواجه شده؛ در حالیکه متوسط رشد بقیه صنایع در این سال‌ها تنها 14 درصد بوده است. داده‌های شرکت Common Sense Advisory نشان می‌دهد که این بازار در سطح جهانی، سالانه نرخ رشد 12/17 درصدی دارد.

3. بیشتر مترجمان فقط به ترجمه کتاب مشغول هستند و اغلب مفسران در سازمان ملل کار می‌کنند

درست است که ترجمه کتاب و تفسیر همزمان جزء معروف‌ترین تخصص‌های زبانی هستند؛ اما فقط به بخش‌های کوچکی از این بازار بزرگ اشاره دارند. حال این سئوال پیش می‌آید که پس چه کسانی بزرگ‌ترین مصرف کننده خدمات ترجمه هستند؟ جواب این است که معمولاً آژانس‌های نظامی و دفاعی بیشتر در بخش خدمات زبانی هزینه می‌کنند؛ ایالات متحده به صورت معمول میلیاردها دلار برای نهادهای دفاعی و اطلاعاتی خود در این حوزه هزینه می‌نماید. از بزرگ‌ترین بازارهای ترجمه در بخش‌های تجاری می‌توان به بخش تولید، نرم‌افزار، مراقبت‌های بهداشتی، و خدمات مالی و حقوقی اشاره نمود. در نتیجه فریلنسرها اغلب در حوزه‌های تخصصی مترجمی مالی، ترجمه تخصصی متون پزشکی، مترجمی حقوقی و تفسیر دادگاه کار می‌کنند.

4. هر فرد دو زبانه‌ای می‌تواند به عنوان مترجم کار کند

توانایی نوشتن و حرف زدن به زبان انگلیسی از هر کسی یک نویسنده حرفه‌ای و سخنران ماهر نمی‌سازد. بنابراین نمیتوان انتظار داشت که فردی با این قابلیت ها بتواند به عنوان مترجم فعالیت کند. افراد زیادی هستند که با وجود تسلط به دو زبان در آزمون‌های خدمات زبانی رد می‌شوند. چون دو زبانه بودن فرد تضمین نمی‌کند که وی بدون اینکه خللی در روند کار به وجود بیاورد؛ بتواند به انتقال درست معانی بین زبان‌ها و فرهنگ‌های مختلف بپردازد. بیشتر مترجمان دارای تحصیلات عالی هستند و مدارک پیشرفته آموزشی در زمینه‌های ترجمه، زبان شناسی یا رشته‌های تخصصی دارند. هر چند وجود گواهینامه‌های حرفه‌ای الزامی نیست؛ اما معمولاً به رسمیت شناخته می‌شوند و به همین دلیل افراد به کسب آنها ترغیب می‌گردند.

5. مترجمان در بیش از دو زبان کار می‌کنند

زبان انگلیسی دارای بیش از یک میلیون کلمه است؛ اما اشخاص عادی به صورت منظم فقط از 4000 تا 5000 عدد از آنها استفاده می‌کنند. افراد تحصیل‌ کرده با حدود 8000 تا 1000 واژه آشنایی دارند. حرفه‌هایی مانند پزشکی و وکالت دارای دامنه لغات گسترده‌تری هستند؛ لذا از حدود 23000 کلمه بهره می‌گیرند. بنابراین آن دسته از متخصصان فعال در این رشته‌ها معمولاً از این نوع واژگان فنی پیشرفته در هر دو زبان استفاده می‌نمایند؛ چون افزایش دایره لغات خود را یکی از راهکارهای افزایش درآمد مترجمان تلقی می‌کنند.

6. ترجمه فقط برای دانشجویان و محققین مهم است

نهادهای دولتی هم به شکل فزاینده‌ای به استفاده از مترجمان متخصص روی آورده‌اند. در واقع حتی کسانیکه در کارهای توسعه‌ای و غیر انتفاعی نیز فعالیت می‌کنند باید به ترجمه توجه داشته باشند. گزارشی که درباره فعالیت مترجمان بدون مرز (Translators without Borders) در آفریقا در ماه مه سال 2012 انجام شد نشان می‌دهد که دسترسی بیشتر به اطلاعات ترجمه شده منجر به بهبود شرایط سیاسی، مراقبت‌های بهداشتی، حقوق بشر و حتی نجات جان شهروندان کشورهای آفریقایی شده است.

7. مترجمان و مفسران یک کار را انجام می‌دهند

عموم مردم از اصطلاح فراگیر "مترجم" برای اشاره به متخصصان زبانی استفاده می‌کنند؛ اما حقیقت این است که مهارت‌های حرفه‌ای مترجمان و مفسران بسیار با هم تفاوت دارند. ترجمه به زبان نوشتاری اشاره دارد؛ در حالیکه تفسیر با زبان گفتاری مرتبط است. مترجمان ضمن داشتن مهارت‌های نوشتاری بسیار بالا باید در این زمینه نیز به خوبی آموزش دیده باشند؛ استفاده از ابزارهای ترجمه به کمک کامپیوتر و پایگاه داده‌های ترمینولوژی جزء دیگر خصوصیات آنهاست. با این حال مفسران (مترجمان شفاهی) باید حافظه قوی داشته باشند تا بتوانند سریعاً یادداشت برداری کنند و به سرعت اصطلاحات تخصصی را به یاد بیاورند.

8. جمع سپاری، مترجمان حرفه‌ ای را از کار بیکار می‌کند

تحقیقات نشان می‌دهند که هدف اصلی شرکت‌ها از این کار صرفه‌جویی در هزینه‌ها نیست؛ چون هزینه و زمان لازم برای ساخت این پلتفرم‌ها خیلی بیشتر از هزینه استفاده از خدمات مترجمان انسانی است. آنها معمولاً مترجمان را استخدام می‌کنند تا محتواهای برگردانده شده توسط اعضای این گروه‌ها را ویرایش کنند. به عقیده آنها این رویکرد جمعی مستقیماً به مشتریان و کاربران قدرت می‌دهد و این امکان را برای آنها فراهم می‌کند تا در مورد ترجمه‌هایی که بیشتر دوست دارند صحبت کنند.

9. ترجمه ماشینی تقاضا برای مترجمان انسانی را از بین می‌برد

سیستم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی و خدمات مرتبط با آن درصد بسیار ناچیزی از کل بازار ترجمه را تشکیل می‌دهند. البته MT قادر به انجام کارهایی است که از توان بشر خارج است؛ مانند اسکن حجم بالایی از متون و ارائه خلاصه‌ای از اطلاعات موجود در آنها. با این حال این تکنولوژی نیز مانند تمام فناوری‌ها به انسان نیاز دارد؛ در واقع این انسان است که می‌تواند به شکل هوشمندانه‌ای از ترجمه ماشینی استفاده کند. ری کرزویل (Ray Kurzweil)، دانشمند آمریکایی در این زمینه عنوان کرده که فناوری‌ها معمولاً جایگزین تمامی حوزه‌ها نمی‌شوند بلکه بیشتر به تکامل آنها کمک می‌کنند.

10. همه ترجمه‌ ها روزی رایگان خواهند شد

تحقیقات شرکت Common Sense Advisory نشان می‌دهد که تقاضا برای ترجمه از عرضه پیشی می‌گیرد؛ بنابراین چنانچه چنین اتفاقی رخ دهد، اهمیت مترجمان انسانی دو چندان می‌شود. با این حال آنها بخشی از یک اکوسیستم بسیار بزرگ‌تر به حساب می‌آیند؛ چون حافظ سیستم رایج تجارت جهانی و جریان ارتباطات بین‌المللی هستند.

کلام پایانی

در این مطلب سعی کردیم تا به صورت کلی به عقاید نادرست در خصوص کار مترجمان اشاره نماییم. اگر این موضوع خیلی ریز مورد بحث قرار گیرد می‌توان تعداد بالایی از اینگونه موارد را ذکر کرد. به خصوص در زمینه هوش مصنوعی و بومی سازی محتوای وب سایت، مطالب عجیب و غریبی بعضا از افراد شنیده می‌شود. امیدواریم در آینده با نوشتن مقالات دیگری در این خصوص بهتر بتوانیم مخاطبان خود را با این صنعت آشنا نماییم و اهمیت کار مترجمان را به آنها معرفی کنیم.