چرا زیرنویس را باید بر دوبله ترجیح داد؟

بحث در مورد انتخاب زیرنویس (Subtitling) و دوبله (Dubbing)، قدمتی بیش از 70 ساله دارد. هر دو طرف ماجرا معتقدند که روش آنها در ارائه محتوای ویدئویی برای عموم بهتر است و در برخی موارد عقیده هر دو درست است. با این حال هم زیرنویس و هم دوبله از منظر پردازش اطلاعات، مباحث مالی و اجماع صدا و تصویر، معایب و مزایای خاص خود را دارند.

مطالعات نشان داده‌اند که خواندن زیرنویس برای کودکان (بالای 11 سال) و بزرگسالان، موثر‌تر از گوش دادن است. این موضوع بیانگر آن است که فکر کردن به سابتایتل در هنگام ترجمه محتوای ویدئویی، تا حد زیادی منطقی است. همچنین بررسی زیرنویس خیلی راحت‌تر است و به بینندگان اجازه می‌دهد که حتی در صورت وجود صداهای محیطی، وقایع فیلم را به راحتی دنبال کنند.

با این وجود مردم معمولاً براساس عادت‌های قبلی خود، زیرنویس یا دوبله را ترجیح می‌دهند. در کشورهایی که دوبله قدمتی طولانی دارد (مانند فرانسه، ایتالیا، اسپانیا، آلمان، روسیه و ایران)؛ عموم مردم با دنبال کردن متون روی صفحه مشکل دارند. آنها آن دسته از فیلم‌ها، برنامه‌ها و ویدئوهای خارجی را ترجیح می‌دهند که محتوای ترجمه شده آنها با صدای بلند ایراد می‌شود.

از طرف دیگر بخش زیادی از مردم، زیرنویس را مشتقانه‌تر از دوبله دنبال می‌کنند (مثل کسانیکه می‌خواهند یادگیری زبان انگلیسی از طریق ترجمه را تجربه نمایند). توجه اینگونه افراد در هنگام تماشای فیلم به پایین صفحه منحرف نمی‌شود؛ زیرا به صورت خودکار متون سابتایتل را می‌خوانند. اگر مخاطبان هدف شما در یکی از این کشورها زندگی می‌کنند؛ باید از Subtitle استفاده کنید.

در واقع بهترین مزیت استفاده از زیرنویس در هنگام عرضه محتوای خود به مخاطبان خارجی، همین مورد است. دوبله به بینندگان اجازه نمی‌دهد لحن یا صدای واقعی بازیگران اصلی فیلم را بشنوند. اما سابتایتل تجربه کاملی را برای بیننده فراهم می‌کند. به علاوه صدا در هنگام ایفای نقش، به ویژه در نمایشنامه‌ها و برنامه‌های طنز بسیار مهم است. عدم پخش صدای بازیگران اصلی، ارزش فیلم را پایین می‌آورد. از این رو مخاطبان از یک تجربه معتبر محروم می‌شوند و به جای آن یک نسخه بومی از فیلم را تجربه می‌کنند.

به عنوان مثال کافی است مستندهای درون کرم چاله (Through the Wormhole) یا داستان خدا (The Story of God) را بدون صدای مورگان فریمن تصور کنید. بدون شک مطالب این مستندها بسیار جالب هستند و اطلاعات ذی قیمتی را ارائه می‌دهند؛ اما آیا می‌توان بدون صدای این بازیگر معروف، همان احساس را منتقل کرد؟

یک زیرنویس خوب، ترجمه مکتوب گفتار بازیگران فیلم را به صورت آنی نشان می‌دهد. در این صورت می‌توانید پیام‌ها را بشنوید و بلافاصله معنی آنها را بخوانید. به این ترتیب به عنوان مخاطب، شانس بیشتری برای یادگیری برخی کلمات سخت و جدید زبان خارجی، و یادگیری نحوه تلفظ آنها خواهید داشت.

ممکن است چنین چیزی هنگام مطالعه یک زبان خارجی یک عامل ناچیز به نظر بیاید؛ اما آشنایی مستقیم با نحوه صحبت کردن مردم بومی، شما را به ارتقای مهارت‌های زبانی‌تان نزدیک می‌کند. به عنوان مثال تسلط بر زبان انگلیسی در اروپای شمالی بسیار بالاست؛ زیرا مردم در آنجا به لطف زیرنویس بیشتر برنامه‌ها و فیلم‌های زبان اصلی را نگاه می‌کنند. اما از طرف دیگر تسلط به کلام مردم بریتانیا در اسپانیا و ایتالیا که دسترسی به محتوای ویدئویی به زبان انگلیسی دشوارتر است، در سطح متوسط می‌باشد.

یکی دیگر از مزیت‌های زیرنویس نسبت به دوبله، هزینه آن است. در هر دو مورد برای تهیه یک نسخه مناسب از متن اصلی محتوا، به یک مترجم آموزش دیده نیاز است. در این فرآیندها کار یک مترجم فقط پیدا کردن کلمات مناسب نیست؛ و آنها عموماً کار سختی پیش رو دارند. مثلاً متون ترجمه شده به زبان مقصد نباید طولانی‌تر از متن اصلی باشند. همچنین مترجمان باید در بیشتر موارد عبارات را متناسب با تعداد ثانیه یا خطوط ثابت تنظیم کنند؛ زیرا بسیاری از زبان‌ها برای بیان دقیق یک منظور به کلمات بیشتری نیاز دارند.

کل محتوای ویدئویی باید به گونه‌ای باشد که بتواند مخاطب را با موفقیت در روند داستان غرق کند. اما چنین چیزی وقتی به نحو بیان و طبیعی بودن ماجرا دقت نشود؛ امکان پذیر نخواهد بود. مثل وقتیکه یک دختر فرانسوی مقابل برج ایفل ایستاده و بخواهد مانند یک آمریکایی اهل نیویورک به انگلیسی صحبت می‌کند یا یک سامورایی که قرار است در یک تبلیغ فروش سوشی شرکت کند و کلمات را به زبان اسپانیایی بیان نماید.