مراحل اصلی دوبله فیلم
- 10 مهر 1401
- بومی سازی محتوا
سینما از دیرباز منبع اصلی سرگرمی بوده است. کشورهای جهان با ساخت فیلم، دیدگاههای فرهنگی و سنتی را به هم معرفی میکنند. مردم سراسر جهان دوست دارند فیلمها را به زبان مادری خود تماشا کنند و اینجاست که اهمیت دوبله (گفتار گردانی) بیش از پیش به چشم میآید. بسیاری از کشورها برای پاسخگویی به نیازهای مخاطبان جهانی در این زمینه، از زیرنویس استفاده میکنند؛ اما دوبله بر روح و روان مخاطبان جهانی تاثیر بیشتری دارد. در این راستا شبکه مترجمین راستین در این مطلب بیشتر به این موضوع میپردازد.
دوبله و صداگذاری
برای اینکه به خوبی با روند واقعی دوبله آشنا شوید؛ باید اطلاعات کافی در زمینه صداگذاری (Voiceover) داشته باشید. صداگذاری درست مانند گفتار گردانی، با روشهای مختلفی مورد استفاده قرار میگیرد؛ با این حال این دو از جهت جالب توجه بودن با هم تفاوت دارند. به عنوان مثال میتوان از صداگذاری به عنوان یک ابزار داخلی ارتباط برای یک شخصیت استفاده کرد. در کل به کار بردن این فرآیند به تصمیم فیلمساز بستگی دارد.
صداگذاری علاوه بر اینکه معنا و مفهوم پشت شخصیتها را معرفی میکند؛ به صورت مستقیم با مخاطب ارتباط برقرار میکند و نقش مهمی در معرفی شخصیت و داستان دارد. در بسیاری از موارد از صداگذاری برای ترجمه دیالوگهایی که به زبان خارجی ارائه میشوند، استفاده میگردد. گاهی اوقات نیز صداگذاری در ترجمه دیالوگهای فیلمهای مستند و مصاحبه با افرادیکه به زبان خارجی صحبت میکنند، به کار برده میشود.
عموماً از صداگذاری برای انتقال داستان پردازیهای خلاقانه استفاده میشود و معمولاً در فیلمهای روایی (داستانی) مورد استفاده قرار می گیرد. اگر صداگذاری فیلم کیفیت مناسبی نداشته باشد؛ حتی کار بهترین دوبلورها نیز توجه مخاطب را به خود جلب نمیکنند. خواه دوبله به زبان مادری مخاطب باشد و خواه جایگزین مجموعه دیگری از صداها شود؛ در هر صورت باید در هنگام گوش دادن آشنا به نظر بیاید.
روند دوبله
باید به این نکته توجه داشت که یک فیلمساز نمیتواند به تنهایی یک فیلم را دوبله کند. این کار یک فرآیند مشارکتی است که به تخصص همه ذینفعان اثر نیاز دارد. فیلمسازانی که میخواهند فیلم خود را دوبلاژ کنند؛ باید در اولین قدم با متخصصان مربوطه همکاری کنند، و در این صورت میتوانند به نتیجه کار خوشبین و مطمئن باشند. حال بیایید با هم نگاهی به روند دوبله بیاندازیم.
ترجمه متن فیلمنامه
اصل دوبله، توسعه و بازآفرینی دیالوگهای فیلم به زبان مادری بازار هدف است. به همین دلیل فیلمنامه باید در ابتدا به زبانهای دیگر ترجمه شود. هدف از دوبله تنها ترجمه متن فیلم نیست؛ بلکه حفظ سرعت زبان اصلی نیز در اینجا اهمیت دارد. این فرآیند زمانی پیچیدهتر میشود که شما مجبور میشوید کلمات یک دیالوگ را بسط دهید (ترجمه سه کلمه در شش واژه)؛ زیرا برخی از زبانها در طول روند ترجمه گسترش مییابند.
در یک دوبله موفق، طول زمانی نسخه برگردانده شده دیالوگ به اندازه نسخه زبان اصلی است. به همین دلیل باید در این مرحله با یک شرکت ترجمه حرفه ای کار کنید تا بتواند زمان بندی دوبله را مدیریت کند و برای انتقال پیامهای نسخه اصلی فیلم از جملات مناسب استفاده کند.
انتخاب افراد با استعداد
یکی دیگر از بخشهای مهم یک فرآیند دوبله موفق، انتخاب افراد مناسب است. افراد خلاقی وجود دارند که در هنر دوبله برای مخاطبان خاص واقعاً توانمند هستند. از اینرو فیلمسازان در صورت همکاری با این دسته از افراد میتوانند پیام نسخه اصلی فیلم را به بهترین شکل به مخاطب هدف انتقال دهند. این افراد باید حتماً با زمان بندی گفتار گردانی آشنایی داشته باشند.
برخی مواقع این افراد در استودیو ضبط حضور ندارند؛ به همین دلیل ارائه دیالوگهای نسخه ترجمه شده فیلم برای بازیگران سخت میشود و همگام سازی پیام نسخه دوبله شده فیلم با نسخه اصلی آن به مشکل میخورد.
نکته مهم دیگری که در اینجا باید به آن توجه کرد؛ انتخاب آینه صوتی (Voice Mirror) است که در زیر و بم صدای دیالوگ اصلی فیلم قرار میگیرد. اما در واقع کلید عرضه یک دوبله موفق به مخاطب بومی به گونهای که وی نتواند تغییر زبان آن را تشخیص دهد؛ یافتن استعدادهایی است که ویژگیهای صوتی مشابه شخصیتهای واقعی داستان داشته باشند.
حتما بخوانيد: 5 دلیل برتر بودن محتوای ویدیویی نسبت به متن
ضبط دیالوگ
دوبله فیلم نیاز به تخصص فنی دارد. مهمترین مرحله این فرآیند، ضبط دیالوگهاست که باید در آن همه دست اندرکاران ساخت فیلم با یکدیگر همکاری کنند تا نسخه دوبله موفقی از فیلم تولید شود. در اینجا انتخاب یک استودیوی مناسب برای ضبط دیالوگها بسیار مهم است.
بسیاری از صدا پیشگان و دوبلورها یک استودیوی ضبط اختصاصی در خانه خود دارند، و به این صورت همواره میتوانند الزامات یک گفتار گردانی عالی را به وجود آورند. با این حال استفاده از فضای یک استودیوی حرفهای، راهکاری مناسب برای خلق یک دوبله موفق است.
در فرآیند دوبله از تخصص متخصصان فیلمسازی، کارشناسان صدا و متخصصان ترجمه به منظور سازماندهی و ضبط جلسات دیالوگهای فیلم استفاده میشود تا بتوان در زمان، هزینه و انرژی تا حد زیادی صرفه جویی کرد. به همین دلیل فیلمسازان باید برای دوبله موفق آثارشان از افراد لایق و شایسته کمک بگیرند.
لایه بندی قطعات صوتی جدید
بعد از ترجمه فیلمنامه، انتخاب استعدادها و ضبط دیالوگها؛ نوبت به مرحله نهایی، یعنی لایه بندی قطعات جدید صوتی میرسد. فرآیند دوبله کاری بسیار پیچیده و طاقت فرسا است که به تخصص کارشناسان تدوین و صدا نیز نیاز دارد. فیلمسازان برای کسب بهترین نتیجه، باید یک نسخه دوبله شده از فیلم را خلق کنند و دیالوگهای آن را لایه بندی کنند. در هر فرآیند دوبله، لایه بندی دیالوگها تنها باید توسط افراد حرفهای صورت بگیرد.
کلام پایانی
تکنیک دوبله تاثیر زیادی در رساندن پیام اصلی فیلم به مخاطب دارد؛ بنابراین بعضی از فیلمسازان دیالوگها را پس از تولید اثر نمایشی به منظور افزایش کیفیت، دوبلاژ میکنند. در این فرآیند فیلمسازان، متخصصین صدا و بازیگران متعهد و توانمند میتوانند با تسلط بر هنر دوبله، نام خود را در صنعت سرگرمی مطرح کنند.
نظر شما در خصوص فرآیند گفتار گردانی چیست؟ آیا ترجیح میدهید یک اثر نمایشی را با دوبله تماشا کنید یا با زیرنویس؟ لطفاً نظرات خود را با ما در میان بگذارید.
در ادامه حتما بخوانيد: چرا زیرنویس را باید بر دوبله ترجیح داد؟