معرفی زبان لیتوانیایی و حقایقی در مورد آن

لیتوانیایی یک زبان بالتیک است که عمدتاً در لیتوانی صحبت می‌شود، و توسط قوم‌های لیتوانی که ساکن بلاروس، لتونی، لهستان، روسیه و اوکراین امروزی هستند نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. از جمله بارزترین ویژگی‌های زبان لیتوانیایی می‌توان به عدم وجود حالت‌های اسمی، شناسه‌های جنسیتی در اسم‌ها و فعل‌ها، و استفاده از صرف‌ها اشاره کرد.

صحبت در مورد این ساختار ارتباطی به چند جمله بالا محدود نمی‌شود و شبکه مترجمین راستین قصد دارد در این گفتار به شکلی جامع به بررسی شیوه کلامی مذکور بپردازد. اما پیش از آن بهتر است به پرسش زیر پاسخ داده شود.

 

لیتوانی کجاست؟

همانطور که پیشتر اشاره شد؛ زبان لیتوانیایی در اصل متعلق به کشور لیتوانی است. بنابراین شایسته است قبل از پرداختن به اصل موضوع، کمی در مورد این سرزمین بحث گردد.

لیتوانی یکی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا در دریای بالتیک است. قلمرو آن از نظر استراتژیک حائز اهمیت است؛ بنابراین برای توسعه تجارت و سرمایه گذاری جذاب می‌باشد. این سرزمین با لتونی، بلاروس، لهستان و روسیه مرز مشترک دارد، و امروزه از وضعیت عالی اقتصادی و رفاه برخوردار است. هر سال رویدادهای مختلف فرهنگی، کنسرت‌ها و نمایشگاه‌های متنوع در آن ترتیب داده می‌شود.

لیتوانی کشور کوچکی است؛ اما تعداد گردشگران آن هر ساله به طور فزاینده‌ای افزایش می‌یابند. این سرزمین به خاطر مناظر، زمین‌های مسطح، جنگل‌های فراوان، و دریاچه‌هاش مشهور است. بزرگترین شهرهای آن یعنی ویلنیوس (Vilnius)، کاوناس (Kaunas) و کلایپدا (Klaipėda) مکان‌های دیدنی زیادی نیز دارند. آنها به خاطر بخش‌های تاریخی، مسیرهای دوچرخه سواری، کلیساها و موزه‌های فراوان خود مشهور هستند. شهر قدیمی ویلنیوس در فهرست میراث جهانی یونسکو گنجانده شده و یکی از بزرگترین شهرها در شرق اروپا محسوب می‌شود.

 

لیتوانی

یکی از جاذبه های گردشگری لیتوانی

 

آشنایی با زبان لیتوانیایی

زبان لیتوانیایی یکی از قدیمی‌ترین شیوه‌های ارتباطی در اروپاست و موجودیت آن به قرن شانزدهم میلادی باز می‌گردد؛ شبیه زبان قدیمی هند یعنی سانسکریت است و تا حدی به لاتین و یونانی نیز شباهت دارد. بیش از 200 سال است که این ساختار ارتباطی توسعه و حفظ شده، و امروزه نیز بیش از 3 میلیون نفر در لیتوانی و سراسر جهان به آن صحبت می‌کنند. زبان لیتوانیایی دارای دو لهجه اصلی اوکشتایتیا (Aukštaitija) و ساموگیتی (Samogitian) است. این لهجه‌ها در تلفظ با هم اختلاف دارند؛ اما این تفاوت قابل ملاحظه نیست. زبان لیتوانیایی استاندارد براساس لهجه اوکشتایتیا است.

 

الفبا و دستور زبان لیتوانیایی

زبان لیتوانیایی با الفبای لاتین نوشته می‌شود و 32 حرف دارد. همچنین 7 حالت دستوری در آن وجود دارد که عبارتند از: مضاف ‌الیه، مفعولی، فاعلی، مفعولی مستقیم، مکانی، ابزاری و ندایی. در مجموع 10 حرف صدادار در زبان لیتوانیایی به کار می‌رود که چهار مورد از آنها حروف صدادار کوتاه و شش مورد حروف صدادار بلند هستند.

 

یادگیری لیتوانیایی

یادگیری لیتوانیایی نسبتاً سخت است. هر چند زبان لتونیایی تا حدودی شبیه آن است؛ اما باز هم یادگیری و صحبت کردن به زبان لیتوانیایی برای مردم لتونی هم دشوار است. یادگیری این سیستم کلامی در سطح پایه ممکن است 3 تا 4 سال طول بکشد؛ اما برای اینکه گویشور کاملاً بتواند از طریق آن صحبت کند باید 7 سال تمرین نماید.

 

کشور لیتوانی

یک مکان تاریخی در کشور لیتوانی

 

حقایقی جالب در مورد زبان لیتوانیایی

بیایید با هم نگاهی به حقایق جالب و ویژگی‌های منحصر به فرد زبان لیتوانیایی بیاندازیم.

  • اولین کتابی که در این زبان چاپ شده؛ تعالیم پروتستان مارتیناس ماژویداس (Martynas Mažvydas) است. در این کتاب ادبیات مذهبی و عامیانه برای آشنایی مردم با آموزه‌های پروتستان بدون نیاز به کمک کشیش یا افراد باسواد ارائه شده است.
  • اسم‌ها در زبان لیتوانیایی دارای دو جنسیت دستوری مونث و مذکر هستند؛ اما صفت‌ها و ضمایر سه جنسیت مذکر، مونث و خنثی دارند.
  • در این ساختار کلامی، حرف ė وجود دارد که نشانه‌ای از زنانگی است؛ زیرا در انتهای اسامی بانوان به کار می‌رود.
  • Nebeprisikiškiakopūsteliaujantiesiems طولانی ترین کلمه به زبان لیتوانیایی است. این کلمه دارای 37 حرف است و توضیح معنایش بسیار دشوار می‌باشد؛ به همین دلیل ترجمه آن تقریباً غیرممکن است.
  • فعالیت تمام نشریات لیتوانیایی زبان که از الفبای لاتین استفاده می‌کردند؛ در امپراطوری روسیه در فاصله بین سال‌های 1865 تا 1904 ممنوع بوده است.
  • جامعه شناسان اعتقاد دارند که زبان لیتوانیایی به دلیل داشتن حروف غیر مصطلح و کلماتی با صدای عجیب برای مغز یک فعالیت تمرینی محسوب می‌شود.
  • زبان‌ های آلمانی، لهستانی و بلاروسی در اوایل قرن نوزدهم بیشترین تاثیر را بر روی لیتوانیایی داشتند. امروزه نیز علی‌رغم تلاش دولت تعداد وام واژه‌های انگلیسی بسیار زیاد است، و استفاده از کلماتی نظیر Kompiuteris (رایانه) و Pica (پیتزا) در بین جوانان شایع است.
  • این سیستم ارتباطی دارای 9 مصوت مرکب است.
  • لیتوانیایی از بین تمام زبان های زنده بیشترین شباهت را به زبان لتونیایی دارد.

 

کلام پایانی

شاید با خواندن این مطلب فکر کنید که سفر کردن به لیتوانی به خاطر زبان سخت آن فکر زیاد جالبی نیست. اما نگران نباشید؛ چون در این کشور عموم مردم با انگلیسی و روسی نیز آشنایی دارند. پس با کمی یاد گرفتن کلمات و جملات ساده زبان لیتوانیایی و استفاده از سایر ساختارهای ارتباطی رایج می‌توانید اوقات لذت بخشی برای خودتان در این کشور رقم بزنید.