اهمیت جفت زبانی در صنعت ترجمه

از آنجاییکه امروزه کسب و کارها به سمت جهانی شدن حرکت می‌کنند؛ لذا زمینه برای مورد توجه قرار گرفتن فرهنگ‌های خارجی توسط جامعه تجاری بین المللی هموار شده است. جهانی سازی باعث شده تا محصولات و خدمات شرکت‌ها به راحتی در دسترس کل جهان قرار بگیرند. به علاوه رشد زیرساخت‌ها و مشاغل در کشورهای کمتر توسعه یافته را نیز رقم زده، و مسبب تسریع فعالیت‌های تجاری در سراسر گیتی گردیده است.

با توجه به این موارد به راحتی می‌توان متوجه شد که چرا ترجمه صنایع روز به روز در حال رشد است. در این میان معمولاً تعداد انگشت شماری از جفت ها یا ترکیبات زبانی، بیشترین تقاضای تجاری را در زمینه خدمات ترجمه به خود اختصاص می‌دهند که شبکه مترجمین راستین در این مطلب قصد دارد تا نگاهی به آنها بیندازد.

 

جفت زبانی چیست؟

جهان روز به روز بیشتر به هم پیوند می‌خورد؛ از اینرو مهم این است که بتوان توجه مخاطبان را با زبان انتخابیشان به خود جلب نمود. در این راستا توجه به مقوله‌ای به نام جفت زبانی (Language Pair) از اهمیت خاصی برخوردار است. منظور از آن، زبان‌های مورد استفاده در اسناد اصلی و کلامی است که قرار است ترجمه به آن صورت بگیرد. این مفهوم در اصطلاح صنعتی، به زبان‌های منبع و مقصد اشاره دارد.

معمولاً ارائه دهندگان خدمات ترجمه، خدمات خود را در قالب ترکیبات زبانی خاصی ارائه می‌دهند. برخی از آنها فقط در تعداد انگشت شماری از سیستم‌های ارتباطی تخصص دارند؛ در حالیکه بعضی دیگر با 50 جفت زبان و یا حتی بیشتر هم کار می‌کنند. سایر موسسات نیز معمولاً ترکیبی از شیوه‌های کلامی رایج و نوع اقلیت را ارائه می‌دهند.

 

اهمیت زوج های زبانی

انگلیسی، چینی، اسپانیایی، عربی، آلمانی، پرتغالی، روسی، فرانسوی، ژاپنی و هندی به عنوان مهمترین شیوه‌های کلامی تجاری در جهان کنونی شناخته می‌شوند. اگر آنها را به انگلیسی متصل کنیم؛ به جفت های زبانی می‌رسیم که در ادامه چند نمونه را معرفی خواهیم نمود.

با این حال باید توجه داشته باشید که خود این ساختارها هم انواع مختلفی دارند. مثلاً زبان اسپانیایی که در مکزیک مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ با اسپانیایی صحبت شده در اسپانیا و سایر نقاط اروپا تفاوت دارد. حتی زبان اسپانیایی مورد استفاده در ایالات متحده هم با آنچه در سایر کشورها صحبت می‌شود دارای تفاوت‌هایی است. زبان چینی نیز دارای لهجه‌ها و گویش‌های متمایز بی‌شماری است که ماندارین (Mandarin)، کانتونی (Cantonese)، وو (Wu)، هاکا (Hakka)، مین (Min) و گان (Gan) تنها برخی از آنها هستند.

 

ترجمه جفت زبانی

از اینرو تعیین یک جفت زبانی خاص بسیار مهم است. در عین حال به منظور مشخص کردن سمت و سوی ترجمه، به ویژه وقتی صحبت از یک پروژه بومی سازی به میان می‌آید؛ باید به آن بسیار اهمیت داد. در صورتیکه پروژه دارای یک زبان مبداء و چندین زبان هدف مختلف باشد؛ باید بر روی چندین جفت زبانی کار شود. یک Language Pair ممکن است شامل یک سیستم ارتباطی باشد؛ اما انواع مختلفی از آن را در بگیرد (مثلاً از فرانسوی کانادایی گرفته تا فرانسوی اروپایی).

رابطه بین یک جفت زبانی معمولاً مستقیم است؛ مانند انگلیسی به آلمانی. اما غالباً زوج های زبانی غیرمستقیم هم وجود دارند. مثلاً هنگام ترجمه ژاپنی به هر زوج زبان مقصد، معمولاً رسم بر این است که در ابتدا ژاپنی به یک سیستم ارتباطی جهانی مانند انگلیسی ترجمه شود. بنابراین ترجمه انگلیسی متن ژاپنی، مبنای ترجمه به دیگر شیوه‌های کلامی مقصد خواهد بود.

 

جفت زبانی

 

لیست جفت های زبانی

تعیین تعداد جفت های زبانی موجود، کار آسانی نیست. هر دارالترجمه‌ای لیست خاص خود را دارد و آن را به مشتریانش ارائه می‌دهد. تعداد ساختارهای ارتباطی در لیست زبانی آنها، به جهت گیری شرکت و شبکه مترجمان بومی‌شان بستگی دارد. آنها انواع خدمات را به مشتریان خود ارائه می‌دهند، و تقاضا برای ترکیب های زبانی تنها یکی از عواملی است که در هنگام ارائه خدمات ترجمه در نظر می‌گیرند.

چند نمونه از زوج های زبانی رایج عبارتند از:

  • عربی به انگلیسی
  • چینی ماندارین به انگلیسی
  • هلندی به انگلیسی
  • آلمانی به انگلیسی
  • فرانسوی به انگلیسی
  • ژاپنی به انگلیسی
  • ایتالیایی به انگلیسی
  • کره ای به انگلیسی
  • عربی به روسی
  • لهستانی به روسی
  • پرتغالی به روسی
  • فرانسوی به آلمانی
  • اسپانیایی به آلمانی
  • فرانسوی به اسپانیایی

 

پنج جفت زبانی برتر

اکثر شرکت‌های بین المللی برای موفقیت تجارت خود، به بازارهای توسعه یافته روی آورده‌اند. از آنجاییکه زبان انگلیسی، سیستم ارتباطی اصلی همه بازارهای توسعه یافته نیست؛ لذا شرکت‌ها باید از طریق ترجمه بر شکاف ارتباطی موجود غلبه کنند.

قسمت اعظم تقاضا برای ترجمه متون انگلیسی است که معمولاً با زبان‌های دیگر همراه می‌شود. شرکت Common Sense Advisory که در زمینه تحقیقات بازار فعالیت می‌کند؛ 5 جفت زبان زیر را به عنوان پرتقاضاترین معرفی کرده است:

  • انگلیسی به اسپانیایی
  • انگلیسی به چینی
  • انگلیسی به فرانسوی
  • انگلیسی به آلمانی
  • انگلیسی به روسی

با نگاهی به شیوه‌های کلامی فوق می‌توان دریافت که آنها در بازارهای بزرگ و توسعه یافته صحبت می‌شوند. در اصل شرکت‌های بزرگ چند ملیتی در این بازارها فعالیت می‌کنند که صادرات و واردات انجام می‌دهند و یا دفاتر محلی، شرکت‌های تابعه و کارخانه‌های تولیدی خود را اداره می‌کنند.

 

جمع بندی

همانطور که مشاهده کردید؛ جفت های زبانی بسیار متنوع هستند. طبق آخرین ویرایش دانشنامه اتنولوگ (Ethnologue)، حدود 7151 زبان در سراسر جهان وجود دارد؛ اما مردم جهان تنها به حدود 23% از آنها صحبت می‌کنند. به عبارتی تنها 1600 مورد از سیستم‌های کلامی رایج هستند؛ پس می‌توان دریافت که چرا صنعت ترجمه به برخی جفت های زبانی نسبت به بقیه توجه بیشتری دارد و مترجمان بیشتری در آنها مشغول فعالیت هستند.