تاریخچه زبان ژاپنی + 10 حقیقت جالب
- 27 بهمن 1400
- دنیای زبان
زبان ژاپنی از قدمت بسیار طولانی برخوردار است و طی قرنهای متمادی حیات خود توسعه یافته و به عصر حاضر رسیده است. به دلیل سیستم نوشتاری مبتنی بر کاراکتر، یکی از دشوارترین زبان های جهان محسوب میشود. همچنین از نظر کاربرد بعد از انگلیسی و چینی ماندارین در رتبه سوم قرار دارد. این بدان معنی است که امروزه افراد بیشتری قصد دارند تا یادگیری و صحبت کردن به زبان ژاپنی را شروع کنند و این روند در آینده همچنان ادامه خواهد یافت. بنابراین شبکه مترجمین راستین در این مطلب قصد دارد تا در ابتدا شکل گیری آن را توضیح دهد و سپس در قالب بیان 10 حقیقت جالب، ویژگیهای سیستم کلامی مذکور را برجسته نماید.
شکل گیری زبان ژاپنی
یادگیری زبان ژاپنی بدون توجه به تاریخچه آن چنگی به دل نمیزند. با توجه به قدمت زیادی که این سیستم برقراری ارتباط دارد؛ میتوان تاریخچه آن را به شش دوره تقسیم نمود که در ادامه به بررسی جامع آنها خواهیم پرداخت.
پیش از تاریخ
این مهاجران بودند که از اوایل تا اواسط قرن دوم قبل از میلاد، از قاره آسیا و جزایر نزدیک اقیانوس آرام، زبان ژاپنی اولیه موسوم به Proto-Japonic (جد مشترک ژاپنی باستانی و ریوکیویی = Ryukyuan شناخته میشود) را با خود به این منطقه آوردند. این شیوه کلامی جایگزین ساختار ارتباطی اصلی این منطقه، یعنی Jomon-Inhabitant شد که اطلاعات کمی در مورد آن وجود دارد.
ژاپنی قدیم
به دلایل زیادی قدیمیترین دوران تاریخچه زبان ژاپنی محسوب میشود. بودائیسم در این دوره به ژاپن گسترش یافت و به همراه خود سیستم نوشتاری چینی را معرفی کرد. هر چند متون قبلی این سرزمین، چینی کلاسیک (Classical Chinese) نامیده میشدند؛ اما بعدها به واسطه روش Kabun به عنوان زبان ژاپنی خوانده شدند. در واقع ژاپنی قدیم (Old Japanese) در معرفی دستور زبان اولیه (شامل ترتیب کلمات بوده) نقش مهمی داشته است.
پایان دوره نارا (Nara) در سال 794، پایان دوره ژاپنی قدیم قلمداد میشود؛ در این دوره استفاده از سیستم نوشتاری مان یوگانا (Man’yogana) رایج گردید که در آن از کانجی برای بیان کمیتهای آوایی و معنایی استفاده می شد. زبان ژاپنی قدیم براساس سیستم نوشتاری مان یوگانا دارای 88 هجای مختلف بود؛ به همین دلیل سیستم مصوت Old Japanese بسیار گستردهتر و بزرگتر از زبان ژاپنی مدرن است.
ژاپنی میانه اولیه
دومین دوره مهم در تاریخچه زبان ژاپنی میباشد. ژاپنی میانه اولیه (Early Middle Japanese) یعنی فاصله بین سالهای 794 تا 1185 به دوره هی آن (Heian) معروف است. در این دوران تاثیرات زبان چینی بر آواشناسی سیستم کلامی مذکور چشمگیر بوده است. در پایان این دوره فرم وصفی زبان ژاپنی، کم کم جایگزین فرم صرفی در طبقات افعالی متمایز شد.
ژاپنی میانه اواخر
دوره تاریخی مهم بعدی مربوط به اواخر دوران میانه است. ژاپنی میانه اواخر (Late Middle Japanese) که سالهای 1185 تا 1600 را شامل میگردد؛ به دو دوره کاماکورا (Kamakura) و موروماچی (Muromachi) تقسیم میشود. زبان ژاپنی در دوره موروماچی به غیر بومی زبانان نیز تسری یافت و کم کم آنها نیز به این سیستم گفتاری صحبت کردند. آواشناسی این کلام در دوره موروماچی، نسبت به دوره ماقبل خود یعنی کاماکورا به نسبت بهتر شد.
در اواخر دوران میانه، فرم زبان ژاپنی به شیوه مدرنش شباهت زیادی پیدا کرد، و رفته رفته گویشوران استفاده از te- را به عنوان پیشوند افعال کاهش دادند. همچنین در این دوران بود که کم کم واژههای عاریهای راه خود را از زبانهای اروپایی به این سیستم کلامی باز کردند؛ به عنوان مثال کلمه Tabako از واژه Tobacco (تنباکو) وام گرفته شده است.
ژاپنی مدرن اولیه
پس از اواخر دوران میانه، ژاپنی مدرن اولیه (Early Modern Japanese) شروع میگردد که از قرن هجدهم آغاز شده است. در این دوران هیچ چیز پیچیدهای در خصوص شیوه کلامی مردم این کشور جنوب شرقی وجود ندارد؛ زیرا تقریباً شبیه ژاپنی مدرن (Modern Japanese) است که درست پس از جنگ جهانی دوم در سال 1945 به ساختار ارتباطی استانداردی تبدیل شد و امروزه بیشتر در ارتباطات رسمی مورد استفاده قرار میگیرد. در این دوره سیستمهای نوشتاری مبتنی بر کاراکتر که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت، معرفی شدند.
ژاپنی مدرن
سرآغاز آن به دوره ادو (Edo) باز میگردد، و مشخصه اصلی آن افزایش قابل توجه استفاده از کلمات وام گرفته شده از زبانهای اروپایی است. اکثر این واژهها از سال 1945 به بعد به زبان ژاپنی پیوستهاند، و معمولاً از زبانهای پرتغالی، آلمانی و انگلیسی آمدهاند. کلمات وام گرفته شده از زبان انگلیسی معمولاً به فناوری ارتباط دارند؛ مثل کلمات Intanetto ،Pasokon و Kamera که به ترتیب از لغات Personal Computer (رایانه شخصی)، Internet (اینترنت) و Camera (دوربین) گرفته شدهاند. این موضوع باعث توسعه واژگان و آواشناسی زبان ژاپنی گردیده است.
10 حقیقت جالب زبان ژاپنی
ژاپن کشوری با فرهنگ زیبا و سنتهای رنگارنگ است، و این عوامل باعث شدهاند تا این منطقه جغرافیایی مقصدی رویایی برای افراد بی شماری در سراسر جهان باشد. از آنجاییکه فرهنگ و زبان مردم این کشور جنوب شرقی آسیا برای همه ما جذاب است؛ لذا این بخش برای کسانی آماده شده که قصد دارند ضمن آشنایی با این نکات، دوستان و همکاران خود را تحت تاثیر قرار دهند. پس بیایید شروع کنیم.
1. تاحدی سریع است
پس از ارزیابی ترجمه متون به 8 زبان مختلف، و مقایسه سرعت هجائی آنها (به عبارتی تعداد هجا در ثانیه)، تراکم و نرخ انتقال اطلاعات مشخص شد که زبان ژاپنی دارای بالاترین نرخ هجائی است. از سوی دیگر این سیستم ارتباطی از کمترین تراکم و نرخ اطلاعات برخوردار است؛ یعنی تقریباً دو برابر انگلیسی از کلمات برای انتقال اطلاعات استفاده میکند. با این حال نباید این کلام را کندترین زبان دانست؛ زیرا بسیاری از عباراتی که ممکن است برای بومیان بدیهی به نظر برسند، حذف میشوند (مثل ضمایر).
2. برای اشاره به ضمیر "من" از کلمات زیادی استفاده میشود
خارجیانی که به زبان ژاپنی صحبت میکنند؛ از کلمه "واتاشی (Watashi)" برای اشاره به ضمیر من بهره میگیرند. با این حال برای بومی زبانان، واژه "من" اشکال مختلفی دارد. در واقع آنها روی این مورد حسابی ولخرجی کردهاند؛ چون بیش از 20 نوع کلمه برای بیان "من" دارند که در این بخش به هفت مورد از آنها اشاره میگردد:
- واتاشی (わたし/私): یک روش استاندارد برای گفتن من / مرا است. از این کلمه در موارد رسمی یا هنگام صحبت با یک مافوق استفاده میشود.
- واتاکوشی = Watakushi (わたくし/私): مودبانهتر از واتاشی است و در موارد رسمیتر مورد استفاده قرار میگیرد.
- آتاشی = Atashi (あたし): نوع مونث ضمیر من است و در موارد غیر رسمی یا هنگام صحبت با یک دوست و یا یک فرد جوان به کار میرود.
- آتاکوشی = Atakushi (あたくし): این نیز نوعی واژه مونت برای من است که مودبانهتر از آتاشی میباشد.
- واشی = Washi (わし/儂): این کلمه در منطقه کانسای (Kansai) توسط زنان و مردان مسن مورد استفاده قرار میگیرد.
- بوکو = Boku (ぼく/僕): یک ضمیر شبه متواضعانه برای مردان جوان است.
- واری = Ware (われ/我): بسیار رسمی است و معمولاً در سخنرانیها و جلسات به کار گرفته میشود. در حالت جمع به صورت Wareware (به معنی ما) از آن استفاده میگردد.
3. زبان ژاپنی از 4 سیستم نوشتاری استفاده میکند
- کانجی (Kanji): متشکل از حروف چینی است که وارد زبان ژاپنی شدهاند. این سیستم نوشتاری از بیش از 6 هزار کاراکتر تشکیل شده؛ هر چند مردم در زندگی روزمره خود فقط به 2136 مورد از آنها نیاز دارند (1006 حرف در مدارس ابتدایی و 1130 مورد در مدارس متوسطه و سال آخر دبیرستان).
- هیراگانا (Hiragana): اصلیترین سیستم نوشتاری زبان ژاپنی محسوب میشود. این سیستم حاوی 46 کاراکتر خط شکسته است که برای نوشتن هجاها به کار میرود. در ضمن برای صرف افعال و نوشتن کلمات ساده هم استفاده میشود.
- کاتاکانا (Katakana): برای کلمات خارجی، نامها و واژگان وام گرفته شده از دیگر زبانها کاربرد دارد تا آنها را تغییر داده و با زبان ژاپنی متناسب کند؛ مثل teburu (میز)، aisu (یخ) و takushi (تاکسی).
- روماجی (Romaji): گاهی اوقات به عنوان یک سیستم نوشتاری در نظر گرفته نمیشود. روماجی در خلال روند رومی شدن کلمات توسعه یافته که کاتولیکهای ژاپنی در قرن پانزدهم از آن استفاده میکردند.
4. محدود به کشور ژاپن نیست
ژاپنی نهمین زبان رایج جهان است و طبیعتاً کلام رسمی کشور ژاپن هم محسوب میشود (اکثر گویشوران آن در این سرزمین اقامت دارند). با این حال در کشور جزیرهای به نام جمهوری پالائو (Republic of Palau) به عنوان یک سیستم گفتاری اقلیت به کار میرود، و استفاده از آن بین ساکنان هاوایی و کالیفرنیا نیز تا حدی رایج است.
5. افعال در پایان جملات میآیند
زبان ژاپنی برخلاف انگلیسی که از ترتیب فاعل- فعل- مفعول پیروی میکند؛ از ترتیب فاعل - مفعول - فعل بهره میبرد. هر چند این فرم جمله بندی برای گویشوران خارجی به نظر وارونه میآید؛ اما در این سیستم گاهی اوقات نیاز به مشخص کردن مفعول نیست و فقط برای یک جمله کامل از افعال استفاده میشود.
6. نیازی به صرف فعل نیست
صرف فعلهایی مانند "من میبینم"، "تو میبینی" و "آنها دیدهاند" در این ساختار ارتباطی غیر ضروری است؛ زیرا شیوه کلامی مذکور نیازی به صرف فعل ندارد. این ویژگی منحصر به فرد باعث آسانتر شدن یادگیری ژاپنی میشود. کافی است فرد مبتدی تنها فعل اصلی را حفظ کند و سپس به سراغ سیستم نوشتاری دشوارتر برود.
7. هیچ حرف تعریفی وجود ندارد
در این کلام هیچ تفاوتی بین an ،a و the وجود ندارد. این امر یادگیری زبان ژاپنی را برای خارجیها آسانتر میکند؛ اما باعث میگردد تا آموختن آن برای انگلیسی زبانان اندکی پیچیدهتر شود.
8. زبان ژاپنی در اصل "نیهونگو" نامیده میشود
با وجود اینکه اکثر خارجیها از این ساختار کلامی به عنوان زبان ژاپنی (Japanese Language) یاد میکنند؛ اما بومی زبانان آن را نیهونگو (Nihongo) مینامند. در واقع این نام همان تلفظ اسم ژاپن در گویش محلی است که به صورت "نیهون" یا "نیپون" تلفظ میگردد. دلیل نام گذاری آن به عنوان اسم مذکور از سوی دیگر کشورها این است که کاوشگران اولیه پرتغالی در چین تلفظ ماندارین کلمه Cipan را به صورت Jipangu شنیدند و آن را به همان صورت ثبت کردند.
9. سطوح رسمی مختلفی در این ساختار ارتباطی یافت میگردد
مردم ژاپن به احترام و داشتن روابط رسمی مشهور هستند؛ این اصل حتی در شیوه کلامی آنها نیز منعکس شده است. سه شکل اصلی مودبانه در زبان ژاپنی عبارتند از: شکل ساده (کوداکیتا = Kudaketa)، شکل ساده و مودبانه (تاینی = Teinei) و شکل مودبانه پیشرفته (کیگو = Keigo). در ضمن در این سیستم گفتاری از افزودن پسوند به کلمات برای ابراز درجات مختلف احترام استفاده میشود.
10. زبان ژاپنی را میتوان به دو صورت نوشت
این شیوه کلامی به شکل سنتی به صورت عمودی نوشته شده و از بالا به پایین خوانده میشود؛ اما میتوان آن را در حالت عادی به شکل افقی نوشت و از چپ به راست خواند. برخی رسانهها برای اینکه حداکثر استفاده را از فضای کاغذ ببرند؛ از هر دو روش برای نوشتن استفاده میکنند. هر چند چنین چیزی ممکن است برای شما سردرگم کننده باشد؛ اما برای خود ژاپنی ها اینطور نیست.
کلام پایانی
حال نظر شما در مورد زبان ژاپنی چیست؟ آیا قصد دارید پس از آشنایی با تاریخچه و حقایق جالبش همچنان به یادگیری آن ادامه دهید؟ به هر حال پاسخ این سوال به ترجیحات شخصی شما مربوط میگردد. زبان ژاپنی در ابتدا از قاره آسیا و جزایر نزدیک اقیانوس آرام سرچشمه گرفته است. با این حال نمیتوان از نفوذ زبان چینی بر روند توسعه آن چشم پوشی کرد. در ضمن قطعاً نقش کلمات خارجی در غنی سازی زبان ژاپنی مدرن قابل توجه بوده است.
در واقع زبان ژاپنی امروزی، انبوهی از کلمات و واژههای وام گرفته شده از سیستمهای کلامی دیگر را با خود یدک میکشد. به همین دلیل به عقیده متخصصین، اگر قبل از یادگیری زبان ژاپنی به خوبی بر انگلیسی تسلط داشته باشید؛ فرآیند آموختن به خصوص در سیستم کاتاکانا برایتان آسان خواهد بود. در این صورت دایره واژگان ژاپنی شما نیز گسترش خواهد یافت.
در ادامه حتما بخوانيد: متداول ترین لهجه های زبان ژاپنی