تاریخچه زبان ایتالیایی + نکات جالب آن

فقط گوش دهید که کلمات Semplicemente ،Particolarmente و Sensazionale چقدر ملیح، آرامش بخش و گوش نواز به نظر می‌رسند. اکثر کسانیکه با زیبایی‌های زبان ایتالیایی آشنایی دارند؛ آن را اینگونه توصیف می‌کنند. اما این سیستم ارتباطی چگونه به این عظمت و کاربرد رسیده است؟

تاریخچه زبان ایتالیایی مانند بسیاری از موارد مرتبط با کشور ایتالیا، از امپراطوری روم باستان و زبان آن یعنی لاتین شروع می‌شود. لاتین و یونانی باستان دو مورد از تاثیرگذارترین و قدیمی ترین زبان های جهان بوده‌اند که حتی امروزه هم در حوزه‌های پزشکی، زیست شناسی و سایر علوم ردپای تاثیر آنها دیده می‌شود.

امپراطوری روم مانند تمام سلسله‌های دیگر به مرور زمان ضعیف شد و سقوط کرد. در این شرایط جاییکه ما امروزه به نام ایتالیا می‌شناسیم؛ به بخش‌‌های مختلفی تقسیم گردید که همه آنها دارای لهجه‌ها یا زبان‌های منطقه‌ای خاص خود بودند.

با این حال از آنجاییکه بخش‌های مختلف ایتالیا از نزدیک با هم تماس داشتند و چون لهجه‌های آنها بسیار مشابه بود؛ لذا ایده یک زبان مشترک مطرح شد، اما همزمان این سوال مطرح گردید که کدام گویش به عنوان پایه این سیستم ارتباطی انتخاب شود. در این حالت هر چند وجود یک زبان واحد احساس می‌شد؛ اما ساختارهای کلامی زیادی در سطح مناطق وجود داشتند که ادعای عنوان زبان ایتالیایی را یدک می‌کشیدند.

سپس در حدود قرن چهاردهم، گویش توسکانی کم کم محبوب شد. این امر تا حدی به دلیل موقعیت مناسب منطقه توسکانی در ایتالیا بود. در ضمن فعالیت‌های تجاری بزرگترین شهر آن یعنی فلورانس، نقش زیادی در این میان داشت.

توسکانی در رقابت بر سر زبان ایتالیایی پیشتاز بود؛ زیرا بیشترین شباهت را به لاتین داشت و از شیوه کلامی اصلی چندان دور نبود. در ضمن این گویش از یک سنت نوشتاری بسیار قوی برخوردار بود که همین باعث خلق نویسندگانی مانند دانته (Dante) و بوکاچو (Boccaccio) شد. کمدی الهی (Divine Comedy) دانته یکی از مشهورترین آثار ادبی تاریخ است. انتشار این اثر ثابت کرد که آثار ادبی بزرگ را می‌توان در عین شباهت به زیبایی و پیچیدگی آثار لاتین، با یک گویش نوشت.

بعدها در حدود قرن نوزدهم، لهجه توسکانی آن چنان گسترش یافت که توانست به زبان ایتالیایی جدید تبدیل شود. اتحاد ایتالیا در سال 1861، تحول بزرگی برای مردم این کشور از هر جهت محسوب می‌شد. سیاست، اقتصاد، جامعه و فرهنگ دستخوش تغییر گردید و به اموری رایج تبدیل شد. از اینرو فضا به گونه‌ای شکل گرفت که گویی زبان نیز باید از همین رویه پیروی کند.

زمانیکه ایتالیا به عنوان یک کشور متحد شد؛ اکثریت شهروندان آن هنوز بی سواد بودند. این افراد تنها به زبان منطقه‌ای خود (مثل ساردنیایی، لومبارد، سیسیلی و غیره) با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کردند و تنها حدود 3% از مردم به زبان ایتالیایی استاندارد صحبت می‌کردند.

اما پس از آن قانون اساسی ایتالیا که در سال 1948 نوشته شد؛ به شهروندان حق تحصیل داد (حقی که قبلاً از آن برخوردار نبودند). پس از جنگ جهانی دوم، رادیو و تلویزیون به طور گسترده در دسترس مردم قرار گرفت. به همین دلیل افراد بیشتری در دهه‌های پس از جنگ توانستند صحبت کردن، خواندن و نوشتن به زبان ایتالیایی را فرا بگیرند.

با این حال این روند بسیار کند بود: زیرا در سال 1950 تنها حدود 20% از جمعیت این کشور به راحتی به زبان ایتالیایی صحبت می‌کردند. در واقع دسترسی به آموزش عالی و دانشگاه‌ها فقط برای فرزندان خانواده‌های ثروتمند امکان پذیر بود، و والدین طبقه کارگر چندان اهمیتی به تحصیل فرزندان خود نمی‌دادند و بسیاری از آنها حتی دبستان را نیز تمام نمی‌کردند.

امروزه اکثر افراد ساکن در چکمه به زبان ایتالیایی صحبت می‌کنند. در ضمن طلوع عصر اینترنت زمینه را برای برقراری ارتباط با جوامع روستایی فراهم کرده و همین امر باعث شده تا آنها راحت‌تر بدین شیوه ارتباط برقرار کنند.

در هر کدام از لهجه‌ها، مردم به روش‌های خاصی بر کلمات تاکید می‌کنند (به عنوان مثال در هنگام تلفظ کلمه Casa در برخی از مکان‌ها بر حرف s و در برخی دیگر بر حرف z تاکید می‌شود). برخی از کلمات نیز کاملاً متفاوت تلفظ می‌شوند؛ مانند Cocomero و Anguria که هر دو به معنی هندوانه هستند.

همچنین هر چند ایتالیایی استاندارد از گویش توسکانی گرفته شده؛ اما این بدان معنا نیست که افراد ساکن در این منطقه، به این زبان صحبت می‌کنند. به عنوان مثال مردم فلورانس به یک لهجه بسیار بسیار خاص حرف می‌زنند (مشخصه آن عدم وجود حرف k است).

شیوه حرف زدن مردم محلی پیزا (Pisa) نیز با نوع کلام افراد ساکن در لیورنو (Livorno) یا لوکا (Lucca) کاملاً متفاوت است. مردم ایتالیا تقریباً با تمام لهجه‌های این کشور آشنایی دارند. مثلاً فردیکه اهل میلان است؛ به راحتی می‌تواند تشخیص دهد که طرف مقابل او اهل ناپل است یا خیر. یا فردیکه اهل ساردینیا (Sardinia) است؛ می‌داند مردم فلورانس چگونه صحبت می‌کنند.

آن نوع از گویش توسکانی که پایه زبان ایتالیایی شد؛ به دلیل داشتن قوانین مکتوب اساساً بدون تغییر باقی ماند. از اینرو در مدارس به عنوان یک سیستم نوشتاری و نه شفاهی تدریس می‌شد؛ اما بقیه لهجه‌های توسکانی امکان تکامل را پیدا کردند. در ضمن سازگاری‌های زیادی نیز از نظر زبانی صورت گرفت. زیرا بسیاری از اصطلاحات منطقه‌ای از توسکانی، لمباردی (Lombardy)، ونتو (Veneto)، ناپل و سیسیل به مرور زمان وارد زبان ایتالیایی شدند.

علاوه بر زبان ایتالیایی، سیستم‌های کلامی دیگری در ایتالیا و در مقیاسی وسیع در مناطق مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. هر یک از آنها از سادگی، ویژگی‌ها و حس خاص خود برخوردارند، و حال و هوای جالبی به تنوع فرهنگی و زبانی شبه جزیره بالکان بخشیده‌اند. برخی از این شیوه‌های ارتباطی عبارتند از:

در ادامه برخی حقایق جالب و آموزنده را درباره زبان ایتالیایی ذکر می‌کنیم.