مترجم شفاهی کیست: معرفی ویژگی‌ ها و مهارت‌ های مورد نیاز

تنوع فرهنگی و چند زبانی باعث افزایش تقاضا برای خدمات زبانی شده است. این تقاضا یکی از عوامل جذب افراد علاقمند به این صنعت محسوب می‌گردد، و عده‌ای زیادی را به سمت مترجم شفاهی شدن سوق می‌دهد. اما واقعاً فردیکه می‌خواهد در این زمینه مشغول به کار شود باید از چه ویژگی‌ها و مهارت‌هایی برخوردار باشد؟ آیا کسیکه قبلاً روی ترجمه مقاله کار می‌کرد؛ اینک می‌تواند به عنوان رابط گفتاری بین دو فرد عمل نماید؟ این زمینه کاری جدید با حرفه قبلی وی چه تفاوت‌هایی دارد؟ اگر در این مطلب با شبکه مترجمین راستین همراه باشید؛ به پاسخ این سئوالات خواهید رسید.

مهارت‌ های مترجم شفاهی

مترجم شفاهی در اولی به گوینده گوش می‌دهد و بعد از چند ثانیه شروع به بازگو کردن سخنان وی به زبان مقصد می‌کند؛ اما در دومی پس از مکث گوینده، پیام سخن او را به زبان مقصد بازگو می‌نماید. وی برای انجام صحیح و درست این فرآیند باید مجهز به مهارت‌های ویژه‌ای باشد که در ادامه به برخی از مهمترین آنها اشاره می‌گردد.

1. شنوایی خوب

قابلیت گوش کردن در سطحی عالی یکی از اصلی‌ترین ویژگی‌های یک مترجم شفاهی به حساب می‌آید. یک مفسر خوب باید بتواند سریعا آنچه که گوینده می‌گوید را حفظ کند. سپس بایستی مطالب را به سرعت در ذهنش پردازش نماید و معنی کلمات را پس از مکث کوتاهی به زبان مقصد بازگو کند. این روند به طور معمول حدود پنج تا ده ثانیه طول می‌کشد.

2. داشتن بیان درست

مترجم شفاهی علاوه بر نیاز به شنوایی خوب، باید یک سخنران عالی هم باشد تا به راحتی بتواند در حضور دیگران صحبت کند. تلفظ نامناسب واژگان، تند حرف زدن و لکنت زبان داشتن در این حرفه بدترین چیزها هستند. همچنین فردیکه به این شغل می‌پردازد باید ظرفیت فکری بالایی داشته باشد تا اطلاعاتی که بلافاصله دریافت می‌کند را به یک زبان دیگر ترجمه و تفسیر نماید. این اطلاعات ممکن است شامل عبارات مصطلح، اصطلاحات و سایر منابع فرهنگی مرتبط با کلماتی باشد که شنوندگان هدف به راحتی آنها را می‌فهمند.

3. برخورداری از حافظه عالی

مترجم شفاهی باید آنچه که گفته می‌شود را به خاطر بسپارد و سپس آن را به زبان دیگری برگرداند. در بسیاری از خدماتی که در این حرفه ارائه می‌گردند؛ نمی‌توان یادداشت برداری نمود. بنابراین باید کلمات و جملات را به خاطر بسپارد، و اجازه ندهد تا جریان گفتگو از دستش خارج شود.

4. سررشته داشتن از مسائل فرهنگی

بدون آگاهی از فرهنگ و آداب و رسوم زبانی که بایستی آن را تفسیر کرد؛ اصلاً نمی‌توان در حوزه ترجمه شفاهی موفق عمل کرد. یک کارشناس ماهر و متخصص پیش از آغاز روند کار فرصتی برای مطالعه اینگونه مسائل اختصاص می‌دهد (هر چند با چندین سال فعالیت در دو حوزه کلامی مشخص، این چیزها دست وی می‌آید).

5. سطح دانش برجسته

همه مترجمین شفاهی یک ویژگی مشابه دارند و آن چیزی نیست جز توانایی نقل قول کردن. آنها به سخنان گوینده گوش می‌کنند، پیام او را به سرعت پردازش می‌نمایند و در مدت زمان مجاز آن را به زبان مقصد بر‌می‌گردانند. با این حال در این مسیر نمی‌توانند از ابزارهای رایگان مانند کتاب‌های مرجع، فرهنگ‌های لغت و حافظه ترجمه کمک بگیرند. به همین دلیل باید از سطح دانش بسیار بالایی برخوردار باشند تا بتوانند مکالمات را به درستی انتقال دهند (بدون اینکه محتوایی در این بین از بین رود یا جابجا شود).

کمک موسیقی به مترجمان شفاهی

این روش یادگیری بسیار جالب‌تر است و به زبان آموزان کمک می‌کند تا صداهایی را پردازش نمایند که مغزشان به صورت خودکار از آنها لذت می‌برند؛ در این صورت دیگر مجبور نیستند برای یادگیری زبان به خواندن کتاب‌ها یا گوش دادن به صداهای خشک و رسمی بسنده کنند. در ضمن موسیقی باعث می‌شود تا نیمکره‌های چپ و راست مغز با هم کار کنند و همین مغز را به سطوح بالاتری از ادراک می‌رساند.

تفاوت‌ بین مترجم شفاهی و کتبی

حال که به مهارت‌های اصلی مورد نیاز این رشته پی بردید و پیشتر هم با ویژگی‌ های مترجم حرفه‌ ای آشنایی پیدا کردید؛ باید تشخیص دهید که بهترین شغل برایتان کدام است. اگر می‌خواهید مناسب‌ترین مسیر کاری را در آینده داشته باشید و بتوانید به موفقیت بیشتری دست یابید؛ باید تفاوت‌های بین این دو حرفه را بدانید. هر چند هر دو به مدیریت زبان‌های مختلف می‌پردازند؛ اما از روش‌های متفاوتی بهره می‌گیرند که در ادامه به آنها پرداخته می‌شود.

1. انجام کار به شیوه‌های مختلف

مترجم شفاهی اغلب به صورت مستقیم با افراد دیگر همکاری می‌کند و در خدماتی مثل ترجمه شفاهی همزمان مجبور است به صورت تیمی به فعالیت بپردازد. ممکن است وی در کنار مشتریان خود کار کند و ارتباط مستقیمی با آنها داشته باشد. در صورتیکه به ترجمه همزمان مکالمات تلفنی اشتغال داشته باشد یا از طریق ابزارهای مشابه امکان انجام کارهایش میسر گردد؛ این ارتباط مستقیم به شکل دیگری به وجود می‌آید.

2. تحرک و محل انجام فعالیت

اما مترجم شفاهی برای انجام کار خود باید از نظر فیزیکی در محل حضور داشته باشند. وی در کنفرانس‌ها، همایش‌ها و سمینارها مجبور است تا در اتاقکی حاضر شود. در زمان ارائه خدمات ترجمه شفاهی نجوایی باید در کنار مشتری حضور یابد. اگر مترجم شفاهی در زمینه‌های حقوقی و قانونی فعالیت می‌نماید؛ بایستی در جلسات دادگاه و مراحل دادرسی حضور پیدا کند. تنها زمانی از مشتری دور است که انجام خدمات زبانی از راه دور و به صورت ویدئویی یا تلفنی مقدور است. این حالت مناسب مواردی مثل بیمارستان‌ها و مراکز پزشکی است که عموماً به بهترین خدمات ترجمه پزشکی نیازمند هستند.

3. سرعت کار

با این حال مترجم کتبی زمان بیشتری برای اجرای کار خود دارد. اگر چه ضرب الاجلی جهت تحویل کار در نظر گرفته می‌شود و شاید در ترجمه فوری دچار کمی استرس گردد؛ اما باز هم می‌تواند برنامه کاری خود را تنظیم نماید. وی زمان کافی برای انجام تحقیق، ترجمه و ویرایش دارد، و می‌تواند با کمک متون مرجع، لغت‌نامه‌ها و سایر ابزارهای رایانه‌ای به آسان‌تر و سریع‌تر انجام دادن کارها بپردازد.

4. زمان کاری

در حالیکه مترجم کتبی می‌تواند بخش‌هایی از اطلاعات اسناد مبدا را ترجمه کند؛ سپس کار را متوقف کرده و به فعالیت دیگری بپردازد، و بعد دوباره مشغول پروژه گردد. وی وقتی اضافی برای تفنن و سرگرمی دارد و در هنگام کار حتی می‌تواند موسیقی هم بشنود.

پیش به سوی مترجم شفاهی شدن

در این مطلب کوشیدیم تا شاخصه‌های استاندارد برای تبدیل گردیدن به یک متخصص در حوزه ترجمه شفاهی را بیان نماییم. بنابراین در صورتیکه تمایل دارید تا در این حوزه مشغول کار گردید؛ باید ابتدا با مد نظر قرار دادن مطلب این گفتار خودتان را آماده نمایید. مثلاً می‌توانید به اخبار گوش دهید و سعی کنید آن را به زبانی دیگر تفسیر نمایید. از طریق این کارها یا فعالیت‌های مشابه پی خواهید برد که ترجمه تخصصی مقاله برایتان آسان‌تر است یا برگردان مکالمات گفتاری. بازار خدمات مذکور بسیار گسترده است؛ پس اگر از خودتان مطمئن هستید و می‌دانید از پسش برمی‌آید هم اکنون راه بزرگان این عرصه را پیش بگیرید.