زبان ایسلندی: تاریخچه، نکات جالب و تعداد گویشوران
- 02 دی 1400
- دنیای زبان
ایسلند دارای میراث ادبی منحصر به فرد و زبانی جذاب است که قرن‌هاست همچنان بدون تغییر باقی مانده است؛ به گونه‌ای که امروزه کودکان این سرزمین به راحتی می‌توانند متون برجای مانده از قرن دوازدهم را هم بخوانند. با این حال یادگیری زبان ایسلندی برای بقیه افراد آسان نیست. طبق گزارش موسسه خدمات خارجی (FSI)، تسلط بر ساختار و سیستم این کلام برای یک انگلیسی زبان به 1100 ساعت مطالعه مستمر نیاز دارد.
با توجه به این زمان‌بندی، فراگیری آن برای افراد مسلط به انگلیسی سخت‌تر از کلام آلمانی است. البته این شیوه برقراری ارتباط ویژگی‌های جالب توجه زیادی دارد که آن را از همتایان دیگرش متمایز نموده است؛ بنابراین با شبکه مترجمین راستین همراه باشید تا در این مطلب با حقایق جالب زبان ایسلندی و تاریخچه آن آشنا گردید.
مردم ایسلند به چه زبانی صحبت می کنند؟
ایسلندی (Icelandic)، زبان رایج در ایسلند است. در واقع از زمانیکه اولین ساکنان دائمی در اواخر قرن 800 میلادی به این منطقه وارد شدند؛ به این زبان صحبت می‌کنند. اعتقاد بر این است که اولین مهاجران یا ساکنان دائمی این منطقه، یک فرمانده نروژی به نام اینگولفور آرنارسون (Ingólfr Arnarson) و همسرش هالویگ فروداتر (Hallveig Fróðadóttir) بوده‌اند. البته برخی از مورخین ادعا می‌کنند که اولین فرد ساکن این منطقه، ملوانی سوئدی به نام نوتفاری (Náttfari) بوده که به همراه یک کنیز از دست صاحب کشتی، یعنی گارار سووارسون (Garðar Svavarsson) گریخته‌اند.
تا چند قرن پس از ورود اولین سری مهاجران، زبان های ایسلندی و نروژی بسیار شبیه هم بودند. اما کلام مورد استفاده در Iceland از قرن چهاردهم به بعد کم کم تحت تاثیر سوئدی و دانمارکی قرار گرفت. با وجود اینکه شیوه‌های کلامی مذکور تغییرات چشمگیری را پشت سر گذاشته‌اند؛ اما زبان ایسلندی تغییر چندانی نکرد. در واقع Icelandic به طرز حیرت انگیزی، دست نخورده مانده است.
ایسلندی از نسل زبان نورس باستان (Old Norse) است که به همراه فارویی (Faroese)، نروژی، سوئدی، دانمارکی، آلمانی و انگلیسی جزء گروه زبان های ژرمنی محسوب می‌شود. فرم نوشتاری آن بسیار شبیه فارویی است؛ اما از نظر تلفظ تفاوت‌های قابل توجهی با یکدیگر دارند و این بدان معنی است که در شکل گفتاری از فهم متقابل بهره نمی‌برند.
تغییرات منطقه‌ای
زبان ایسلندی مثل دیگر سیستم‌های ارتباطی تحت تأثیر تغییرات منطقه‌ای قرار نگرفته است. البته ممکن است کلامی که در پایتخت این سرزمین یخی، یعنی ریکیاویک (Reykjavik) می‌شنوید دارای حروف صامت ملایم‌تری باشد؛ اما باید توجه داشته باشید که تفاوت در تلفظ Icelandic یک چیز عادی است و تغییرات ظریف منطقه‌ای، فراتر از انواع گویش‌های متمایز هستند.
گویشوران ایسلندی
تقریباً 97% از مردم این کشور به زبان ایسلندی صحبت می‌کنند؛ یعنی احتمال وجود 300 هزار گویشور داخلی هست. در خارج از این کشور، حدود 8000 نفر در دانمارک، 5000 نفر در ایالات متحده و 1400 نفر در کانادا (عمدتاً در نیو ایلند و منیتبا) از طریق سیستم Icelandic با هم مکاتبه دارند.
زبان ایسلندی
سره گرایی زبانی در ایسلند
در دنیای کنونی زبان های تک خانواده این شانس را دارند تا در هنگام بسط و توسعه نسبت به آن دسته از کلام‌هایی که در تماس مستقیم با زبان‌های دیگر هستند، کمتر تحت تاثیر قرار بگیرند. مطمئناً چنین اصلی در مورد زبان ایسلندی نیز صدق می‌کند؛ چرا که خلوص و کیفیت آن در راستای یک تلاش هماهنگ و پیشگیرانه مورد محافظت قرار گرفته است.
جنبش سره گرایی زبانی (Linguistic Purism) در ایسلند در قرن هجدهم پا گرفت. از آنجاییکه این سرزمین از سال 1380 تحت حاکمیت دانمارک بود (هر چند از نظر فنی تا سال 1814 تحت تصرف نروژ قرار داشت)؛ لذا تاثیر زبانی موضوع مذکور همواره کسانیکه به دنبال وفادار نگهداشتن زبان ایسلندی به ریشه‌های آن بودند را نگران می‌کرد.
در سال 1874، یعنی هزار سال بعد از اینکه اولین افراد در Iceland ساکن شدند؛ خود مختاری به این منطقه اعطا گردید و جنبش سره گرایی زبانی اعتبار بیشتری پیدا کرد. سرانجام در سال 2011، آیسلندی به عنوان زبان رسمی این سرزمین انتخاب شد. زبان اشاره ایسلندی نیز به عنوان شیوه رسمی برقراری ارتباط جامعه ناشنوایان این کشور تعیین شده است.
امروزه می‌توان تاثیر جنبش سره گرایی زبانی را در برخورد با واژه‌های وام گرفته شده مشاهده نمود. در واقع این جنبش کوشیده است تا از پذیرش واژه‌های وام گرفته شده خارجی جلوگیری کند و در عوض کلمات معادل را بسازد. برای ساخت واژگان جدید از ریشه‌های قدیمی ایسلندی و نورس باستان استفاده می‌شود. با این کار نه تنها اصطلاحات تازه ابداع می‌گردد؛ بلکه واژه‌های وام گرفته قدیمی با منشا دانمارکی و انگلیسی نیز پوشش داده می‌شوند.
سایر زبان های رایج در ایسلند
با وجود اینکه ایسلندی، زبان رسمی محسوب می‌گردد؛ اما تنها شیوه‌ای نیست که در Iceland به آن صحبت می‌شود. در ادامه نگاهی گذرا به برخی از سیستم‌های ارتباطی دیگر مردم این منطقه خواهیم انداخت.
زبان های اقلیت
بعضی از ایسلندی ها به زبان دانمارکی صحبت می‌کنند؛ تنها به این دلیل که آن را در مدرسه فرا می‌گیرند. در واقع حدود 1000 خانواده دانمارکی زبان در این منطقه یخی ساکن هستند؛ لذا می‌توان دانمارکی را یک زبان اقلیت در Iceland به حساب آورد (چرا که این کشور قبلاً تحت حاکمیت دانمارک بود).
زبان های خارجی
کافی است تنها چند قدم در خیابان‌های ریکیاویک و سایر شهرهای این دیار قدم بزنید تا علاوه بر ایسلندی زبانان، با انبوه گردشگران خارجی که از طریق کلام‌های مختلف حرف می‌زنند روبه‌رو شوید. برخی از این زبان‌های خارجی، جزء سیستم‌های ارتباطی جامعه مهاجران خارجی ایسلند به شمار می‌آیند.
حدود 2/74% مردم از طریق کلام لهستانی صحبت می‌کنند که مهمترین سیستم تکلم غیر بومی به حساب می‌آید. سایر زبان‌های خارجی که به صورت بومی در ایسلند به آنها صحبت می‌شود، عبارتند از: لیتوانیایی (0/43% از جمعیت)، انگلیسی (0/32%)، آلمانی (0/31%)، دانمارکی (0/31%)، پرتغالی (0/28%)، فیلیپینی (0/24%)، تایلندی (0/17%) و لتونی (0/14%).
تسلط به زبان های دیگر
ایسلند یک کشور عمدتاً چند زبانه است. اکثر مردم این کشور چون مجبورند انگلیسی را در مدرسه مطالعه کنند؛ لذا آن را روان حرف می‌زنند. دقیقاً به همین دلیل اغلب‌شان به زبان اسکاندیناوی (Scandinavian) نیز تسلط دارند. چون ساختار گفتاری دوم در مدارس ایسلند، انگلیسی یا یکی از سیستم‌های ارتباطی اسکاندیناوی است؛ بنابراین معمولاً مردم هر دو شیوه کلامی را در سطح عالی فرا می‌گیرند. در ضمن کودکان در مدارس می‌توانند برخی از سیستم‌های ارتباطی دیگر مانند آلمانی، فرانسوی و اسپانیایی را نیز بیاموزند.
جمع بندی
در این مطلب سعی کردیم تا مروری مختصر در خصوص زبان ایسلندی و سایر کلام‌هایی که در این منطقه از طریق‌شان صحبت می‌شود، داشته باشیم. در انتها جالب است به این مسئله اشاره کنیم که کلمه "لطفاً" اصلاً در زبان ایسلندی وجود ندارد. خوب به انتهای این مقاله رسیدیم؛ خوشحال خواهیم شد تا دیدگاه‌تان را با ما به اشتراک بگذارید و نظرات خودتان را برایمان بنویسید. بابت مطالعه این گفتار از شما متشکریم.
در ادامه حتما بخوانيد: مروری بر 137 زبان مالزی
