معرفی سیستم گفتار تجلیلی (Keigo) زبان ژاپنی و 6 عبارت رایج آن

بهرحال این نوع سیستم گفتار را هر روزه در ژاپن می‌شنوید؛ به همین دلیل آشنایی با رایج‌ترین عبارات رسمی ژاپنی و قواعد اصولی مرتبط در این زمینه شما را از سردرگمی نجات می‌دهد. در این راستا این گفتار شبکه مترجمین راستین را با دقت بخوانید؛ چون در ادامه قصد داریم در مورد روش‌های درک 6 مورد از رایج ترین عبارات رسمی ژاپنی صحبت کنیم.

چرا باید کیگو (Keigo) را یاد بگیریم؟

چه بخواهیم و چه نه 敬語 برای درک زبان ژاپنی مهم است؛ چون برای نشان دادن احترام به افراد دارای رتبه اجتماعی متفاوت مورد استفاده قرار می‌گیرد. استفاده از سخنان رسمی و مودبانه هنگام صحبت با یک فرد مسن یا کسیکه رتبه اجتماعی بالاتری از شما دارد (مانند معلمان، روسا، بزرگان و افراد طبقات بالاتر) در ژاپن یک رفتار مناسب به شمار می‌آید. حتی اگر شما به عنوان یک خارجی مجبور نباشید شخصاً از این عبارت‌ها استفاده کنید؛ باز هم به دلیل رایج بودن این جملات در زبان ژاپنی روزمره نمی‌توانید بدون شناخت آنها به درک کامل این شیوه کلامی برسید.

شناخت و درک فرهنگ ژاپن

این حلقه‌ها بسته به موقعیت اجتماعی فرد تغییر می‌کنند؛ به همین دلیل باید توجه زیادی به آن داشته باشید. بیایید به عنوان مثال به یک پیشخدمت در یک رستوران نگاه کنیم. پیشخدمت‌های دیگر و آشپزها همه بخشی از حلقه درونی او یا 内 هستند؛ زیرا همکار او می‌باشند. اما مشتریان 外 هستند؛ چون در رستوران کار نمی‌کنند. هنگام صحبت با کسیکه جزء حلقه بیرونی یا 外 است؛ به خصوص در موقعیت‌های کاری انتظار می‌رود که شما رسمی‌تر یا با 敬語 صحبت کنید.

آسان شدن ارتباطات

پس یادگیری سیستم گفتار افتخار آمیز یا 敬語 به شما کمک می‌کند که بدانید افراد چه کسی هستند و در هر موقعیت اجتماعی خاص چه جایگاهی دارند.

فهم راحت تر زبان ژاپنی

پیشتر گفتیم عبارات افتخار آمیز تقریباً در همه جا در زبان ژاپنی شنیده می‌شوند. پس اگر تنها به شنیدن فعل‌های رایج عادت کرده‌اید؛ در صورت مواجه شدن با فرم رسمی آنها دقیقاً نمی‌دانید که چه اتفاقی رخ داده است. به همین دلیل ابتداً باید 敬語 را یاد بگیرید تا بتوانید راحت‌تر گفتار و نوشته‌های ژاپنی را درک کنید؛ بهتر است بگوییم که حتی برای سفارش دادن یک غذای ساده در یک فست فودی نیز به آنها نیاز دارید.

چه مواقعی از ژاپنی رسمی استفاده می شود؟

• ایستگاه‌های قطار
• فروشگاه‌های بزرگ
• رستوران‌ها
• فروشگاه‌های زنجیره‌ای

در این مکان‌ها، مشتری یا بیننده طرف صحبت است. آگهی‌‌ها و برنامه‌های رسانه‌ای همگی خطاب به شخصی هستند که خدمات آنها را دریافت می‌کند و مشتری در ژاپن پادشاه است. به همین دلیل اگر در این کشور هنگام ورود به یک مغازه یا دفتر از این عبارات برای خطاب قرار دادن شما استفاده شد؛ نیازی نیست دوباره از آنها استفاده کنید. اگر می‌خواهید مودب باشید؛ تنها کاری که باید انجام دهید این است که از آنها تشکر کنید یا کمی سرتان را تکان دهید.

عبارت های رسمی رایج در زبان ژاپنی

敬語 ممکن است در ابتدا طاقت فرسا به نظر برسد؛ اما در واقع شما با یادگیری عبارت های رسمی ژاپنی، یک قدم بیشتر به درک این شیوه ارتباطی نزدیک می‌شوید. هیچکس از شما به عنوان یک خارجی انتظار ندارد که دقیقاً این رسومات را رعایت کنید؛ اما یادگیری عبارات کلیدی زیر، زندگی را برایتان در این کشور آسانتر می‌کند. زیرا در این صورت با اعتماد به نفس بیشتری در ملاء عام حضور پیدا می‌کنید و راحت تر منظور دیگران را متوجه می‌شوید.

1. いらっしゃいます・参ります - رفتن / آمدن، بودن

参ります معمولاً در ایستگاه‌های قطار و هنگام ورود ترن شنیده می‌شود؛ در این حالت شما عبارت まもなく電車が参ります را از طریق سیستم صوتی ایستگاه قطار می‌شنوید و یا روی تابلوی آن را می‌بینید. این عبارت هر چند به صورت تحت اللفظی به این معنی است که "قطار خاضعانه در حال ورود است"؛ اما در اصل می‌خواهد به شما بگوید که قطار اکنون می‌رسد و آماده پذیرش مسافر است.

2. 召し上がります・いただきます - خوردن / نوشیدن، دریافت کردن

شاید شنیده باشید که ژاپنی ها همیشه قبل از غذا خوردن いただきます می‌گویند. این یک عبارت ساده مودبانه برای نشان دادن قدردانی فرد نسبت به غذا است. اما آیا می‌دانستید که می‌توان از آن در موقعیت‌های دیگر نیز استفاده کرد؟ ژاپنی ها هنگام دریافت چیزی از دست دیگران برای نشان دادن حس قدردانی خود نسبت به طرف مقابل از いただきます استفاده می‌کنند.

3. ご存知ですか（ごぞんじですか） - آیا می دانستی؟

این عبارت برای پرسیدن سوال از کسی به شکلی مودبانه مورد استفاده قرار می‌گیرد. هنگام تماشای مصاحبه‌های تلویزیونی خصوصاً زمانیکه مجری از مخاطب سوالی می‌پرسد یا در حین تبلیغات، ご存知ですか را زیاد می‌شنوید. در ضمن شما می‌توانید از این عبارت رسمی ژاپنی در مورد افراد مافوق یا غریبه هم استفاده کنید؛ در این صورت ادب شما از دید طرف مقابل دور نخواهد ماند.

4. ご覧ください（ごらんください） - لطفا نگاه کنید

وقتی در ژاپن وارد یک مغازه می‌شوید و به اطراف خود نگاه می‌کنید؛ مغازه‌دار معمولاً از این عبارت استفاده می‌کند و می‌گوید ご覧くださいませ! /どうぞご覧ください！. علائم و راهنماها نیز از این عبارت برای جلب توجه شما استفاده می‌کنند. در صورتیکه قصد دارید زمانی برای تفریح به ژاپن سفر کنید ご覧ください را به خاطر بسپارید؛ زیرا معمولاً راهنماهای تورها از آن برای اشاره به چیزی که ارزش دیدن دارد را استفاده می‌کنند. پس اگر نمی‌‌خواهید بهترین قسمت تور را از دست دهید گوش‌‌هایتان را تیز کنید.

5. なさいます・いたします - انجام دادن

به یاد داشته باشید که なさいます با なさい متفاوت است. なさいます فرم مودبانه انجام دادن است؛ اما なさい برای دستور مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر مادری به فرزندش بگوید 静かにしなさい (ساکت باش) به این معنی نیست که او با احترام از فرزندش می‌خواهد ساکت شود؛ بلکه او با گفتن این جمله فرزندش را به‌ خاطر ساکت نشدن سرزنش می‌کند.

6. いかがですか - نظرت درباره ... چیه؟ یا چطوره؟

اما اگر یکی از دوستان نظر شما را می‌‌پرسد و یا بلعکس شما نظر دوست‌تان را می پرسید؛ دیگر نباید هر دوی شما عبارت いかがですか را به کار ببرید و بایستی از どうですか که نسخه غیررسمی‌تری از "نظرت درباره ... چیه؟" است استفاده کنید (چون در موقعیت‌های دوستانه بیشتر کاربرد دارد). به یاد داشته باشید اگر بیش از حد به صورت رسمی با دوستان ژاپنی خود صحبت کنید؛ آنها را خوشحال نمی‌کنید.

کلام پایانی

بهترین راه برای تمرین این سیستم گفتاری، گوش دادن به 敬語 است. حتی اگر در ژاپن زندگی نمی‌کنید؛ به لطف اینترنت و وجود منابع آنلاین بسیار در این زمینه می‌توانید درک درستی از صداهای ژاپنی پیدا کنید. تلویزیون یک راه عالی برای یادگیری زبان ژاپنی در عین سرگرمی است. یوتیوب نیز ابزاری فوق العاده در این زمینه محسوب می‌شود؛ از اینرو می‌توانید از کانال‌های متنوع یوتیوب برای یادگیری نحوه تلفظ زبان ژاپنی استفاده کنید.