15 اصطلاح مربوط به غذا در 5 زبان مختلف
- 24 اسفند 1400
- فراتر از ترجمه
غذا نقش مهمی در تعریف فرهنگ یک کشور دارد؛ در نتیجه تاثیر آن بر زبان جوامع نیز بسیار زیاد است. عبارتهای غذایی عجیب و نادری در سراسر جهان وجود دارند. برخی از آنها به خوراکیهای واقعی اشاره دارند؛ در حالیکه برخی دیگر بیشتر استعارهای هستند و بیشتر غذای فکر محسوب میشوند تا بدن. پس برای آشنایی با عبارتهای جالبی که برای توصیف غذاها در 5 زبان مختلف مورد استفاده قرار میگیرند؛ با شبکه مترجمین راستین همراه باشید.
اصطلاحات غذایی انگلیسی
همانطور که یادگیری یک زبان جدید، ما را با فرهنگهای جدید آشنا میکند؛ غذا نیز همه ما را به شیوههای مختلف به هم ربط میدهد. تا حالا فکر کردهاید وقتی غذا و زبان با هم ترکیب میشوند، چه اتفاقی میافتد؟ راستش را بخواهید منجر به خلق اصطلاحات عجیب و غریب میشود که در زبان انگلیسی نمود بسیار زیادی دارند.
1. To put all of one’s eggs in one basket
این عبارت معمولاً معنایی منفی دارد و زمانی مورد استفاده قرار میگیرد که کسی بخواهد دیگری را از اینکه تمام تلاشها و امیدهایش را صرف یک کار کند، منصرف نماید. در واقع هدف این است به طرف فهمانده شود چنانچه تمام امیدهای او نقشه بر آب شود و یا اینکه شکست بخورد؛ دیگر همه چیز برای او به پایان میرسد، زیرا دیگر چیزی برایش باقی نمیماند (دیگر حتی یک تخم مرغ سالم هم در این سبد یافت نمیشود).
ضرب المثل To put all of one’s eggs in one basket یک عبارت قانع کننده است؛ چون به راحتی میتوان نتیجه منفی این کار، یعنی تخم مرغهای شکسته در سبد را تجسم کرد. اگر تا حالا برای شما پیش آمده باشد که تخم مرغهایتان شکسته باشند؛ مطمئناً میدانید که شکستن چند تخم مرغ به صورت همزمان در یک سبد چقدر ناخوشایند است.
2. Have a beef with someone
برخلاف آنچه که ممکن است فکر کنید؛ این عبارت به معنی شام خوردن با کسی نیست. ضرب المثل Have a beef with someone (با کسی گوشت گاو بخور)، به معنی مشاجره مدام یا کینه شما نسبت به یک شخص است.
3. Be a couch potato
اگر یک سیب زمینی را روی یک کاناپه بگذارید؛ هیچ کاری انجام نمیدهد. به همین ترتیب اصطلاح Be a couch potato (یک سیب زمینی کاناپهای) برای توصیف یک فرد تنبل مورد استفاده قرار میگیرد.
اصطلاحات غذایی فرانسوی
در عین یادگیری زبان فرانسوی، کم کم متوجه میشوید که خیلی از اصطلاحات این ساختار کلامی به مواد غذایی اشاره میکنند. معمولاً این عبارات در معنایی پرت به کار میروند و در صورت عدم آشنایی با آنها ممکن است شما را کاملاً گیج کنند. با این حال اصطلاحات غذایی فرانسوی بسیار رایج هستند و بسیاری از آنها در گفتگوهای روزمره مورد استفاده قرار میگیرند.
4. Occupe-toi de tes oignons
وقتی کسی در کاری دخالت میکند که به او مربوط نیست؛ Occupe-toi de tes oignons (مراقب پیاز خود باشید) به کار میرود. این ضرب المثل تقریباً با عبارت انگلیسی Mind your own beeswax (سرت به کار خودت باشه) یکی است. تنها تفاوت آنها در این است که انگلیسیها به افراد فضول میگویند به فکر عسل خود باشند؛ در حالیکه به فضولهای فرانسوی گفته میشود به پیازهای خود توجه کنند. در کشوری که کشاورزی حرف اول را میزند و به مصرف سیر و پیاز مشهور است؛ وجود چنین اصطلاح غذایی اصلاً جای تعجب ندارد.
5. C’est du gateau
اصطلاح آمریکایی Easy as pie با C’est du gateau (این کیک است) شباهت زیادی دارد؛ چون هر دو به معنی مثل آب خوردن هستند. با این حال مفهومشان با عبارت اصلی همخوانی زیادی ندارد. در حقیقت کیکهای فرانسوی دارای چند لایه از مواد مختلف، خمیر فوندانت و کرم پاتیسیر هستند که به صورت دقیق روی هم قرار گرفتهاند و درست کردن آن به اندازه شیرینی ورقه ورقه پای آمریکایی که ظاهری مشبک و زیبا دارد، سخت است.
عبارت C’est du gateau گاهی اوقات ممکن است به صورت کنایه آمیز نیز مورد استفاده قرار بگیرد. گفتن این اصطلاح بعد از انجام دادن موفقیت آمیز یک کار سخت و نه چندان ساده، بسیار رایج است. اما به هر حال سعی کنید زیاد گیج نشوید؛ وگرنه ممکن است مردم شما را به چرت و پرت گفتن متهم کنند.
6. Etre rouge comme une tomate
آیا تا به حال لحظهای بسیار شرم آور داشتهاید؟ قطعاً چنین رخدادی خود را در تغییر رنگ چهره شما منعکس میکند؛ اما چه رنگی؟ به احتمال زیاد قرمز. خب فرانسویها دوست دارند در مورد هر چیزی کمی دقیقتر صحبت کنند: بنابراین هر قرمزی نمیتواند منظور نظر آنها را منتقل کند؛ بلکه میگویند شما "مانند گوجه فرنگی" قرمز شدهاید.
عبارت Etre rouge comme une tomate به این معناست و در زبان فرانسوی زیاد مورد استفاده قرار میگیرد. همانطور که گفتیم این عبارت برای توصیف لحظات شرمآور استفاده میشود؛ اما در معنای کمی مثبتتر هم میتوان آن را به کار برد. در واقع برای اشاره به کسی که کمی خجالتی است هم میتوان از آن استفاده کرد.
اصطلاحات غذایی مرتبط با فرانسه
اصطلاحات غذایی ایتالیایی
وقتی موضوع بحثی غذا باشد؛ همیشه زبان ایتالیایی در آنجا حرفی برای گفتن دارد. این کشور مدیترانهای به دلیل غذاهای رنگارنگ و متنوعش مشهور است، و کسی نیست که خوراکیهای خوشمزه آن مانند پاستا یا نیوکی را نشناسد.
7. Ridi, ridi che mamma ha fatto gli gnocchi
این ضرب المثل غذایی به احتمال زیاد از رم سرچشمه گرفته است. معمولاً Ridi, ridi che mamma ha fatto gli gnocchi (شما میخندید، حتماً مادرتان نیوکی درست کرده است) در واکنش به خنده بیدلیل فرد مورد استفاده قرار میگیرد. گویی شخص گوینده با تعجب میپرسد: "چرا میخندی؟ نکنه مادرت نیوکی درست کرده است". در اینجا اشاره به غذای نیوکی کاملاً اتفاقی است؛ شاید ایده اصلی پشت این عبارت این است که نیوکی مانند هر غذای خوشمزه دیگری نمادی از یک دلیل موجه برای خنده (شادی) است. البته به عقیده برخی از مردم ایتالیا، هیچ دلیلی بهتر از یک بشقاب نیوکی خوشمزه برای شادی وجود ندارد.
8. Stare stretti come sardine
انگلیسی زبانها با این اصطلاح غذایی آشنایی دارند؛ زیرا آن را از زبان ایتالیایی دیگر وام گرفتهاند. عبارت Stare stretti come sardine (مثل ساردین بسته بندی شدهاند) بدین معنی است که تعداد افراد جمع شده در یک مکان، خیلی از ظرفیت آن مکان بیشتر است و همه در هم فشرده شده اند؛ درست مثل کنسرو ساردین. با این حال ممکن است با ریشه کلمه sardine (ساردین) آشنایی نداشته باشید: این کلمه از نام جزیره ایتالیایی Sardinia (ساردنیا) گرفته شده است. تعداد ماهیان ساردین در آبهای این منطقه بسیار فراوان است؛ به گونهای که این جزیره از زمان رومیان باستان به این نوع ماهی معروف بوده است.
9. Pasto luculliano
لوکولوس (Lucullus) فردی است که اولین بار درخت گیلاس را از آسیا به اروپا آورد؛ او ژنرالی بود که در یک جنگ مهم در پونتو (منطقهای در اطراف دریای سیاه) پیروز شد، و با شکوه و افتخار فراوان به رم بازگشت. او پس از جنگ تصمیم گرفت که از زندگی عمومی فاصله بگیرد و با ساخت ویلاهای بزرگ، کتابخانهها و جمعآوری شاهکارهای هنری، از ثروت خود لذت ببرد. وی یک میزبان عالی بود و همیشه بر سر سفرهاش، خوراکیهای رنگارنگ قرار داشت.
یکی از تاریخ نگاران یونان باستان به نام پلوتارک (Plutarch) میگوید که یکبار لوکولوس تنها بود و یک شام ساده برایش سرو شد. او خدمتکارش را صدا زد تا از این غذا شکایت کند. خدمتکار پاسخ داد: "آقا امشب مهمان نداریم؛ به همین دلیل غذا روی میز کم است". لوکولوس فریاد زد: "مگر تو نمیدانی که امشب لوکولوس مهمان لوکولوس است". امروزه Pasto luculliano (وعده غذایی لوکولیان)، به معنای یک ضیافت فاخر و مجلل است.
اصطلاحات غذایی روسی
غذا برای مردم روسیه اهمیت فراوانی دارد؛ لذا برای بیان خواستهها و احساسات خود، اصطلاحات غذایی زیادی را در طول تاریخ ابداع نمودهاند. در واقع زبان روسی پر از است از این عبارات شگفت انگیز که در ادامه به سه مورد رایج از آنها اشاره میگردد.
10. Крепкий орешек
معمولاً برای توصیف فردی از آن استفاده میشود که دارای شخصیتی سرسخت و لجباز است، و نمیتواند یا نمیخواهد تحت تاثیر دیگران قرار بگیرد یا دیگران را تحت تاثیر قرار دهد. در ضمن عبارت Крепкий орешек (یک آجیل سفت) برای توصیف شهر، بنا یا قلعهای مستحکم که تصرف آن دشوار است نیز به کار میرود. ضمناً می توان از آن برای اشاره به مشکلی که به سختی قابل حل است و یافتن راه حل برای آن دشوار است، هم استفاده کرد.
11. Как выжатый лимон
در ترجمه تحت اللفظی به معنای "مثل لیموی چلانده شده" است؛ ولی در حالت اصلی شخصی را توصیف میکند که مدتی طولانی به صورت تمام وقت کار کرده، و اکنون احساس میکند از آبمیوه گیری عبور کرده و چلانده شده است. کافی است از لحاظ ذهنی یک لیموی تازه و یک لیموی چلانده شده را با هم مقایسه کنید: کاملاً متفاوت به نظر میآیند، درست است؟
با این حال اصطلاح غذایی مذکور همیشه گویای خستگی شدید نیست؛ بلکه شاید به این معنی باشد که در حد آخر تنبلی قرار دارید. مثلاً آیا برای شما سخت است که صبح زود از خواب بیدار شوید؟ آیا در طول روز احساس خستگی میکنید و در محل کار خوابتان میآید؟ آیا خیلی زودرنج هستید؟ پس مطمئناً احساس میکنید همانند یک لیمو چلانده شدهاید.
12. Mрофессор кислых щей
همه ما بچهها را به دلیل توانایی آنها در هیجان زده شدن در مورد چیزهایی که برای ما بزرگترها طبیعی است، دوست داریم؛ اما گاهی اوقات آنها بیش از حد هیجان زده میشوند. به ویژه وقتی برای اولین بار به مدرسه میروند و یاد گرفتن چیزهای جدید را یاد میگیرند؛ معمولاً اعتماد به نفس کاذب و بالایی پیدا میکنند و دوست دارند خودنمایی کنند.
روسها اصولاً طرفدار چنین چیزی نیستند؛ به همین دلیل عبارت Mрофессор кислых щей (استاد سوپ کلم) را ابداع کرده اند. این عبارت برای تمسخر کودکانی مورد استفاده قرار میگیرد که به دانستههای جدید خود بیش از حد افتخار میکنند و در حال حاضر خود را در آن زمینه یک متخصص میدانند. جالب اینجاست که این عبارت بازتابی از فرهنگ مردم روسیه در یک معنای وسیعتر است؛ چون از نظر آنها نشان دادن دستاوردهای یک فرد توسط او مودبانه به نظر نمیرسد.
اصطلاحات غذایی مرتبط با کشور روسیه
اصطلاحات غذایی اسپانیایی
آیا میدانستید تعداد کسانیکه در تمام دنیا به زبان اسپانیایی صحبت میکنند؛ بیشتر از افرادی هستند که به انگلیسی حرف میزنند؟ این ساختار ارتباطی با 400 میلیون گویشور، بعد از چینی ماندارین، دومین شیوه کلامی پرگویشور دنیا محسوب میگردد. اسپانیایی بسیار متنوع است و اصطلاحات آن، غالباً نشان دهنده تنوع بالای فرهنگهایی است که به این زبان صحبت میکنند. از اینرو جای تعجبی ندارد که چرا اکثر اصطلاحات این کلام حول محور غذا میچرخند.
13. Dar las uvas
وقتی یک فرد اسپانیایی، عبارت Dar las uvas (من میخواهم انگورها را ببخشم) را بر زبان میآورد؛ میخواهد بگوید قرار است دیر به مکان مورد نظر برسد. این ضرب المثل غذایی برگرفته از سنت شب سال نو است که در آن مردم در شب سال جدید، 12 عدد انگور را نیمه شب میخورند. دادن انگور به کسی، به این معنی است که نمیتوانید به موقع برسید و 12 انگور را نیمه شب بخورید.
14. Ser carne de cañón
شبیه عبارت انگلیسی to be thrown under the bus است که ترجمه تحت اللفظی آن بیشتر حول و حوش گوشت میچرخد. این عبارت به شخصی یا گروهی از افراد اطلاق میگردد که جایگاه اجتماعی پایینتری دارند و به خاطر چیزی سرزنش میشوند. مثال: .Los más tranquilos siempre son carne de cañón. Es fácil echarles la culpa (آرامترین افراد همیشه فدا میشوند و میتوان به راحتی هر تقصیری را گردن آنها انداخت.)
15. Dios da pan a quien no tiene dientes
برخی اوقات به نظر میرسد که تمام دنیا دست به دست هم داده و بر علیه شما متحد شدهاند. به خصوص وقتی از انجام کاری هیجان زده هستید؛ اما به نحوی وسایل لازم برای انجام آن را ندارید. آیا تا به حال چنین احساسی داشتهاید؟ اگر نمیدانید که در این زمان چگونه احساسات خود را توصیف کنید؛ اسپانیاییها عبارت جالبی برای توصیف آن دارند: Dios da pan a quien no tiene dientes (خدا به کسی نان میدهد که دندانی برای جویدن آن ندارد). واقعاً هم همینطور است؛ زیرا اغلب به دلایلی نمیتوانیم به چیز مورد نظرمان برسیم، در حالیکه دیگران بدون اینکه علاقه شدید یا خاصی به آن داشته باشند به راحتی به آن میرسند. یک نمونه کامل از بیعدالتی.
استفاده از خدمات درست برای ترجمه اصطلاحات
معنی تمام عبارات بالا به فرهنگی که مردم از آن استفاده میکنند بستگی دارد. بنابراین جای تعجبی ندارد که وقتی پای ترجمه آنها به میان میآید؛ معمولاً احتمال تفسیر نادرست بسیار زیاد است. در واقع اگر در اینگونه مواقع مراقب نباشید؛ به راحتی کار خود را با یک اقتباس بیمعنی به پایان میرسانید. این عبارتها یک نمونه بسیار مناسب از این موضوع هستند که چرا به یک ترجمه تخصصی برای بررسی کامل نحوه استفاده و معنی اصطلاحات نیاز است.
در ادامه حتما بخوانيد: ترجمه اصطلاحات: چرایی سخت بودن + آموزش انجام