تفاوت اساسی بین ترجمه خلاقانه و ترجمه عادی
- 05 آبان 1399
- مفاهیم ترجمه
اگر در مورد تفاوت بین ترجمه عادی و ترجمه خلاقانه ذهنیت خاصی ندارید، نگران نباشید؛ چون تقریبا بسیاری از افراد حاضر در صنعت ترجمه و مشتریان در خصوص این تفاوت درک خاصی ندارند، پس شما تنها نیستید. دانستن معنای این اصطلاحات به شما کمک میکند تا در زمان استفاده از آنها توسط مترجمتان، به درستی ثبت سفارش ترجمه را انجام دهید و به نتایج مورد انتظارتان برسید. برای رسیدن به ترجمه مقاله یا ترجمه کتاب در سطح عالی در این مطلب با شبکه مترجمین راستین همراه باشید تا تفاوت بین ترجمه عادی و ترجمه خلاقانه را درک نمایید.
چه تفاوتی بین ترجمه خلاقانه (Transcreation) و ترجمه عادی (Translation) وجود دارد؟
اصطلاح Transcreation به ترجمه خلاقانه اقلام بازاریابی اشاره دارد، در حالیکه Translation معنای بسیار گستردهتری را به ذهن القاء مینماید. ترجمه عادی در مورد خلق تفسیری مصطلح و دقیق از یک متن اصلی است، و بیشتر برای ترجمه کتاب و متون علمی کاربرد دارد. اما ترجمه خلاقانه نوعی ترجمه با چاشنی هنر را بیان میکند که میتواند مشتریان را به خود جذب نماید.
یک مترجم حرفهای باید به متن اصلی وفادار باشد. مترجم خلاق (Transcreator) نیز این میزان وفاداری را باید حتما رعایت کند، اما میتواند به صلاحدید خود متون تبلیغاتی متناسب با متن را نیز به آن اضافه نماید. ممکن است بگویید که مترجم باید مقید به متن اصلی باشد، در صورتیکه مترجم خلاق میتواند از آن محدودیتها رهایی یابد. ضمناً مترجمان خلاق به منظور بومی سازی تصویر متن، از متن اصلی فاصله میگیرند.
اشتباه نادرست در مورد ترجمه تحت اللفظی
مترجمان متخصص هرگز کلمه به کلمه ترجمه نمیکنند، مگر اینکه شما از آنها بخواهید. برخی از متون مانند ترجمه متون پزشکی یا ترجمه مقاله عمران به دقت بسیار بالایی نیاز دارند، اما حتی در آن صورت نیز یک مترجم میتواند ساختار جملات و علائم نگارشی را تغییر دهد. این یک اجبار است، چون طبیعتاً متن به زبان جدید خوانده میشود.
برخی از افراد به اشتباه تصور میکنند که Translation یعنی ترجمه تحت اللفظی و Transcreation به معنای ترجمه غیر تحت اللفظی است. این یک تصور غلط است. اگر میخواهید مترجمتان متن را با فرهنگ جدید وفق دهد و نسخهای از متن را از طریق ترجمه انگلیسی به فارسی خلق کند باید به دنبال ترجمه خلاقانه باشید؛ اما اگر به دنبال یک ترجمه طبیعی برای متون علمی هستید، خدمات ترجمه تخصصی کاملا نیازهای شما را برآورده خواهد کرد.
بررسی تفاوت بین ترجمه خلاقانه و ترجمه عادی
چه زمانی بین ترجمه عادی و ترجمه خلاقانه تفاوت ایجاد میگردد؟
ترجمه همیشه یک روند خلاقانه بوده است؛ حال یا بیشتر یا کمتر. هدف ترجمه تخصصی تولید متنی است که هر آنچه در متن اصلی آمده را بیان کند. از جمله میتوان به معنی، سبک نوشته، لحن متن و سیاق کلام نویسنده اصلی اشاره کرد. وظیفه مترجم این نیست که معنای وجود نداشته در متن را به آن اضافه نماید یا از آن استنتاج کند. این همان جایی است که تفاوت بین Translation و Transcreation خود را نشان میدهد.
تفاوت دیگر این دو به کاربردشان مربوط میگردد؛ Transcreation به طور خاص برای ترجمه خلاقانه اقلام تبلیغاتی و تجاری مورد استفاده قرار میگیرد، در حالیکه Translation یک کاربرد عمومی دارد. یک مترجم خلاق این امکان را دارد تا یک متن مختصر خلاقانه بنویسد. این موضوع به وی امکان میدهد تا بدون نیاز به کسب اجازه، بتواند آزادانه مطالبی را انتخاب و گلچین کند.
مترجمان خلاق، قسمتهایی از متن که فکر میکنند متناسب با فرهنگ جدید است را حفظ می کنند و آن بخشهایی که به نظرشان نامناسب است را تغییر میدهند. شاید جستجو برای عناصر بصری، بخشی از کار یک مترجم خلاق باشد. هر چند که ممکن است یک مترجم نیز تصمیم بگیرد موارد بصری متن را تفسیر کند، اما این کار معمولاً بخشی از وظیفه وی محسوب نمیشود.
حتما بخوانيد: مترجم یا مفسر: بررسی ویژگیها و تفاوتهای کلیدی
چه زمانی بین ترجمه عادی و ترجمه خلاقانه تفاوتی وجود ندارد؟
اگر از مترجم بخواهید تا یک مقاله وبلاگی را براساس ترجمه محتوای سایت به زبان مقصد برگرداند و هیچ راهنمایی دیگری به وی ارائه ندهید، میتواند کلمات و عبارت مقاله را به زبان فارسی ترجمه کند. اما اگر لازم ببیند چند تغییر در زمان ترجمه تخصصی مقاله در آن ایجاد میکند تا محتوا را با هدف تعریف شده متناسب نماید. حال این کار میتواند در راستای انطباق مقاله شما با اصول سئو یا شامل تغییر طول جملهها (برای بررسی بیشتر این موضوع به مطلبی تحت عنوان "چگونه مترجمین به بهبود سئوی خارجی سایت کمک میکنند"، مراجعه نمایید)، یا پیدا کردن اصطلاحات معادل برای برخی کلمات، و یا شاید شامل نگاه کردن به ورای کلمات به منظور تفسیر کامل ایدههای نویسنده و بیان معنای کلام وی تا حد ممکن باشد. همه مترجمان حرفهای این کارها را انجام میدهند.
مترجم خلاق در صورتیکه در ترجمه مقاله، موردی مشاهده نماید که به نظرش برای خواننده جدید کارآیی چندانی ندارد، قطعاً به اطلاع مشتری خواهد رساند. وی از مشتری یا کارفرمایش اجازه میگیرد تا متن را تغییر دهد. اگر موضوع بر سر یک مقاله علمی یا ترجمه کتاب باشد، مترجم این اختیار را ندارد تا تغییرات قابلتوجهی در متن ایجاد کند. مترجم در این حالت در حال بازآفرینی یک متن به زبان فارسی است. وی این کارها را انجام میدهد تا مطمئن گردد که متن در فرهنگ جدید از کیفیت مناسبی برخوردار است. این نوع ترجمه فرسنگها با یک ترجمه بیمعنی و تحت اللفظی تفاوت دارد. هر چند قصد نداریم بگوییم که ترجمه رمان یک ترجمه خلاقانه محسوب میشود، امروزه حتی مترجمان ادبی نیز خلاقیت زیادی در کار خود اعمال میکنند.
سه تفاوت بین ترجمه عادی و ترجمه خلاقانه
1. اختصار نویسی: کاریکه یک مترجم خلاق انجام میدهد بسیار شبیه فعالیت یک نویسنده متون تبلیغاتی است؛ چون آنها قطعا به اختصار نویسی احتیاج دارند. مترجم متون عادی معمولاً متن را خلاصه نمیکند، حتی اگر تمایل به خلاصه نویسی داشته باشد. معمولاً زمان ارائه متن به مترجمین همه انتظار جادو دارند و این وظیفه خود مترجم است که حدس بزند جادو باید شامل چه مواردی باشد.
2. زمانبندی: از آنجاییکه یک مترجم خلاق باید در کار خود خلاقیت به خرج دهد، لذا به زمان بیشتری نیاز دارد.
3. هزینه: یک مترجم خلاق علاوه بر اینکه باید یک مترجم واجد شرایط و حرفهای باشد، باید به عنوان یک نویسنده متون تبلیغاتی نیز آموزش ببیند. این بدان معنی است که حقالزحمه آنها باید همانند مترجمان حرفهای در نظر گرفته شود. با این حال ترجمه خلاقانه بیشتر از ترجمه عادی طول میکشد. بنابراین یک پروژه ترجمه خلاقانه هزینه بیشتری دارد، اما این افزایش هزینه قطعاً قابل توجیه است. یک مترجم خلاق باید حواسش به مواردی مانند سئو باشد که به تبع هزینه بیشتری دارند.
حتما بخوانيد: 10 کتاب برتر برای آموزش مترجمین
سه شباهت بین ترجمه عادی و ترجمه خلاقانه
1. مهارت ترجمه حرفهای: برای هر دو نوع ترجمه کاملاً ضروری است.
2. مهارت نوشتاری حرفهای به زبان مادری: این مورد نیز برای هر دو ترجمه، اهمیت به سزایی دارد.
3. عدم توانایی در گنجاندن در یک قالب: یک مترجم خلاق و یک مترجم متخصص در هر پروژه با یک کار یکسان روبرو نیستند و هر بار کار متفاوتی را تجربه میکنند. یک فرد حرفهای میتواند مهارت انجام هر دو کار را داشته باشد؛ پس آنها خود را با خواست مشتری وفق میدهند و در صورت لزوم از هر دو مجموعه مهارت بهره میگیرند.
آیا در زمان قیمتگذاری باید در مورد تفاوت ترجمه عادی و ترجمه خلاقانه صحبت کرد؟
بله شما باید از همان ابتدا در این باره صحبت کنید. اطلاعات کافی درباره اهداف خود برای ترجمه تخصصی مقاله در اختیار مترجم عادی یا خلاقانه قرار دهید. نظر آنها در مورد چیزیکه شما را به هدفتان در متن میرساند، جویا شوید. به آنها بگویید که تا چه اندازه میتوانند در ترجمه متن، دست باز عمل کنند. پاسخ آنها را ارزیابی نمایید. در این صورت متوجه خواهید شد که آیا آنها فرد مناسبی برای انجام این کار هستند یا خیر.
ترجمه خلاقانه یک سرمایهگذاری است و میتواند باعث رشد سودآوری شرکتتان شود؛ اما قطعاً برقراری یک ارتباط خوب برای دستیابی به موفقیت ضروری است. در صورتیکه نیاز به خدمات ترجمه خلاقانه دارید، میتوانید روی خدمات شبکه مترجمین راستین در این زمینه حساب باز کنید. این مجموعه برای ترجمه محتوای سایت و، ترجمه کاتالوگ و بروشور در این حوزه تجربه فراوانی دارد و میتواند اهداف مد نظر شما را برآورد نماید.
در ادامه حتما بخوانيد: انواع مختلف تفسیر (ترجمه شفاهی)