6 کتابی که بعد از ترجمه شدن به موفقیت دست یافته‌اند
- 04 فروردین 1400
- جهان کتاب
داشتن موفقیت جهانی و ارتباط برقرار کردن با توده عظیمی از مردم در دنیای نشر به ترجمه کتاب وابسته است. در طول تاریخ بیشتر نویسندگان تمایل داشته‌اند تا به واسطه برگردان کتاب‌شان بیشتر دیده شوند؛ با این حال دستیابی به این موفقیت نیازمند ارائه یک ترجمه خوب است. داشتن کتابی که بتواند خوانندگان سراسر جهان را با خود درگیر نماید و رکوردهای فروش را جابجا کند، متکی به تلاش‌های مترجم است. وی فقط قادر است تا آنچه نویسنده به آن پرداخته را با نثری جذاب برای خوانندگان زبان بومی ارائه کند.
در بعضی از آثار، معمولا نویسنده و مترجم با هم همکاری می‌کنند تا پروژه بدون هیچگونه گسستگی معنایی قابل درک باشد. نمونه شاخص این موضوع، همکاری گریگوری راباسا (Gregory Rabassa) با خالق رمان صد سال تنهایی، یعنی گابریل گارسیا مارکز بوده است. کتاب‌هایی که در این گفتار شبکه مترجمین راستین به آنها پرداخته می‌شوند به لطف تلاش‌های مترجمین زبان‌های مختلف در دنیا مطرح شده‌اند و جمعیت زیادی موفق به درک محتوای آنها گردیده‌اند.
1. شازده کوچولو اثر آنتوان دو سنت اگزوپری (Antoine de Saint Exupéry)
بیشترین تعداد نسخه‌های یک کتاب ترجمه شده که تاکنون منتشر گردیده است به شازده کوچولو (The Little Prince) تعلق دارد. بیش از 140 میلیون نسخه از این داستان در سراسر جهان به فروش رفته است. این رمان پرفروش به 300 زبان و گویش برگردانده شده، و به واسطه انتشار در این حجم گسترده از حوزه‌های کلامی توانسته تا برای مردم بیشتر کره خاکی قابل درک باشد. این داستان برای اجراهای رادیویی و صحنه‌ای نیز تنظیم شده و هر ساله هنرمندان زیادی در قالب شخصیت‌های خلق شده آنتوان دو سنت اگزوپری به هنرنمایی می‌پردازند. براساس اطلاعات درج شده در سایت ویکی ادبیات، 130 ترجمه شازده کوچولو به زبان فارسی موجود است.
2. 1کیو84 (1Q84) نوشته هاروکی موراکامی
هاروکی موراکامی (Haruki Murakami) مشهورترین و در عین حال شناخته شده ترین نویسنده ژاپنی به شمار می‌آید که بارها توسط آکادمی نوبل برای کسب جایزه بخش ادبیات کاندید شده است. وی در رمان سه جلدی 1کیو84 یکی از بی‌نظیرترین آثار خود را خلق نموده و توانسته تا در بین مخاطبین ژاپنی به جایگاه ارزشمندی برسد. تنها در ماه اول انتشار این مجموعه داستانی، بیش از 1 میلیون نسخه از آن به فروش رفت (هر چند هر اثری از موراکامی به چاپ رسد، این وضعیت پیش می‌آید و صف‌های طویل برای خرید آن شکل می‌گیرد). این رمان تاکنون به 42 زبان مختلف برگردانده شده و یکی از عوامل شناساندن موراکامی به جهانیان، فعالیت مترجمین در سطح جهان بوده است.
معمولا آثار موراکامی به دلیل داشتن خشونت و مسائل اخلاقی با چالش‌هایی برای متخصصین زبانی مواجه هستند. از این‌رو انتخاب بهترین ترجمه کتاب 1کیو84 به این سادگی‌ها نیست و باید جستجوی فراوانی در این زمینه انجام داد. خانم معصومه عباسی و آقای مهدی غبرایی تاکنون این رمان را به فارسی برگردانده‌اند؛ با این حال به نظر می‌رسد که ملاحظات صورت گرفته کمی دقت کار را پایین آورده است. در سطح جهان هم این مسئله کمی کار مترجمین را سخت کرده، به همین خاطر هم فعلا در زبان‌های زیادی نمی‌توان این اثر را پیدا کرد. از دیگر رمان‌های موراکامی که در دنیا به واسطه ترجمه کتاب با استقبال زیادی مواجه شده‌اند می‌توان به جنگل نروژی، تعقیب گوسفند وحشی، کافکا در کرانه و داستان کوتاه دیدن دختر صد در صد دلخواه در صبح زیبای ماه آوریل اشاره نمود.
3. کیمیاگر اثر پائولو کوئلیو (Paolo Coelho)
در ایران معمولا افرادیکه می‌خواهند تازه به خواندن رمان روی بیاورند و این مسیر را آغاز کنند، اولین انتخاب‌شان کتاب کیمیاگر است. این اثر در اصل به پرتغالی مورد نگارش قرار گرفته و برای خوانندگان جهان به 70 زبان برگردانده شده است. از زمان انتشار اولین نسخه آن در سال 1988، بیش از 65 میلیون کپی از آن به فروش رسیده که بخشی از این میزان فروش نتیجه تلاش‌های مترجمین برای شناساندن پائولو کوئلیو و آثارش بوده است. خوشبختانه یا متأسفانه این رمان در زبان فارسی بسیار ترجمه شده که وجود این دسته عظیم از مترجمین مایه خوشحالی است، اما پیدا کردن بهترین ترجمه کیمیاگر را با مشکلاتی برای خوانندگان عادی مواجه می‌کند.
کتاب های موفق شده به خاطر ترجمه
4. دختری با خالکوبی اژدها نوشته استیگ لارسن (Stieg Larsson)
این رمان دلهره‌آور پرفروش پس از مرگ نویسنده سوئدیش در سال 2005 به زبان‌های دیگر در دسترس قرار گرفت و توانست تحسین منتقدان و خوانندگان عادی را به دست آورد. کتاب دختری با خالکوبی اژدها (The Girl With The Dragon Tattoo) همراه با دو رمان دیگر به نام‌های دختری که با آتش بازی کرد (The Girl Who Played with Fire) و دختری که به لانه زنبور لگد زد (The Girl Who Kicked the Hornet's Nest) در مجموعه‌ای به اسم میلنیوم (Millennium) گرد آمده‌اند. این مجموعه داستانی که رمان‌های آن به ترتیب در سال‌های 2005، 2006 و 2007 نوشته شده‌اند، به لطف ترجمه‌های انجام شده از روی آنها بیش از 120 میلیون نسخه فروش داشته‌اند.
ساخت دو فیلم از روی این داستان عاملی برای جذب بیشتر مخاطبین این کتاب بوده است (متأسفانه این حالت در کشورمان برعکس بوده و چندان این آثار مورد استقبال قرار نگرفته‌اند). اگر لارسن در اثر ایست قلبی فوت نمی‌شد، حتما مجموعه ده جلدی مورد نظرش را کامل می‌کرد و طرفدارانش را در سراسر جهان بیشتر می‌نمود. با این حال کتاب چهارم (دختری در تار عنکبوت، 2015)، پنجم (دختری که چشم در ازای چشم می‌گیرد، 2017) و ششم (دختری که دو مرتبه زندگی کرد، 2019) این مجموعه داستانی توسط دیوید لاگرکرانتس (David Lagercrantz) سوئدی نوشته شده که شاید وی بتواند کار نیمه تمام نویسنده مجموعه سه گانه میلنیوم را کامل نماید.
5. سایه باد اثر کارلوس روئیس سافون (Carlos Ruiz Zafón)
قبل از اینکه مترجمین دست به کار شوند و این اثر خارق‌العاده معمایی را برای مردم هم زبان خودشان معنی کنند، این رمان در صدر پرفروش‌ترین کتاب‌های اسپانیایی در کشورهای اروپایی قرار گرفت. بعد از ترجمه به زبان انگلیسی، موفقیت زیادی در بریتانیا پیدا کرد و تصور می‌شود که 15 میلیون جلد از آن در سراسر جهان به فروش رفته باشد. در ایران نیز سهیل سمی و علی صنعوی به صورت جداگانه، ترجمه کتاب سایه باد (The Shadow of the Wind) را ارائه داده‌اند.
6. نام گل سرخ نوشته اومبرتو اکو (Umberto Eco)
از زمان انتشار نخستین نسخه از این رمان جنایی- تاریخی به ایتالیایی در سال 1980 تاکنون، ده‌ها میلیون جلد از کتاب نام گل سرخ (The Name Of The Rose) فروخته شده است. این اثر اومبرتو اکو طبق آخرین شمارش به 40 زبان مختلف (از جمله فارسی) ترجمه گردیده و هنوز هم مخاطبین زیادی علاقمند به خواندن آن می‌شوند. از روی این داستان، فیلمی در سال 1986 به کارگردانی ژان ژاک آنو تولید شده که فروش جهانی 77 میلیون دلاری کسب نموده است.
کلام پایانی
در این مطلب سعی شد تا به کتاب‌هایی از ادبیات اسپانیا و ایتالیا گرفته تا جنوب شرقی آسیا و آمریکای لاتین که مترجمین در شناساندن آنها نقش پررنگی داشته‌اند، اشاره شود. این فهرست می‌توانست به صدها کتاب افزایش پیدا کند؛ اما هدفمان فقط ذکر این مسئله بود که افزایش مخاطبان جهانی و بیشتر شدن فروش در گرو درک اثر توسط گویشوران بومی است. اگر شما هم دوست دارید تا به این مسیر وارد گردید و اثرتان به مردم سایر نقاط جهان شناسانده شود، می‌توانید در گام نخست ترجمه فارسی به انگلیسی کتاب را امتحان کرده و با راهنمایی مشاوران حاضر در این مؤسسه به بهترین نتیجه دست یابید.
در ادامه حتما بخوانيد: ترجمه کتاب کودک؛ ابزار ارتباط میان فرهنگی
