16 نویسنده لهستانی برجسته که باید بشناسید
- 22 اردیبهشت 1401
- جهان کتاب
کشور لهستان به دلیل داشتن چندین برنده جایزه نوبل، خانه نویسندگان و شاعران برجسته محسوب میشود. با این حال این تاریخچه غنی ادبی تا حد زیادی برای اکثر مردم جهان ناشناخته است، و نام بسیاری از نویسندگان برجسته لهستانی طول تاریخ برای خوانندگان ایرانی مجهول مانده؛ لذا شبکه مترجمین راستین در این گفتار به معرفی 16 تن از آنها میپردازد.
نویسندگان لهستانی مطرح تاریخ
کشور لهستان، تاریخچه جذابی دارد که شامل تهاجم، تلاش برای استقلال، سلطه دیکتاتوری و سانسور بسیاری از آثار ادبی است. در نتیجه یک تاریخچه ادبی با عمقی قابل توجه به وجود آمده که ارزش مطالعه را دارد. آشنایی با نام نویسندگان برجسته لهستانی و خواندن آثار آنها به شما کمک میکند تا بیشتر با مردمان اسلاو و تاریخچه و فرهنگشان آشنا شوید و قدردان آثاری باشید که از این فرهنگ الهام گرفته شدهاند. پس به لیست زیر توجه نمایید.
1. آدام میتسکیه ویچ (Adam Mickiewicz)
آدام میتسکیه ویچ یکی از 10 نویسنده مشهور لهستانی به شمار میآید که برخی از آثارش به 90 زبان زنده دنیا ترجمه شدهاند. وی در سال 1798 در بلاروس فعلی به دنیا آمد و در سال 1955 در ترکیه امروزی درگذشت. او زندگی خود را وقف تلاش برای آزادی ملی لهستان کرد، و به دلیل فعالیتهای میهنی دستگیر و به روسیه تبعید شد.
نمایشنامه "شب نیاکان (Forefather’s Eve)" یکی از مشهورترین آثار میتسکیه ویچ است. این نمایشنامه چهار قسمتی که پس از مرگ نویسنده منتشر شد؛ تواناییهای او را به عنوان یک نمایشنامه نویس به نمایش گذاشت. با این حال اشعار میتسکیه ویچ در نهایت باعث برجستگیاش در ادبیات لهستان شدند. در ضمن او کتاب "پان تادئوش (Pan Tadeusz)" را هم نوشته است.
2. مارک کرایفسکی (Marek Krajewski)
مارک کرایفسکی از جمله نویسندگان لهستانی به شمار میآید که در زمینه نوشتن رمان های مدرن جنایی فعالیت میکند. وی در سال 1966 در وروتسواف (Wroclaw) به دنیا آمده و تا به امروز در لهستان زندگی کرده است. همچنین علاوه بر نویسندگی، به عنوان مترجم و زبان شناس نیز شناخته میشود. او در دانشگاه شهرش به مطالعه هنرهای کلاسیک پرداخته، و توانسته به مدارج کارشناسی ارشد و دکترا برسد.
کرایفسکی به خاطر نوشتن آثاری که به شهر وروتسواف قبل از جنگ میپردازند؛ از جمله کتاب "مرگ در بروسلاو (Death in Breslau)"، بسیار معروف شده است. کتابهای وی به 18 زبان زنده دنیا ترجمه شدهاند، و توانسته جایزه کتاب جورج دهیو (Georg Dehio Book Prize) و مدال شایستگی فرهنگی هنرهای گلوریا را برای فعالیتهایش دریافت نماید.
نویسندگان برتر اهل لهستان
3. استانیسواو لم (Stanislaw Lem)
استانیسواو لم به عنوان نویسنده آثار علمی - تخیلی شناخته میشود که در سال 1921 در اوکراین امروزی به دنیا آمده است. وقتی شوروی بخشی از لهستان شرقی را اشغال کرد؛ از کالج اخراج شد. وی پس از جنگ جهانی دوم سعی نمود در رشته پزشکی تحصیل کند؛ اما برای تمرکز بر نویسندگی، ترک تحصیل کرد.
اولین کتاب علمی - تخیلی لم، "فضانوردان (The Astronauts)" نام داشت که با موفقیت از سانسور کمونیستها عبور کرد و در سال 1951 منتشر گردید. در واقع همین اثر باعث معروف شدن او به عنوان یک نویسنده شد.
استانیسواو لم یکی از شناخته شده ترین آثار دنیای ادبی لهستان به نام "سولاریس (Solaris)" را نوشته است. این کتاب به مطالعه وقایعی میپردازد که در هنگام گذر مجموعهای از انسانها بر روی یک سیاره اسرار آمیز اتفاق میافتد. رمان سولاریس یکی از بهترین کتاب های ادبیات علمی - تخیلی است که زندگی فراطبیعی و محدودیتهای برهانهای انسانی را نشان میدهد.
4. بولسواس پروس (Boleslaw Prus)
بولسواس پروس با نام اصلی الکساندر گلوواکی (Aleksander Glowacki)، یک شخصیت سیاسی و رمان نویس اهل لهستان است که آثار او پیامی متمایز دارند. "پاسگاه (The Outpost)"، "عروسک (The Doll)"، "زن جدید (New Woman)" و "فرعون (Pharaoh)"، تاثیر گذار ترین آثار پروس به شمار میآیند.
پروس در نوجوانی در قیام لهستان بر علیه روسیه شرکت کرد و همین باعث ایجاد یک سری مشکلات روانی برای او در بزرگسالی شد. او کار نویسندگی را در 25 سالگی آغاز کرد و در بسیاری از آثارش با توسل به طنز، سیاست روز را به تمسخر میگرفت. این نویسنده در سن 65 سالگی در خانهاش درگذشت.
5. تادئوش روژه ویچ (Tadeusz Różewicz)
تادئوش روژه ویچ در زمینه نوشتن شعر، داستان کوتاه و نمایشنامه فعالیت میکرد. اشعار او از نظر سبک و محتوا مینیمالیستی بودند و کلاً در قالب 15 جلد منتشر شدند. وی در رادومسکو (Radomsko) به دنیا آمد و در 92 سالگی در وروتسواف (Wroclaw) درگذشت. بسیاری از آثار او به زبانهای مختلف از جمله فارسی ترجمه گردیدهاند و نامزد دریافت جوایز بسیاری از جمله جایزه ادبیات نوبل شدهاند (گرچه هرگز نتوانست این جایزه را دریافت کند). روژه ویچ در سال 2000 برنده جایزه نایک (Nike Award)، یعنی برترین جایزه ادبی لهستان شد.
6. هنریک سینکیه ویچ (Henryk Sienkiewicz)
هنریک سینکیه ویچ در آغاز قرن نوزدهم مشهورترین نویسنده لهستان بود، و در آلمان، روسیه و فرانسه بسیار محبوبیت داشت. وی از یک خانواده اصیل لهستانی آواره به دنیا آمد و در دهه 1860 نوشتن را آغاز کرد. به دلیل نوشتن خاطرات سفر به ایالات متحده، در کشورش محبوبیت فراوانی پیدا نمود. برخی از کتابهاش به فیلم سینمایی تبدیل شدهاند.
سینکیه ویچ که برنده جایزه نوبل نیز شده؛ کتاب پرفروش "به کجا می روی (یا هوس های امپراتور = Quo Vadis)" را نوشته است. سه گانه رمان های تاریخی او که شامل سه کتاب "با آتش و شمشیر (With Fire and Sword)"، "غرقاب (The Deluge)" و "سِر مایکل (Sir Michael)" است؛ جز متمایز ترین آثارش به شمار میآیند.
7. اولگا توکارچوک (Olga Tokarczuk)
اولگا توکارچوک یکی از تحسین شده ترین نویسندگان مدرن لهستان محسوب میشود که به عنوان یکی از اولین نویسندگان زن کشورش، برنده جایزه نوبل ادبیات در سال 2018 شده است. در ضمن یکی از رمانهایش به نام "پروازها (Flights)" در سال 2018، برنده جایزه بین المللی من بوکر گردیده است. رمان "کتاب های یعقوب (The Books of Jacob)" یکی از مهمترین آثار توکارچوک به شمار میآید.
برخی از آثار این نویسنده تقریباً به 40 زبان ترجمه شده اند،. توکارچوک عشق به خواندن را مدیون پدر و مادرش است که هر دو معلم بودند و در شرق لهستان تدریس میکردند. او قبل از اینکه نویسندگی را به صورت حرفهای شروع کند؛ در دانشگاه ورشو در رشته روانشناسی بالینی تحصیل کرده است.
8. چسواو میوش (Czeslaw Milosz)
شاعر و نثرنویس برجسته لهستانی به نام چسواو میوش، در آثار خود به سیاست و تاریخ کشورش پرداخته، و به عنوان مترجم نیز فعالیت کرده تا بدینگونه بتواند آثار ادبی کشورش را به مخاطبان آمریکایی برساند. کتاب "ذهن اسیر (The Captive Mind)" یکی از آثار میوش است که در قالب نظم نوشته شده و توانایی او را به عنوان یک روشنفکر نشان میدهد؛ این کتاب به ارزیابی استالینیسم (Stalinism) میپردازد.
میوش از اشغال ورشو توسط آلمان در طول جنگ دوم جان سالم به در برد؛ اما پس از تهدید حزب کمونیست لهستان مجبور شد به فرانسه فرار کند. او در نهایت به ایالات متحده نقل مکان کرد و در آنجا استاد دانشگاه برکلی شد. سرانجام در سال 1980 موفق گردید جایزه نوبل ادبیات را دریافت کند.
9. ویسواوا شیمبورسکا (Wislawa Szymborska)
ویسواوا شیمبورسکا به خاطر نوشتن اشعارش توانسته برنده جایزه نوبل ادبیات گردد. وی که در دوران جوانی در دانشگاه یاگیلونیا (Jagiellonian University) در رشته ادبیات لهستانی تحصیل نموده؛ به عنوان سردبیر و ستون نویس فعالیت کرده است. غالباً در کلاسهای دانشگاهی توجه ویژهای به نظریات او میشود.
شیمبورسکا بیشتر عمر خود در کراکوف (Krakow) ساکن بوده، و در اشعارش با قلمی کنایه آمیز سعی کرده ایدههای تاریخی و بیولوژیکی را به نمایش بگذارد. "آدم های روی پل (People on a Bridge)" و "نمک (Salt)" دو مجموعه از آثار شیمبورسکا هستند که به فارسی ترجمه گردیدهاند. در ضمن زندگی نامه او در حال حاضر به بیش از 90 زبان زنده دنیا برگردانده شدهاند.
10. یانوش کورچاک (Janusz Korczak)
یانوش کورچاک با نام مستعار هنری هنریک گولدشمیت (Henryk Goldszmit) فعالیت میکرد. وی در سال 1878 در ورشو به دنیا آمد، و برای شرکت در مسابقه ادبی Paderewski Literary Contest یک نام مستعار هنری برای خود انتخاب کرد که ماندگار شد.
این نویسنده لهستانی به دلیل درمان کودکان و ایتام به عنوان یک پزشک اطفال، به "آقای دکتر (Mr. Doctor)" معروف بود. کورچاک بیشتر به خاطر آثار داستانی و تعلیمیاش مشهور است، و دو رمان او با نامهای Kaytek the Wizard و "پادشاه مت اول (King Matt the First)" به انگلیسی ترجمه شدهاند.
او در جنگ جهانی دوم به گِتو ورشو رفت و در آنجا از یتیمان مراقبت کرد. وقتیکه کودکان یتیم به اردوگاههای کار اجباری فرستاده شدند؛ وی آنها را همراهی کرد. کورچاک احتمالاً در یکی از این اردوگاهها فوت کرده؛ زیرا دیگر هیچ خبری از او منتشر نشده است.
11. ویتولد گمبرویچ (Witold Gombrowicz)
ویتولد گمبرویچ که جزء نویسندگان و نمایشنامه نویسان مشهور لهستانی است، در سال 1966 برنده جایزه نوبل ادبیات شده است. او در سال 1904 در امپراطوری روسیه به دنیا آمد و در سن 64 سالگی در فرانسه درگذشت؛ او پس از مرگش به خاطر آثاری که از خود بر جای گذاشته بود شهرت بیشتری پیدا کرد.
اولین رمان گمبرویچ به نام "فردیدورک (Ferdydurke)"، نگاهی انتقادی به جامعه و فرهنگ لهستان داشت. جالب اینجاست که وی در حالی از انتشار آثارش در لهستان سرباز میزد که برخی از کتابهایش در این کشور ممنوع بودند. در دهه 1970 کم کم آثار او شناخته شده و مورد توجه عموم قرار گرفتند.
12. ووادیسواف ریمونت (Władysław Reymont)
ووادیسواف ریمونت یکی از رمان نویسان برجسته لهستانی است که در سال 1924 برنده جایزه نوبل ادبیات شده است. وی مانند بسیاری دیگر از شاعران و نویسندگان کشورش، در خانوادهای اصیل و فقیر به دنیا آمد. او تحت هیچگونه آموزش رسمی قرار نگرفت و بعد از فرار از خانه، در یک تئاتر سیار مشغول به کار شد. اما زمانیکه چند مورد از آثارش منتشر شدند؛ استعداد نویسندگیاش مورد توجه قرار گرفت و رسماً فعالیت ادبی خود را آغاز کرد.
کتاب چهار جلدی ریمونت با عنوان "دهقانان (The Peasants)"، مشهورترین اثرش به حساب میآید. در ضمن او کتابهای "سرزمین موعود (The Promised Land)" و "شورش (The Revolt)" را نیز نوشته که کنایهای به انقلاب بلشویکی هستند، و رهبری کمونیست لهستان تا سال 1945 خواندن و انتشار آنها را ممنوع کرده بود.
برترین نویسندگان لهستان
13. جان کوچانوفسکی (Jan Kochanowski)
جان کوچانوفسکی یکی از شاعران لهستانی دوره رنسانس است که به دلیل خلق الگوهای شعری در جهان ادبی کشورش، شایسته قرار گرفتن در این فهرست است. این الگوها به سرعت به بخشی جدایی ناپذیر از توسعه زبانی تبدیل شدند و باعث گردیدند تا او مهمترین شاعر قبل از آدام میتسکیه ویچ باشد. اثر شاهکار او با عنوان The Dismissal of the Greek Envoys که در خصوص جنگ تروآ صحبت میکند؛ اولین تراژدی لهستانی است که تاکنون نوشته شده است.
از آنجاییکه کوچانوفسکی در سال 1530 به دنیا آمده است؛ لذا اطلاعات کمی در مورد دوران کودکی او وجود دارد. فقط همین را میدانیم که او تحصیل کرده بوده و زیر نظر شاعر فرانسوی به نام پی یر دو رونسار (Pierre Ronsard) پرورش یافته است. در ضمن او علاوه بر سرودن شعر، در زمینه انسان گرایی نیز فعالیت کرده است.
14. آندژی ساپکوفسکی (Andrzej Sapkowski)
آندژی ساپکوفسکی نویسنده مدرن لهستانی است که در زمینه نوشتن کتابهای فانتزی فعالیت میکند. مجموعه "ویچر (The Witcher)" معروف ترین اثر اوست که به بیش از 35 زبان ترجمه شده است. انتشار این مجموعه باعث شد تا او به دومین نویسنده علمی تخیلی لهستان تبدیل شود که بیش از 15 میلیون نسخه از آثارش به فروش رفته است.
ساپکوفسکی در سال 1948 در شهر ووچ (Łódź) به دنیا آمده و از همان دوران جوانی به نوشتن پرداخته است. او در ابتدا آثاری را به لهستانی ترجمه کرد، و سپس برای شرکت در مسابقه نویسندگی مجله علمی تخیلی، شروع به نوشتن داستانهای تخیلی نمود. وی هنوز در شهر زادگاهش زندگی میکند و یکی از اعضای انجمن نویسندگان لهستانی است.
15. ماچی سومچینسکی (Maciej Slomczynski)
ماچی سومچینسکی یکی از نویسندگان مطرح تاریخ لهستان است که با نام مستعار جو آلکس (Joe Alex) فعالیت میکرد. وی در سال 1922 در ورشو به دنیا آمد و در سال 1998 درگذشت. او علاوه بر نوشتن رمانهای تخیلی جنایی، بسیاری از آثار کلاسیک از جمله اولیس (Ulysses) و سفرهای گالیور (Gulliver’s Travels) را به لهستانی ترجمه کرده است. بسیاری از آثار سومچینسکی بدون اجازه او یا فرزندانش در روسیه منتشر شدهاند.
16. ایزاک بشویس سینگر (Isaac Bashevis Singer)
ایزاک بشویس سینگر نویسنده لهستانی تبار آمریکایی بود که در ابتدا آثار خود را به زبان ییدیش (Yiddish) مینوشت و سپس آنها را به انگلیسی ترجمه میکرد. او در سال 1978 برنده جایزه نوبل ادبیات شد و دو جایزه ملی کتاب ایالات متحده را برای آثارش دریافت کرده است.
کتاب های "یک روز دل انگیز: داستان های پسری که در ورشو بزرگ می شود (A Day of Pleasure: Stories of a Boy Growing up in Warsaw)" و "تاج پرها و داستان های دیگر (A Crown of Feathers and Other Stories)"، دو نمونه از معروف ترین آثار سینگر هستند.
سینگر در سال 1903 در نزدیکی ورشو به دنیا آمد. جنگ جهانی اول باعث گردید تا خانواده او برای حفظ امنیت از هم جدا شوند؛ در نتیجه سینگر در سال 1935 برای دور ماندن از درگیریهایی که کم کم از آلمان شروع میشدند، به ایالات متحده مهاجرت کرد. سرانجام او در سن 87 سالگی در فلوریدا درگذشت.
کلام پایانی در خصوص مشهورترین نویسندگان اهل لهستان
نویسندگان لهستانی به ادبیات جهان بسیار خدمت کردهاند و آثار برجسته زیادی خلق نمودهاند. در این مطلب در حد توان کوشیدیم تا معروف ترین آنها را ذکر نماییم و به برخی از شاخص ترین آثارشان اشاره کنیم. حال اگر نویسنده لهستانی مطرح دیگری که نامش از قلم افتاده را میشناسید؛ لطفاً به ما معرفی نمایید. همچنین بگویید که کدام یک از اسامی فوق، در دسته نویسندگان مورد علاقه شما قرار میگیرد.
در ادامه حتما بخوانيد: 20 تن از بهترین نویسندگان ترکیه + معرفی آثار