معروف ترین نویسندگان مراکشی؛ 8 مورد از برترین‌ ها

نویسندگان مراکشی برای علاقمندان به تاریخ و محققان ادبی، ابزاری جهت کشف راز زندگی در این کشور آفریقایی هستند. ادبیات مراکش یک سنت غنی و متنوع است که تحت تأثیر فرهنگ و زبان این کشور به مرور زمان شکل گرفته و ریشه در سنت شفاهی قوم بربر (Berber) دارد که از هزاران سال پیش در مراکش زندگی می‌‌کنند. این سنت شفاهی در طول نسل‌ها سینه به سینه منتقل شده و نقشی اساسی در توسعه ادبیات مراکش ایفا کرده است.

برجسته ترین نویسندگان اهل مراکش

ادبیات مراکش در طول قرن‌ها تحت تاثیر چندین فرهنگ و زبان مختلف از جمله عربی، فرانسوی و اسپانیایی قرار گرفته است. در ضمن ادبیات این کشور بی تاثیر از سنت‌های مذهبی متنوع از جمله اسلام، یهودیت و مسیحیت نیز نبوده است. از اینرو ما در این گفتار شبکه مترجمین راستین سعی کرده‌ایم تعدادی از تاثیرگذارترین نویسندگان مراکشی را به شما معرفی کنیم تا بدین ترتیب تا حدی با فرهنگ گذشته و حال مراکش آشنا شوید.

1. طاهر بن جلون (Tahar Ben Jelloun)

اولین اثر ادبی بن جلون در سال 1973 منتشر شد. وی از آن زمان تاکنون، 9 رمان و چندین اثر دیگر از جمله یک کتاب با عنوان درباره مادرم (About My Mother) نوشته است. رمان La Nuit Sacree اولین اثر مراکشی است که جایزه گنکور (Prix Goncour) و جایزه ادبی بین ‌المللی دوبلین را دریافت کرد. در ضمن بن جلون نامزد دریافت جایزه نوبل ادبیات نیز شده است.

2. لیلا لعلمی (Laila Lalami)

لیلا لعلمی (1981) یک نویسنده مراکشی- آمریکایی است که در آثارش تاریخ، سیاست و ادبیات وطنش را مورد بررسی قرار می‌دهد. وی در رباط متولد شده و نویسنده پنج رمان از جمله کتاب دیگر آمریکایی ها (The Other Americans) است. رمان سرگذشت مورو (The Moor’s Account) نیز برنده جایزه میراث هرستون و رایت و جایزه کتاب عرب - آمریکا شده است. آثار او به ده زبان مختلف ترجمه شده‌اند. در ضمن لعلمی مقالات متعددی نیز منتشر کرده است. برخی از نظرات او در روزنامه‌های معتبری مانند واشنگتن پست و لس آنجلس تایمز منتشر شده‌اند.

3. عبدالحلق سرحان (Abdelhak Serhane)

او به غیر از نویسندگی در زمینه فیلمسازی و نوازندگی نیز دستی بر آتش دارد، و آثارش مملوء از کنایه هستند. به گفته خود سرحان، وضعیت سیاسی مراکش باعث شد تا او در اوایل دهه 1990 کشورش را ترک کند و به آمریکا برود. او به صورت گسترده در مورد سیاستمداران فاسد کشورش نوشته و همچنان علیه فساد سیستم حاکمیت آن صحبت می‌کند. در ضمن سرحان برنده جایزه فرانسوی جهان عرب (Prix Francais du Monde Arabe) شده که از نویسندگان برجسته کشورهای فرانسوی زبان تجلیل می‌کند.

4. محمد براده (Mohammed Berrada)

محمد براده (1938) نویسنده، مترجم و منتقد ادبی فعالی است که در رباط به دنیا آمده است. او نویسنده شش رمان و داستان کوتاه است که بعضی از آنها به انگلیسی ترجمه شده‌‌اند. رمان دور از هیاهو، نزدیک به سکوت (Far from Clamour, Close to Silence) محمد براده برای وی شهرت فراوانی به ارمغان آورده است. دیگر کتاب مشهور او تحت عنوان مانند تابستانی که هرگز تکرار نمی شود (Like a Summer Never to be Repeated) یک خود زندگی نامه است که درباره زندگی نویسنده در دهه‌های 50 و 60 در مصر است. محمد براده به خاطر این آثار توانسته جایزه بین ‌المللی ادبیات داستانی عرب را نیز از آن خود کند.

5. لیلا سلیمانی (Leïla Slimani)

لیلا سلیمانی (1981) نویسنده و روزنامه نگار فرانسوی- مراکشی است. او در موسسه مطالعات سیاسی پاریس تحصیل کرده و به عنوان خبرنگار در مجله Jeune Afrique مشغول به کار شده است. در ضمن او برای سازمان بین المللی فرانکفونی (Organisation internationale de la Francophonie) کار می‌کند. پدر او رئیس سابق بانک CIH بود که به دروغ اعلام شد در یک رسوایی مالی نقش داشته است. اولین رمان سلیمانی با عنوان Dans le Jardin de l’Ogre برنده جایزه ادبی La Mamounia شده است. آخرین اثرش یعنی ترانه شیرین (The Perfect Nanny) یکی از پرفروش ترین کتاب های بین المللی است.

6. ملیکه اوفقیر (Malika Oufkir)

ملیکه اوفقیر در سن 5 سالگی توسط پادشاه مراکش به فرزندی پذیرفته شد. او در دوران کودکی یکی از اعضای خانواده سلطنتی بود و از بسیاری جهات جایگاه و زندگی ممتازی داشت. اما زمانیکه پدرش ژنرال محمد اوفقیر، اقدام به ترور پادشاه کرد؛ زندگی او به طرز چشمگیری تغییر کرد. ملیکه به همراه خواهران و برادرانش پس از مرگ پدرش به زندان افتادند. آنها بیش از یک دهه در سلول انفرادی نگهداری می‌شدند. پس از دستگیری مجدد به زندانی بیابانی فرستاده شدند و در نهایت در سال 1991 از زندان آزاد شدند.

7. یوسف فاضل (Youssef Fadel)

یوسف فاضل در کتاب پرنده آبی کمیاب با من پرواز می کند (A Rare Blue Bird Flies With Me) دوره سال های سرب را مورد بررسی قرار می‌دهد. در واقع این رمان روایتی قدرتمند از این دوران در مراکش را ارائه می‌دهد، و درباره تجربیات مردی به نام عزیز است که به دلیل توطئه برای سرنگونی پادشاه محکوم شده و در یک قصبه باستانی در کوه‌های اطلس اسیر است.

8. عبدالفتاح کیلیتو (Abdelfattah Kilito)

عبدالفتاح کیلیتو (1945) نویسنده، منتقد ادبی و استاد هنر دانشگاه محمد پنجم در رباط است. وی سابقه تدریس در چندین دانشگاه اروپایی را نیز دارد. کیلیتو چندین کتاب در زمینه ادبیات عرب نوشته که آثار او با عنوان برخورد تصاویر (The Clash of Images) و به زبان من حرف نخواهی زد (Thou Shalt Not Speak My Language) با اقبال بسیار زیادی روبه‌رو شده‌اند. وی به خاطر کارهایش، جوایز معتبر بین المللی را دریافت کرده است.

حال بهتر فرهنگ مراکش را خواهید شناخت

اکنون که بهترین نویسندگان مراکش را شناختید؛ بهتر می‌توانید فرهنگ غنی این سرزمین را درک کنید و با جذابه‌های ادبی آن آشنا گردید. ادبیات مراکش در بین کشورهای آفریقایی و عربی همواره مورد توجه بوده، و وجود آثار پرفروش گویای این موضوع است. امیدواریم با ترجمه بیشتر آثار نویسندگان اهل مراکش بتوان بهتر تفکراتشان را تحلیل نمود و با آنها آشنا شد.