ترجمه معکوس؛ اهمیت و نحوه انجام
- 07 مرداد 1400
- مفاهیم ترجمه
ترجمه معکوس (Back Translation) که یکی از روشهای کنترل کیفیت پروژههای خدمات زبانی محسوب میشود؛ این امکان را فراهم میکند تا متن معنی شده از نظر دقت و کیفیت با متن اصلی قابل مقایسه گردد. زمانیکه در خلال برگردان یک متن از این فرآیند استفاده میشود؛ میتوان صحت و درستی ترجمه را با محتوای اصلی مورد مقایسه قرار داد، و تعادل معنایی را بین متون اصلی و هدف ارزیابی نمود.
هر چند این فرآیند به خاطر هزینه بالا و وقت بسیاری که انجامش نیاز دارد، کمتر مورد توجه قرار میگیرد؛ اما عوامل شبکه مترجمین راستین به این باور رسیدهاند که بهترین روش برای تثبیت تضمین کیفیت برگردان متونی نظیر کتاب در طی انجام Back Translation حاصل میشود. به همین دلیل در این مطلب به ذکر توضیحاتی در خصوص همین رویه پرداخته میشود.
نحوه انجام ترجمه معکوس
در ترجمه معکوس باید نسخه معنی شده یک فایل یا سند در اختیار مترجم مستقل قرار بگیرد، و این مترجم بدون اینکه آگاهی از محتوای متن اصلی داشته باشد؛ باید آن را به زبان اصلی برگرداند. اما به دلیل ماهیت زبانی هیچ وقت نمیتوان به یک نتیجه 100% رسید؛ به عبارت دیگر Back Translation هیچ وقت دقیقاً مانند متن اصلی نخواهد شد. با این حال این کار به شناسایی خطاها و ابهاماتی که ممکن است در نتیجه تفاوتهای ظریف زبانی به وجود بیایند، کمک مینماید.
معمولاً ترجمههای معکوس تا حد امکان تحت اللفضی انجام میشوند و به همین دلیل نمود دقیق معنای واقعی متن برگردان شده در زبان مقصد را تضمین مینمایند. بنابراین شاید برخی از نتایج حاصل شده از طریق این جریان، غیرطبیعی یا مصنوعی به نظر برسند. اما اگر تفاوت معنایی چشمگیری بین متون منبع و متن ناشی از ترجمه معکوس مشاهده شود و دقیقاً مشخص نباشد که این مشکل ناشی از برگردان مستقیم یا معکوس است؛ میتوان براساس آنچه که صلاح است تصمیم گرفت.
حتما بخوانيد: تراسازگاری چیست و چه تفاوتی با ترجمه دارد؟
الزام آور بودن ترجمه معکوس در پارهای از موارد
برخی از موسسات و سازمانها، تائید محتوا را منوط به ترجمه معکوس میکنند و این کار برای بسیاری از آنها یک الزام قانونی محسوب میشود. به عنوان مثال در آزمایشات بالینی بسیاری از IRBها (هیئتهای بررسی نهادی) و کمیتههای اخلاق در هنگام دریافت اسناد برگردانده شده، گواهی صحت کار مترجمین و ترجمه معکوس هم مطالبه میشود. این الزام برای اطمینان از کیفیت بالای خدمات زبانی در این موارد الزامی است.
سایر هیئتهای بازبینی و روندهای بررسی نظارتی نیز برای آزمایش و تائید ادعاهای تبلیغاتی، Back Translation را درخواست مینمایند. صنعت داروسازی نمونهای از این موارد است. زمانیکه اطلاعات ارزشمند و حساسی در اختیار دارید که باید دقت و انسجام خود را حفظ کنند، و یا اینکه احتمال دارد برگردان مستقیم این اطلاعات پیچیده بوده و یا به هر دلیلی در معرض ریسک قرار بگیرد؛ در این صورت ترجمه معکوس به صورت خودکار بخشی از کل فرآیند خدمات زبانی به حساب میآید. در این موارد استفاده از روند مزبور به برآورده نمودن الزامات قانونی کمک مینماید.
تعریف ترجمه معکوس و شیوه انجام آن
نتایج ترجمه معکوس و تلفیق
ترجمه معکوس و تلفیق (Reconciliation)، دو مرحله تضمین کیفیت را به کل روند برگردان اضافه میکنند. این فرآیندها در کنار کارهایی مانند ترجمه، ویرایش، تصحیح و نمونه خوانی، دو فرصت اضافی را برای اصلاح و ارزیابی متون معنی شده در اختیار کارفرمایان قرار میدهند. در این راستا متخصصان این حوزه توصیه میکنند که به جای قبول ریسک کارهای اشتباه، از اینگونه خدمات برای ارتقای سطح کیفی پروژههای چند زبانه و با ارزش استفاده گردد. هر مترجم با تجربهای به خوبی میداند که یک خطا یا حتی یک کلمه نادرست، ممکن است چه عواقب جدی به دنبال داشته باشد (در مطلبی تحت عنوان "چرا ترجمه کتاب پزشکی به دقت 100% نیازمند است"، بیشتر به این موضوع پرداختهایم).
متاسفانه گاهاً دیده میشود که برخی از مترجمان تنها با اشتباه معنی کردن یک کلمه باعث شده اند تا کل یک پروژه تحقیقاتی خراب شود و به این ترتیب هزینههای مالی و زمانی زیادی را به مشتریان خود تحمیل کردهاند. استفاده از خدماتی مانند ترجمه معکوس و تلفیق، میتوانند از بروز چنین خطاهایی جلوگیری کنند؛ در ضمن باعث صرفهجویی در وقت، هزینه ترجمه و فرصتهایی میشوند که شاید به دلیل پارهای از اشتباهات از دست بروند. با استفاده از چنین خدماتی ضمن داشتن آرامش خاطر؛ کیفیت و دقت ترجمهها نیز تضمین میگردد؛ پس نباید تنها به چشم یک گزینه جایگزین به این رویه نگاه کرد.
کلام پایانی در خصوص Back Translation
ترجمه معکوس در صورتیکه دقت از اهمیت زیادی برخوردار باشد؛ یک روش عالی به حساب میآید که کیفیت ممتاز کار مترجمین را تضمین مینماید. در حقیقت پیروی از مطالب عنوان شده در این گفتار، جریان برگردان متون را به شدت هموار میکند و میتواند آن را به بهترین وجه ممکن جلوه دهد. این فرآیند به خصوص برای ترجمه متون پزشکی و محتوای رشتههای فنی و مهندسی بسیار مناسب است. همانطور که مستحضرید؛ مؤسسه راستین در رشتههای مذکور دارای بهترین متخصصان زبانی است که میتوانند پیچیدهترین و سختترین محتواها را هم معنی کنند. بنابراین این دست از متخصصین برای برگردان متون تخصصی که کارفرمایان خواستار کیفیت ممتاز هستند؛ از روشهای کنترل کیفیت متنوعی که ترجمه معکوس هم جزء آنهاست، بهره میگیرند و بهترین کیفیت را به وجود میآورند. برای محول کردن پروژهها خود و استفاده از اینگونه خدمات، به قسمت ثبت سفارش ترجمه مراجعه نمایید تا کارشناسان ما در اسرع وقت با شما تماس بگیرند.
در ادامه حتما بخوانيد: تعریف بازآفرینی ترجمه و اجزاء تشکیل دهنده آن