8 نکته کاربردی برای ترجمه متون انگلیسی
- 11 شهریور 1398
- دانستنی‌های ترجمه
نکات کاربردی ترجمه متون انگلیسی به عنوان پلی برای پیشرفت و موفقیت در عرصه انجام خدمات زبانی به حساب می‌آیند. هر چند بسیاری از مردم بر این باورند که ترجمه فرآیندی آسان است و مترجمین تنها باید کلمات را از متن منبع به واژگان معادل در متن مقصد تبدیل کنند؛ اما حقیقت این است که در زمان برگردان متون باید عوامل بسیار زیادی را در نظر گرفت. تعداد زیادی از نکات کاربردی ترجمه متون انگلیسی به صورت آنلاین و آفلاین وجود دارند که هر کسی براساس تخصص کاری و به مرور زمان میتواند به آنها دست یابد. با این حال در صورتیکه شما هنوز به این نکات دست پیدا نکرده‌اید؛ می‌توانید با مطالعه این گفتار شبکه مترجمین راستین با مهمترین آنها آشنا شوید.
نکات کاربردی ترجمه متون انگلیسی
متن منبع (یعنی انگلیسی) به عنوان اساسی برای ترجمه در زبان مقصد عمل می‌کند؛ بنابراین هنگام انجام یک برگردان حرفه‌ای و موفق بسیار مهم است تا به نکات کاربردی ترجمه متون منبع توجه نمایید. در حقیقت برخی دستورالعمل‌های کلی وجود دارند که باید در این زمینه رعایت شوند. آنها عبارتند از:
1. استفاده از جملات کوتاه
اگر می‌خواهید مطلبی را به رشته تحریر در آورید و سرانجام با استفاده از ترجمه فارسی به انگلیسی آن را برگردانید؛ بهتر است با انجام دادن فرآیندی آسان، تفاوت بزرگی را برای خودتان رقم بزنید. در صورت کوتاه نمودن جملات خودتان، یقیناً ترجمه کردن آنها آسان‌تر خواهد شد؛ اینگونه جملات فقط دارای یک فکر، موضوع و نیت مشخص هستند. ولی وقتی افعال و کلمات اضافی به جمله اضافه می‌شوند؛ برگردان آنها سخت می‌گردد.
اگر متن اصلی را ننوشته‌اید، اما قادر هستید تا آن را ویرایش کنید؛ حتما این کار را انجام دهید. هر چقدر جملات واضح، مختصر و خوب ساخته شوند؛ کیفیت ترجمه بهبود پیدا می‌کند، زمان مطالعه کم میشود و هزینه نیز به تبع کمتر خواهد شد. در زمان ترجمه متون انگلیسی برای افزایش درک مطلب و ساده‌گی کار، حدود 20 کلمه یا کمتر را در یک جمله قرار دهید و سعی کنید تا حد ممکن فقط یک فکر مشخص را در جملات دنبال نمایید.
حتما بخوانيد: 6 نکته برای بهبود مهارت ترجمه
2. ایجاد یک لغت نامه استاندارد
تفاوت‌های کوچک در واژگان یک جمله شاید مشکل بزرگی به نظر نرسد؛ اما وقتی این کلمات به زبان دیگری برگردانده می‌شوند، می‌توانند کل معنی متن اصلی را تغییر دهند. مثلا فرض کنید که در حال ترجمه مقاله‌ای در مورد روش‌های درمان سگ هستید. در مقاله اسامی مختلفی برای خطاب قرار دادن سگ ذکر شده که اصلا نمی‌توان معنی خاصی برای آنها متصور شد. کلماتی نظیر Puppy ،Canine ،Pup و Fido بخشی از این اسامی هستند که برای توصیف سگ‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. اگر شما مثل من عادت دارید تا از دیکشنری‌های آنلاین برای یافتن معانی کلمات استفاده کنید؛ یقینا خواهید فهمید که این چهار واژه در دیکشنری‌های فارسی به معنی توله سگ هستند. پس واقعا نمی‌توان برای این اصطلاحات عامیانه و اسم‌های مشخص، معادل خاصی به کار برد.
این نوع کلمات فقط وقتی به زبان انگلیسی تکلم می‌کنیم و متون آن را می‌خوانیم معنی و مفهومشان قابل تشخیص است. وقتیکه بخواهیم آنها را به فارسی معنی کنیم، حتما باعث سردرگمی خواننده با متن اصلی خواهیم شد. ممکن است با ترجمه خود باعث شویم تا معنی Canine (که به نوع خاصی از سگ‌ها اشاره دارد) به خانواده مشابه آن مانند گرگ‌ها تغییر کند، یا دو واژه Pup و Puppy را دقیقاً مثل هم به کار بگیریم. همچنین کلمه Fido یک اسم است؛ پس بهتر است در زمان ترجمه متون انگلیسی به همان صورت، البته با رسم الخط فارسی آورده شود. هر چند اگر خوانندگان در مورد موضوع اصلی آشنایی نداشته باشند؛ هیچگاه متوجه منظور این واژه نخواهند شد.
مردم کشورمان به دلیل داشتن تفاوت‌های فرهنگی با کشورهای انگلیسی زبان، کلمات مختلفی را برای اشاره به سگ‌ها به کار نمی‌گیرند و مثل اینگونه ممالک برای انواع مشخصی از این حیوان واژه ندارند. لذا برای فائق آمدن بر اینگونه مشکلات توصیه می‌گردد که یک دیکشنری استاندارد برای خودتان ایجاد نمایید، و سعی کنید برای کلماتی که معادل مناسبی برای آنها موجود نیست یا به یک اسم خاص اشاره دارند، در پانویس به توضیحاتی بپردازید (برای آشنایی بیشتر خوانندگان). ایجاد و به روزرسانی مستمر لغت نامه تخصصی، یکی از نکات کاربردی ترجمه متون انگلیسی است؛ پس آن را از یاد نبرید.
ترجمه متون انگلیسی
3. درک تفاوت بین جملات معلوم و مجهول
همیشه ترجمه صحیح جملات وجه مجهول دردساز است؛ چون شیوه استفاده از اینگونه جملات در زبان‌های مختلف مثل یکدیگر نیست. این نوع تفاوت‌ها اغلب سبب شوند تا معنی کل عبارت تغییر کند. به این خاطر بعضی از نویسندگان سعی می‌کنند تا جملات را به صورت معلوم بنویسند و منظور خود را روشن بیان نمایند. از آنجاییکه در جملات وجه مجهول، فاعل جمله مشخص نیست؛ لذا برگردان آن در بیشتر موارد برای خواننده گنگ خواهد بود (هر چند برخی با گذاشتن ضمایر سعی می‌کنند تا شیوه و ساختار عبارت را منطقی جلوه دهند).
برای رفع این نقیصه بهتر است جملات پس و پیش وجه مجهول با دقت بررسی شود تا بتوان معنی درستی استنباط کرد. هر چقدر با اصول زبان انگلیسی بیشتر آشنا باشید؛ سریع‌تر می‌توانید در متون این نوع جملات را تشخیص دهید. با توجه به اینکه در متنی مثل ترجمه کتاب تعداد اینگونه جملات بسیار زیاد است و زمان همیشه در اولویت قرار دارد؛ لذا بهتر است با یادگیری زبان انگلیسی به صورت پیشرفته به افزایش مهارت‌هایتان برای شناسایی اینگونه جملات کمک نمایید.
4. توجه به چگونگی نوشته شدن تاریخ
در انگلیسی آمریکایی (آمریکن) برای نوشتن تاریخ، ماه قبل از روز نوشته میشود و در انتها سال درج می‌گردد. یعنی اگر یک نویسنده آمریکایی بخواهد به تاریخ 2 اکتبر سال 2020 اشاره کند؛ به این صورت خواهد نوشت: 2020-2-10. با این حال در زبان فارسی همیشه ابتدا روز، سپس ماه و سال نوشته میشود. بنابراین شاید در صورت مواجه شدن با اینگونه تاریخ‌ها، در نگاه اول بگویید که تاریخ نوشته شده به 10 فوریه سال 2020 اشاره دارد.
پس قبل از اقدام به برگردان بهتر است به این موضوع دقت کنید که نویسنده متن مورد نظر اهل کدام کشور است و به کدام یک از گویش‌های زبان انگلیسی تکلم می‌کند. توجه به تاریخ‌های نوشته شده یکی از نکات کاربردی ترجمه متون انگلیسی به شمار می‌آید که عدم رعایت صحیح آن میتواند ماه‌ها و سال‌ها را با هم جابجا نماید و سبب در اختیار دادن اطلاعات نادرستی به خواننده شود.
5. ترجمه یک متن در زمان مشخص
مترجمان متخصص تمایل دارند تا کار یک متن را به پایان برسانند و سپس به فعالیت دیگری مشغول شوند. پس شما هم در هنگام برعهده گرفتن این دست از امور سعی کنید تا فقط وقت خود را صرفاً به آن متن اختصاص دهید و به اصطلاح با یک دست چند هندوانه برندارید. انجام فرآیند مزبور این امکان را برایتان فراهم می‌آورد تا با دقت بیشتری به انجام خدمات زبانی بپردازید و با صدای نویسنده آشنا گردید؛ لذا به وجود آوردن ترجمه باکیفیت دور از دسترس نخواهد بود.
این نکته به ویژه در زمان ترجمه محتوای وب سایت از اهمیت فوق‌العاده زیادی برخوردار است؛ چون به درک کردن لحن و کلام نویسنده اصلی نیاز دارید تا بتوانید ساختار پیوسته و قابل قبولی از محتوا را به خواننده ارائه نمایید. حال اگر هر روز یک پاراگراف از محتوای سایت را به زبان مقصد برگردانید؛ یقیناً از ارائه یک ساختار منسجم عاجز خواهید ماند.
حتما بخوانيد: 5 روش ایجاد وب سایت چند زبانه
6. اهمیت به مسائل فرهنگی
زبان و فرهنگ با هم ارتباط عمیقی دارند. زبان‌ها بسیار پیچیده هستند و آگاهی‌های فرهنگی به جلوگیری از شکاف کلامی کمک می‌کنند. ترجمه یک عبارت یا اصطلاح ممکن است ساده به نظر برسد؛ اما میتواند حاوی نکات ظریفی باشد که در صورت عدم توجه شاید معنای مورد نظر تحریف گردد. بنابراین برای هر متنی باید قادر باشید تا محتوای فرهنگی آن و هر معنای عمیق‌تری که دارد را درک کنید و بتوانید پیام را به روشی منتقل دهید که در باور مردم زبان مبداء دارای مفهوم باشد. در حقیقت قوانین عرفی، شیوه‌ها و اعتقادات مختلف را فقط در فرهنگ می‌توان یافت.
ویژگی‌های منحصر به فرد این مقوله باعث گردیده تا مترجمان ضمن توجه به ملاحظات فرهنگی در ترجمه به برگردان آثار اقدام نمایند. پس با مراوده داشتن و صحبت کردن با افراد بومی، آگاهی خود را نسبت به سنت ها و باورهای مختلف افزایش دهید. اگر می‌خواهید یکی از نکات کاربردی ترجمه متون انگلیسی را به صورت دقیق یاد بگیرید و آن را پیاده‌سازی نمایید؛ به گوش دادن آهنگ‌ها و دیدن فیلم‌های کشورهای انگلیسی زبان مشغول شوید و سعی کنید تا دانش خود را در زمینه فرهنگ این جوامع با مطالعه آثار نویسندگانی مانند جورج اورل، سامرست موآم و آلن الکساندر میلن افزایش دهید.
نکاتی برای بهتر شدن ترجمه متون انگلیسی
7. تقلید از سبک نویسنده اصلی
در زمان انجام خدمات زبانی نباید لحن و سبک نویسنده را تغییر دهید. فرقی نمی‌کند که نویسنده از چه لحنی برای بیان مفهوم خود استفاده کرده؛ چون در هر صورت مجبور هستید تا طبق سبک وی به کار ترجمه مشغول شوید. اگر نویسنده به صورت علمی مطالب را بیان نموده؛ به صورت دقیق آن را پیاده‌سازی کنید. در حقیقت در ترجمه متون پزشکی یا ترجمه متون مهندسی نمی‌توان معنا را بدون سبک علمی بیان کرد. در صورتیکه نویسنده برای بیان منظور خود جملات دو پهلو مانند جوک را به کار گرفته؛ می‌توانید با معادل‌سازی درست این نوع جملات را وارد متن ترجمه کنید (در بسیاری از اوقات نمی‌توان مفهوم مناسبی برای جملات طنز ابداع نمود و بایستی دست به معادل‌سازی زد).
8. تفاوت قائل شدن بین ترجمه شفاهی و کتبی
بعضی از افراد تصور می‌کنند که ترجمه شفاهی (تفسیر) و کتبی مانند هم هستند؛ در حالیکه این دو مفهوم زمین تا آسمان با هم تفاوت دارند (برای آشنایی بیشتر با این موضوع به مطالعه مطلبی تحت عنوان "مترجم شفاهی کیست: معرفی ویژگی‌ها و مهارت‌های مورد نیاز" بپردازید). اگر می‌خواهید نکات کاربردی ترجمه متون انگلیسی را به درستی اجرا نمایید؛ بهتر است تا به تفاوت بین دو مفهوم مذکور که در ادامه به آن پرداخته میشود، پی ببرید.
ترجمه شفاهی دشوارترین نوع خدمات زبانی به حساب می‌آید. برای دستیابی به نتایج عالی در این حوزه باید از مهارت بالایی در زمینه‌های مختلف برخوردار باشید تا بتوانید اطلاعات دریافت شده را درک و تحلیل کنید. در صورت کار به عنوان یک مفسر باید بدانید که چگونه عناصر اصلی را در مکالمه برجسته نمایید؛ بنابراین به غنی سازی مستمر دایره واژگان خود نیازمندید. داشتن ویژگی‌های شخصی یک مترجم شفاهی مانند واکنش سریع، بیان دقیق و ذهن روشن نیز اهمیت بالایی برخوردار است. در کل در زمان انجام این نوع فرآیند باید موارد زیر را رعایت کنید:
- پیشاپیش با موضوع مورد بحث آشنا شوید.
- به نکات اصلی گفتار توجه داشته باشید؛ چون این حالت هنگام تفسیر به شما کمک می‌کند.
- قبل از تفسیر، معنی اصطلاحات خاص و کلمات کلیدی را در ذهنتان مرور کنید.
- با ترجمه پیاپی بین خودتان و گوینده روابط دوستانه برقرار نمایید.
- به یاد داشته باشید که باید کلمات را بطور واضح تلفظ کنید.
- خلاصه را در انتهای گفتگوی شفاهی تهیه کنید؛ چون این عامل به روشن شدن نتیجه‌گیری کمک می‌نماید.
- به سرعت واکنش نشان داده و آماده کار تحت فشار باشید.
- از کاری که انجام می‌دهید، لذت ببرید.
- سعی کنید تا پیامی واضح به مخاطب هدف منتقل کنید.
با این حال ترنسلیشن با انواع مختلف ترجمه شفاهی کاملاً متفاوت است. در آن دیگر نیازی به عکس‌العمل فوری وجود ندارد و می‌توانید هر وقت که می‌خواهید برای کارتان وقت بگذارید؛ فکر کنید؛ نوع بهتری از واژگان را انتخاب نمایید؛ از فرهنگ لغت مناسب‌تری بهره بگیرید و با یک متخصص مشورت نمایید. مهمترین نکاتی که در ترنسلیشن باید رعایت شوند، عبارتند از:
- ترنسلیشن تنها به معنی ترجمه کلمات نیست.
- باید به خرد و زرنگی خود تکیه کنید؛ چون این عامل میتواند در ترجمه متون دشوار کمک کننده باشد.
- برای اینکه برگردان طبیعی و مناسب به نظر برسد؛ از یک متخصص یا شخص بومی بخواهید تا کارتان را دوباره اصلاح کند.
- هرگز پروژه‌ای که می‌دانید در حد توانایی‌های شما نیست را قبول نکنید.
- مهارت و تخصص با گذشت زمان به وجود می‌آید؛ پس از روز اول سعی نکنید تا ترجمه متون فوری را بر عهده بگیرید.
- به تفاوت‌های ظریف زبان دقت کنید.
- بدانید که اگر ترجمه ارزش خواندن داشته باشد؛ از نظر خوانندگان خوب و مناسب است.
- آگاه باشید که نحوه سازماندهی اسناد در کشورهای مختلف ممکن است متفاوت باشد.
آگاهی از نکات کاربردی ترجمه متون انگلیسی؛ زمینه ساز پیشرفت
انجام صحیح خدمات زبانی و موفقیت در این عرصه مستلزم برخی مطالعات و تمرینات پی در پی است. عمل به نکات کاربردی ترجمه متون انگلیسی نوعی از این مراحل تمرینی محسوب میشود که میتواند در مراحل تحصیلی و کاری به کمکتان بیاید. علاوه بر این دانستن این نکات سبب می‌شوند تا بتوانید درک خوبی از زبان منبع به دست آورید و بهتر بر روی پیاده‌سازی کلمات بر روی زبان مقصد فعالیت انجام دهید. هر چه دامنه اطلاعات خودتان را در این زمینه بالاتر ببرید؛ برای موفقیت بهتر آماده می‌شوید و کار با کیفیت‌تری نیز ارائه خواهید داد.
در ادامه حتما بخوانيد: 5 نقش حائز اهمیت ترجمه در زندگی روزمره
