5 ویژگی مترجم حرفه ‌ای + معرفی مهارت‌ های لازم

بسیاری از افراد تصور می‌کنند که اگر فردی با زبان‌های خارجی آشنا باشد و بتواند صحبت کند؛ می‌تواند یک مترجم حرفه ‌ای و متخصص باشد. با این حال ترجمه به دانش و مهارت زیادی نیاز دارد، و نمی‌توان از هر کسی انتظار داشت که این فرآیند را به درستی انجام دهد. پس ویژگی‌ های مترجم حرفه ‌ای چیست و چه مهارت‌هایی بایستی داشته باشد؟ در این مطلب شبکه مترجمین راستین به این سئوال اساسی به صورت جامع پاسخ می‌دهد.

1. شناخت و تسلط بر زبان ‌ها

بدیهی است که یک مترجم حرفه ‌‌ای باید حداقل به دو زبان مسلط باشد (زبان مادری همیشه یکی از آنهاست). با این حال کلمه "مسلط"، اهمیت این مسئله را به خوبی آشکار نمی‌کند؛ چون مترجم واقعاً باید زبان‌ مبدا و مقصد را به خوبی بشناسد. فقط با تکیه بر زبان بومی نمی‌توان به یک متخصص تبدیل گردید؛ بلکه باید با زبان دوم به اندازه شیوه کلامی اولیه آشنایی داشت و همه پیچ و مهره‌های آن را شناخت.

2. آشنایی با موضوع

مترجم در هر زمینه‌ای که می‌خواهد متمرکز شود؛ باید دانش عملی خوبی در مورد آن داشته باشد. هر چند با داشتن مهارت‌های ساده زبانی می‌توان بر روی بعضی از متون عمومی به فعالیت پرداخت؛ اما بخش عظیمی از بازار ترجمه به صنایع خاص و متون تخصصی اختصاص پیدا کرده‌اند. همچنین داشتن ضریب هوشی لازم برای یافتن همه منابع، توانایی کار بر روی اصطلاحات پیچیده، و ایجاد معادل ‌سازی برای واژگان جدید که جزء ویژگی‌ های مترجم حرفه ای به شمار می‌آیند؛ تنها ضمن شناخت و درک یک موضوع خاص قابل انجام هستند.

3. نظم و انضباط

مترجم فقط کلمات را از یک صفحه به صفحه دیگر نمی‌آورد؛ بلکه باید در مورد هر واژه به خوبی فکر کند و بهترین معادل را برای آن انتخاب نماید. اگر این کار براساس نظم انجام نگیرد؛ فرآیند تبدیل کلمات روی هم تلنبار می‌شوند و هیچ موقع نمی‌توان پروژه را به صورت صحیح به مشتری تحویل داد. اما مترجمان حرفه ای با مدیریت درست زمان و اتخاذ بهترین روش‌ها، همواره از زمان در نظر گرفته شده برای پایان کارها جلوتر می‌افتند و می‌توانند پروژه‌های بیشتری را به سرانجام برسانند.

4. برخورداری از مهارت های ضروری

کار ترجمه برای کسیکه عاشق کار بر روی زبان‌هاست، بسیار رضایت ‌بخش خواهد بود؛ اما تنها عامل موفقیت محسوب نمی‌شود. در واقع همچین فردی باید آموزش زبان شناسی خاصی دیده باشد، و تنها با داشتن مهارت‌های زیر قادر خواهد بود تا بر روی متون رشته‌های مختلف کار کند.

الف) آشنایی با نرم افزارهای اولیه

روند ترجمه تنها به شایستگی‌های زبانی مترجم متکی نیست: بلکه مجموعه‌ای از مهارت‌های مهم دیگر نیز وجود دارند که برای اطمینان از کیفیت بالای کار، باید سعی در فراگیری آنها داشته باشند. یکی از مهارت‌های اصلی مورد نیاز، آشنایی کامل با نرم افزارهای ورد، اکسل و پاورپوینت است. ممکن است چنین چیزی در ابتدا بی‌اهمیت به نظر برسد؛ اما مهارت مهمی است که مترجمان هر روز در حین کار از آن استفاده می‌کنند. امروزه آنها باید به صورت کامل از پس نرم افزارهای نشر رومیزی، تبدیل گفتار به متن، تضمین کیفیت و مدیریت اصطلاحات نیز برآیند.

ب) شناخت ابزارهای CAT

به علاوه اکثر ابزارهای CAT دارای حافظه ترجمه هستند که به متخصصان زبانی کمک می‌کنند تا از پروژه‌های قبلی خود دوباره استفاده نمایند. آنها مانند ترجمه ماشینی نیستند؛ زیرا کلمات را با کمک هوش مصنوعی و بدون دخالت انسان به زبانی دیگر برنمی‌گردانند. پروژه‌هایی که با کمک ابزارهای CAT صورت می‌گیرند، توسط انسان انجام می‌شوند و نرم افزار تنها نقشی کمکی دارد.

ج) مهارت های تایپ

به علاوه چنانچه مترجمان به مهارت تایپ ده انگشتی (یا لمسی) تسلط داشته باشند؛ می‌توانند همزمان به صفحه نمایش کامپیوتر نگاه کنند و بدون اینکه انگشتان خود را از روی صفحه کلید بردارند، به سرعت تایپ کنند و زمان را کاهش دهند. در واقع نگاه به صفحه نمایش و سپس یافتن علائم در صفحه کلید، باعث اتلاف وقت می‌شود. به عنوان مثال اگر مترجمی بتواند روان و بدون مشکل تایپ کند؛ می‌تواند حداکثر 500 تا 600 کلمه را در ساعت به زبانی دیگر برگرداند (البته بسته به موضوع ترجمه).

د) اطلاعات اولیه از برنامه نویسی

مترجمانی که در زمینه‌های فوق مشغول به کار می‌شوند، باید با وردپرس آشنایی داشته باشند؛ زیرا بسیاری از مشتریان می‌خواهند که ترجمه‌های آنها مستقیماً در وب سایت‌هایشان منتشر شوند. امروزه 62% از سایت‌هایی که براساس سیستم مدیریت محتوا (CMS) ساخته می‌شوند، سایت‌های وردپرسی هستند، و وردپرس در بیش از 178 کشور جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ بنابراین آشنایی با آن برای متخصصان زبانی ضروری می‌باشد.

ه) دانش مدیریت پروژه

یک حرفه موفق مستلزم درک روشنی از چرخه عمر پروژه و رویه‌های همکاری بین رشته‌ای است. به عنوان مثال آگاهی از نحوه برنامه ریزی دقیق یک پروژه ترجمه، زمان شروع کار، تحویل فایل نهایی به مشتری (و پیگیری‌های مهم در این زمینه)، و اینکه چه ابزارهای ارتباطی برای اجرای این کارها مناسب هستند، تعیین دقیق اهداف، و نحوه ارتقاء کارآیی جزء الزامات این کار می‌باشند.

و) توجه به تحقیق

به عنوان مثال فرض کنید که قصد دارید به ترجمه سئو بپردازید. اطلاعات مربوط به بهینه سازی موتورهای جستجو باید همیشه مطابق با آخرین رویه‌ها باشند. به علاوه گوگل هر چند ماه یکبار الگوریتم جستجوی خود را تغییر می‌دهد؛ به همین دلیل باید مترجمان همواره در این زمینه به روز باشند. به عبارت دیگر آنها همواره باید با خواندن مقالاتی در مورد سئو، خود را به روز نگهدارند؛ این روندی است که هرگز پایان نمی‌یابد.

5. سایر ویژگی‌ها

• شور: باید نسبت به شغل ترجمه خود اشتیاق داشته باشد، و از تمام امکانات و تلاش‌های خود برای تحویل هر پروژه به شکل عالی استفاده کند.
• کنجکاوی: در یادگیری کلمات و نوع بیان بایستی کنجکاو و با انگیزه باشد. توجه داشته باشید که روند یادگیری یک مترجم بی پایان است.
• وضوح: هدف مترجم حرفه ‌ای، بیان ایده منابع به ‌صورت روشن و بدون ابهام است. وی نباید از ساختارهای دشوار استفاده نماید.
• دقت: در انتقال دقیق اطلاعات باید خبره باشد، و نباید متن اصلی را تصحیح كند و سعی نماید تا آن را به شکل دیگری تغییر دهد.
• صداقت: مترجمان مانند بقیه انسان هستند؛ بنابراین طبیعی است که برخی عبارات یا لغات را نشناسند. با این وجود نباید از کلمات یا جملات صرف ‌نظر کنند؛ بلکه بایستی دست به تحقیق بزنند و آن را تا حد ممکن به بهترین شکل ترجمه نمایند.
• مباهات و فروتنی: مترجم حرفه ‌ای همیشه باید پروژه‌ای ارائه دهد که بتواند به آن افتخار کند؛ اما در عین حال بایستی به اندازه کافی فروتن باشد تا تصحیح‌های احتمالی را از طرف ویراستار یا خواننده بپذیرد. مهمترین چیز در پایان، کیفیت ترجمه است.

جمع بندی

نقش پر رنگ مترجمان در تحولات جهانی انکار نشدنی است؛ آنها به انجام معاملات عمده تجاری، مذاکره در مورد معاهدات صلح و حمایت از دولت‌ها کمک می‌کنند. با این حال در کشورمان این گروه از افراد در زمینه فرهنگی و آموزشی نقش بیشتری در جامعه دارند. مترجمان حرفه ای می‌توانند در موقعیتی بسیار قدرتمند باشند؛ به همین خاطر در این مطلب کوشیدیم تا ویژگی‌ها و مهارت‌های ضروری آنها را ذکر کنیم. امیدواریم در این خصوص موفق عمل کرده باشیم.