ترجمه تخصصی متون علوم انسانی
ترجمه تخصصی متون علوم انسانی شامل مجموعهای از مقالهها، کتب و متون کاملا تخصصی است که در رشتههای گوناگون مقاطع عالی دانشگاهی مانند دکترا و کارشناسی ارشد و سایر مقاطع دانشگاهی ترجمه و تدریس میشوند. علوم انسانی همانند دایرهی گستردهای است که رشتههای دانشگاهی بسیاری را از حقوق و اقتصاد گرفته تا ادبیات و تاریخ و روانشناسی را در خود جای میدهد که هر کدام از این رشتهها با شاخهها و زیرشاخهها و گرایشهای مختلف در مقاطع دانشگاهی در حال تدریس میباشند.
اهمیت ترجمه تخصصی متون علوم انسانی
در گذشته بهخاطر نگرشها و آموزشهای اشتباه، یک ذهنیت اشتباه در مورد رشتههای علوم انسانی و زیرمجموعههایش در اندیشههای مردم عادی و فرهنگ عامیانه وجود داشت که رشتههای علوم انسانی را سبک و کم اهمیت میپنداشتند و این در حالی است که بدونشک یکی از اصلیترین علل عقبماندگی جوامع جهان سوم را در همین ذهنیت اشتباه و کم اهمیت شمردن دانش علوم مختلف انسانی میتوان جستجو کرد، زیرا رشتههای علوم انسانی شامل اساسیترین مبانی انسان و جامعه انسانی میباشند.
علوم انسانی همانگونه که گفته شد و از عنوانش نیز پیداست به بررسی اساسیترین و مهمترین عنصر هر جامعه یعنی انسان از ابعاد مختلف در جامعه میپردازد، پس بدیهی است که برای رشد هر جامعه در ابعاد مختلف میبایست به رشد و توسعهی علوم انسانی اهمیت داده شود تا در نتیجه در جامعه شاهد بالا رفتن سطح فرهنگ و آگاهی انسانها باشیم.
همانطور که عنوان شد، علوم انسانی شامل اساسیترین و البته حساسترین رشتههای مربوط به جامعه انسانی میباشند، علوم انسانی از رشتهی حقوق تا رشته اقتصاد و همچنین رشتههای مختلف علوم اجتماعی و روانشناسی را در مجموعهی گسترده خود جای میدهد، پس ناگفته پیداست که ترجمه متون علوم انسانی نیز کاری بسیار حساس و بنیادین است.
ترجمه کلمه به کلمه یا ترجمه تخصصی متون علوم انسانی
این ذهنیت شاید در ذهن افرادی که به ترجمهی متنی در یکی از رشتههای علوم انسانی نیاز پیدا میکنند بوجود بیاید که خود بدون داشتن تخصص لازم در زمینهی ترجمه و با اتکا به نرمافزارها و اپلیکیشنهای ترجمه میتوانند کار ترجمه را انجام دهند، اما این موضوع بهنابر دلایلی که در ادامه خواهیم گفت کاملا اشتباه است؛ ضمن آنکه نرمافزارها و اپلیکیشنهایی که کار ترجمه را بهصورت ماشینی و کلمهای انجام میدهند، تنها برای یافتن معنای یک کلمه یا واژه، آن هم در سطح عمومی و البته نه تخصصی ممکن است کارآیی داشته باشند.
نکتهی دومی که خط بطلان بر استفاده از این نرمافزارها برای ترجمهی یک متن یا حتی ترجمهی فقط یک پاراگراف میکشد این است که معمولا این نرمافزارها علاوه بر آنکه مانند یک انسان نمیتوانند درکی کلی از مفاهیم و مضمون متن داشته باشند، عموما از درک دستور زبان مقصد نیز ناتوان هستند و قابلیت رعایت ساختار دستور زبان مقصد را که در کشور ما عموما زبان فارسی است، ندارند و بخاطر این موارد است که وقتی ترجمهی حتی یک پاراگراف به این نرمافزارها سپرده میشود با ترجمهای سقیل و گاه جملاتی بیمعنا مواجه میشویم و در مجموع بهره و استفادهای از ترجمه نخواهیم برد.
در ترجمه متون رشتههای علوم انسانی شرایط ترجمه از این هم سختتر میشود، زیرا گاه ما در متون علوم انسانی با متنهای ادبی و جملاتی با بار معنایی سنگین مواجه میشویم که هم از نظر زیبایی کلامی و هم از نظر زیبایی مفهومی یک اثر منحصربهفرد محسوب میشوند و کار ترجمهی آنها الزاما باید به گونهای باشد که این زیبایی را به زبان مقصد و مخاطب انتقال دهند.
حساسیت و دشواری ترجمه تخصصی در متون علوم انسانی
در رشتههای علوم انسانی با متونی مواجه میشویم که از نظر ترجمه با ترجمه متون هیچ رشته دیگری از نظر حساسیت و اهمیت قابل مقایسه نیستند، بهعنوان مثال در شاخهی فرهنگ و ادبیات با متنهایی روبهرو میشویم که بهعنوان شاهکارهای ادبیات از آنها یاد میشود، از جمله در ادبیات جهانی با آثار کسانی مانند داستایوفسکی، شکسپیر، جرج اورول، تولستوی، مارگرت میچل و گابریل گارسیا مارکز و صدها چهره برتر دیگر جهانی که هر کدام آثار و متون فاخری را به جامعه بشری تقدیم کردهاند، روبهرو میشویم. برای ترجمه آثاری از این دست در رشته علوم انسانی باید یک مترجم توانا داری خصوصیات زیر باشد:
1- تسلط کامل بر زبان مبدا
برای تبدیل و ترجمه آثار فاخر ادبیات به زبان مقصد که عموما در کشور ما زبان فارسی است، اگر تسلط کاملی بر دستور و قواعد زبانی هر دو زبان مبدا و مقصد وجود نداشته باشد، ساختار جملهبندی در ترجمه بهصورت کامل به هم ریخته و مخاطب بعد از خواندن ترجمه با متنی نامفهوم روبرو خواهد شد، این موضوع بخاطر رعایت نکردن قواعد ساختاری و دستورات زبان بهوجود میآید که در هر زبانی متفاوت میباشد و این تفاوتهای قواعد و دستوری زبان بهصورت خیلی بارز در دو زبان فارسی و انگلیسی بهصورت چشمگیر وجود دارد؛ البته در مورد ترجمه زبانهای آلمانی، فرانسه و سایر زبانهای لاتین به زبان فارسی نیز شرایط به همین صورت میباشد.
2- تسلط مفهومی بر کلیت متن
به تسلط مفهومی بهصورت گذارا در بالا اشاره شد و عنوان گردید که برای ترجمه یک متن در رشتههای علوم انسانی از آنجا که آثار و متون فاخر ادبیات جهانی در شاخه فرهنگ و ادبیات رشته علوم انسانی قرار گرفته و این آثار بهصورت خاص حاوی پیامی مخصوص و عموما سنگین برای مخاطب هستند، مترجم باید علاوه بر تخصص ترجمه، توانایی درک کامل مفاهیم و پیامها را نیز داشته باشد تا بتواند در مراحل بعد این مفاهیم را به زبان مقصد ترجمه و منتقل کند؛ البته این مهم تنها به رشته فرهنگ و ادبیات منحصر نمیشود و در مورد متون سایر رشتههای علوم انسانی نیز شرایط به همین صورت است، بهعنوان مثال تنها در رشتهی اقتصاد یا رشتهی حسابداری با مجموعهی گستردهای از واژهها و اصطلاحات روبهرو میشویم که نیاز به مترجم متخصص برای ترجمه آنها امری بسیار مهم تلقی میشود.
3- توانایی ساخت واژههای جدید
علوم انسانی شامل 48 رشته مختلف است که در سطوح عالی دانشگاهی هر کدام شامل شاخهها و زیرشاخههای متفاوتی هستند. بهعنوان مثال به جز فرهنگ و ادبیات از دیگر رشتههای علوم انسانی بهصورت اجمالی و گذرا میتوان به رشتههای زیر اشاره کرد:
- حقوق،
- فلسفه و منطق،
- روانشناسی،
- اقتصاد،
- حسابداری،
- علوم اجتماعی،
- مدیریت بازرگانی.
هر کدام از این رشتهها بهصورت اختصاصی در خود، حاوی اصطلاحات و واژههای خاص رشتهی خود نیز میباشند.
در دنیای ترجمه، وقتیکه به ترجمه متون در یکی از این رشتهها نیاز باشد، شخص مترجم علاوه بر آشنایی و تسلط به اصطلاحات این رشتهها باید توانایی معادلسازی واژههای خاص را به زبان مقصد نیز داشته باشد تا بتواند انتقال مفاهیم و کار ترجمه را بهصورت صحیح انجام دهد و مخاطب را با درک درست و کاملی از متن ترجمه شده روبهرو نماید.
از آنجاییکه هر کدام از این رشتههای علوم انسانی دارای واژهها و اصطلاحات خاص رشته خود هستند، پس برای ترجمه آنها به یک مترجم متخصص آَشنا با همان رشته نیاز میباشد. بهعنوان مثال، مترجمی که با اصطلاحات و واژههای رشته حسابداری آشنایی دارد، نمیتواند کار ترجمه متون روانشناسی یا متون فلسفه و منطق را نیز انجام دهد.
4- تسلط به فرهنگ و ادبیات فارسی
در ترجمه آثار و متون مختلف زبانهای لاتین و اروپایی، زبان مقصد در کشور ما بهصورت کلی زبان فارسی میباشد. زبان فارسی گنجینهای گرانبها است که با گذر از هزارههای تاریخ به همت بزرگانی همچون فردوسی و دیگران زنده و پویا مانده است و امروز به دست ما رسیده است. یک مترجم باید علاوه بر تخصص در امر ترجمه به رعایت اصول و قواعد زبان فارسی نیز متعهد باشد. مترجم متخصص باید به این مهم توجه داشته باشد و در کار ترجمه نیز بهصورتی عمل کند که ضمن ترجمهای روان با توجه به خصوصیات و ویژگیهایی که گفته شد در سلامت و پویایی زبان فارسی نیز احساس تعهد نماید و در این زمینه دقت کافی و لازم را داشته باشد. تنها در این صورت است که مخاطب فارسی زبان از مطالعه ترجمه متن فارسی، استفاده و لذت کامل را خواهد برد و انجام این وظیفهی مهم و حساس ممکن نیست مگر آنکه شخص مترجم علاوه بر تخصص در امر ترجمه و تسلط و آشنایی کامل به زبان مبدا با فرهنگ و زبان فارسی نیز آشنایی کامل داشته باشد تا بتواند کار ترجمه را مخصوصا ترجمه تخصصی متون علوم انسانی را بهصورتی شایسته انجام دهد.
ترجمه تخصصی متون علوم انسانی در شبکه مترجمین راستین
با توجه به آنچه گفته شود، اهمیت ترجمه تخصصی متون رشته علوم انسانی کاملا مشخص گردید. شبکه مترجمین راستین به اهمیت ترجمهی تخصصی متون این رشتهها آگاه شده است و اقدام به آموزش و استخدام طیف وسیعی از مترجمین این رشتهها کرده است. مترجمین متون علوم انسانی شبکه مترجمین راستین از چهار ویژگی ذکرشده برخوردار هستند و توانستهاند که ترجمه انگلیسی به فارسی و فارسی به انگلیسی متون علوم انسانی را با بهترین کیفیت و منصفانهترین قیمت انجام دهند. توانایی ترجمهی سریع و فوری از ویژگیهای مهم این مترجمین محسوب میشود. برای ثبت سفارش متون، مقالات و کتب رشتهی علوم انسانی کافی است تا به قسمت ثبت سفارش مراجعه کنید تا ترجمه شما به مترجم متخصص و مجرب همان رشته واگذار شود، پس فقط بر روی گزینهی زیر کلیک نمایید تا به جمع خانوادهی بزرگ شبکه مترجمین راستین بپیوندید.