آشنایی با تعریف ترجمه و مترجم متخصص

جهان ما با سرعت در عرصه‌های مختلف علمی و تکنولوژی در حال پیشرفت است، و آخرین دستاوردهای علمی دنیا هر روزه در ژورنال‌های معتبر جهانی منتشر می‌شوند. جوامع دانشگاهی و تجاری برای اینکه از این دستاوردها بهره‌مند شوند و آنها را درک نمایند، به خدمات ترجمه نیازمند هستند. اما آیا هر ترجمه‌ای می‌تواند این رسالت مهم را عهده‌دار شود و نقش حساس و تخصصی خود را به خوبی انجام دهد؟ آیا هر برگردان کلمات و جملات به زبان دیگر را می‌توان ترجمه دانست؟ آیا می‌توان کار ترجمه را به هر مترجمی واگذار نمود؟ نقش مترجمین در ترجمه تخصصی مقاله تا چه حد است؟ برای رسیدن به جواب این سئوالات و پرسش‌های مشابه باید ابتدا به تعاریفی از ترجمه که از سوی منابع دانشگاهی و متخصصین امر ارائه شده، نگاهی بیندازیم. سپس می‌توان با ارائه تعریفی درست و جامع از مترجم متخصص به نقش وی بیشتر پی برد. با شبکه مترجمین راستین در این گفتار همراه باشید تا جواب پرسش‌های خوب را بیابید.

تعریف ترجمه

  آشنایی با تعریف و مفهوم ترجمه  

امروزه سبک‌های مختلفی برای ترجمه وجود دارد. منابع معتبر آکادمیک، محققین برجسته حوزه ترجمه، مراکز دانشگاهی و فنی که در سطح بین‌المللی شناخته شده‌اند و در زمینه ترجمه صاحب سبک هستند، هر کدام تعاریف مختلفی برای این واژه ارائه داده‌اند. برای رسیدن به یک شناخت کلی از ترجمه، بایستی برجسته‌ترین تعاریف علمی و فنی ترجمه مورد بررسی قرار گیرد. مثلا گروهی از محققین، ترجمه را پیدا کردن نزدیک‌ترین معادل طبیعی زبان مبدا در زبان مقصد از نظر معنایی و سبکی می‌دانند. با اندکی دقت مشخص می‌گردد که ترجمه کلمه به کلمه در این تعریف فنی جایگاهی ندارد، و ترجمه ماشینی و نرم‌افزاری که بدون رعایت نکات دستوری و تخصصی انجام می‌گیرد را نمی‌توان ترجمه دانست.

گروهی دیگر از اساتید فن عنوان کرده‌اند که ترجمه مواد متنی زبان مبدا را با مواد متنی معادل در زبان دیگر (زبان مقصد) جایگزین می‌کند. مواد متنی به اصطلاحات، واژه‌ها، عبارات خاص و ضرب‌المثل‌ها اشاره دارند که در هنگام به کار گیری باید از جنبه‌های مختلف همان کارکرد یا عملکردی شبیه به آن را در متن ترجمه ‌شده داشته باشند. انجام چنین عملیاتی در ترجمه به عنوان تکنیک معادل‌سازی شناخته می‌شود که لازمه‌ اجرای آن داشتن مطالعات بسیار، علم و آگاهی در زمینه ترجمه است. همچنین در ترجمه بیشتر انتقال پیام معنایی متن مقصود اصلی است، پس بدون‌شک اجرای اینگونه ترجمه تنها از عهده مترجم حرفه‌ای و مسلط در کار تجربه ساخته است. اما مترجم متخصص کیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟

مترجم متخصص

  آشنایی با خصوصیات مترجم متخصص  

همانطور که بیشتر عنوان شد، ترجمه یک کار فنی محسوب می‌شود که مانند هر کار تخصصی دیگری به متخصص خاص خود نیازمند است. اگر کسی این موضوع را در نظر نگیرد و به آن توجهی نداشته باشد، یقینا نتیجه مطلوبی دریافت نخواهد کرد. مثلا اگر شما به خدمات دندانپزشکی نیاز داشته باشید، آیا به فردی که تخصص و شناختی از علم دندانپزشکی ندارد، مراجعه می‌کنید؟ بدون‌شک انجام این کار دور از عقل و منطق سالم است و مسلما نتیجه‌ای وحشتناک و خساراتی بسیار جدی برای فرد به دنبال خواهد داشت. این مثال برای هر تخصص دیگری نیز صادق است و مقوله ترجمه نیز از این قضیه مستثنی نیست. به همین دلیل همیشه توصیه می‌گردد که برای ترجمه مقاله و یا ترجمه کتاب از مترجمین متخصص استفاده شود، چون اینگونه مترجمین از خصوصیات زیر برخوردار هستند:

• تسلط کامل بر زبان مبدا و مقصد؛
• تخصص کامل بر فنون و تکنیک‌های ترجمه تخصصی؛
• آشنایی با چالش‌های عمده ترجمه؛
• تسلط بر فنون زبان‌شناسی، دایره لغات و اصطلاحات یک رشته فنی یا علمی؛
• متعهد بودن به انجام وظایف محوله؛
• برخورداری از قابلیت‌هایی برای بهبود مهارت ترجمه.

مترجم متخصص با مسئولیت‌ها، و اصول ظاهری و عملی شغل خویش آشناست. وی به یاد دارد که متن زبان مبدا مانند امانتی نزدش قرار داده شده که وظیفه دارد تا با تکیه بر مهارت و دانش فنی خویش، نزدیک‌ترین ترجمه را از کلیه جهات به پیام نویسنده و متن زبان مبدا ارائه دهد. همچنین مترجم باید در حوزه‌ای که کار ترجمه را انجام می‌دهد، نیز تخصص داشته باشد. امروزه هر رشته تخصصی، مترجم خاص خود را طلب می‌کند که همین امر گستردگی این حوزه مهم و حساس را نشان می‌دهد. مثلا مترجمی که در حوزه ترجمه متون مهندسی عمران فعالیت دارد، نمی‌تواند ترجمه متون پزشکی را بر عهده بگیرد، چون اولا در این رشته تحصیلاتی نداشته و درکی از مقوله پزشکی ندارد. ثانیا واژگان و اصطلاحات تخصصی دو رشته عمران و پزشکی، زمین تا آسمان با هم تفاوت دارند. ثالثا در هنگام ترجمه مقاله پزشکی اغلب به معادل‌سازی نیاز است که یقینا مترجم مقاله عمران نمی‌تواند این کار را به شکلی درست انجام دهد. رابعا در ترجمه فارسی به انگلیسی متون، نقش حساس مترجم متخصص پزشکی و عمران بیش از سایر زبان‌ها مشخص خواهد شد.

اهمیت درک تعریف ترجمه و شناخت مترجم متخصص

درک صحیح تعاریف ترجمه و ویژگی‌هایی که اساتید برجسته برای مترجم متخصص برشمرده‌اند، ما را یاری می‌کند تا در مرحله بعدی راحت‌تر به شناخت ویژگی‌های یک ترجمه خوب برسیم. اگر این تعاریف به صورت صحیح توسط کاربران و مخاطبین درک گردد، بهتر می‌توانند فرق بین ترجمه ماشینی و ترجمه انسانی را تشخیص دهند. در این صورت راغب خواهند شد تا از خدمات ترجمه تخصصی برای کارهای علمی و تجاری خودشان استفاده نمایند. اگر شما هم تمایل دارید تا به آسان‌ترین شکل ممکن از این نوع خدمات بهره ببرید، می‌توانید به قسمت ثبت سفارش ترجمه مراجعه نمایید و کار خود را به ما بسپارید. امیدواریم این مطلب توانسته باشد تا ذهنیت شما را نسبت به تعریف ترجمه و مترجم متخصص تغییر دهد. بابت مطالعه این گفتار از شما متشکریم.